نکاتی که مبتلایان به PCOدر مورد کبدچرب باید بدانند!
تریتا نیوز : بهناز عباسی مقدم ،کارشناس ارشد تغذیه ،حداقل ۱۰ درصد زنان در سن باروری دچار مشکل PCOهستند. این اختلال آندوکرینی دارای عواقب ناخوشایند متابولیکی و تولید مثل می شود. درزنان مبتلا به PCO سطح انسولین بالاتر از حدمعمول بوده و بهمین علت در آنها اختلالات متابولیکی نظیر افزایش تری گلیسرید و کاهش HDL، دیابت نوع ۲، سندرم متابولیک و کبد چرب شایع تر است. تقریبا نیمی از زنان مبتلا، چاق بوده بدن این افراد علیرغم رعایت رژیم غذایی و ورزش به کاهش وزن مقاومت نشان می دهد.
علیرغم کندی کاهش وزن، بهترین راهکار برای این افراد، کاهش وزن است.اگرچه کاهش وزن باعث تنظیم قاعدگی و کاهش ریسک اختلالات متابولیکی می شود اما بمنزله حذف PCOتلقی نمی شود. در حقیقت بهبود کامل این بیماری نیازمند اصلاح سبک زندگی و وتمرکز برسلامتی بوده که در کنار کاهش وزن باید به آنها نیز توجه داشت.
اگر pcoدارید ،چگونه از کبد چرب پیشگیری کنید ؟
مهم ترین وظیفه کبد، سم زدایی از بدن است و ذخیره چربی بهیچ عنوان از وظایف آن محسوب نمی شود ولی در شرایط بروزبیماری نظیر کبدچرب ، نظم کاری کبد بهم ریخته و شروع به تجمع چربی می کند. متاسفانه شیوع کبدچرب در خانمهای مبتلا به PCO بالا بوده بطوریکه حدود ۱۵ الی ۵۵ درصد آنها ممکن است دچار کبد چرب شوند. دلیل این امر را با مرور فاکتورهای زیرکه در این افراد عمومیت دارد بیشتر متوجه می شویم:
-چاقی شکمی
-تری گلیسرید بالا
-کلسترول LDLبالا
– کلسترول HDLپایین
-مصرف زیاد چربی، قند و غذاهای تصفیه شده
-سبک زندگی نشسته
-ژنتیک
-سطوح بالای آندروژن ها
با وجود اینکه کبدچرب مشکل سلامتی بسیار جدی می باشد ولی خوشبختانه براحتی با تغذیه سالم و تغییر سبک زندگی بهبود یافته و در صورت رعایت اصولی که در ادامه آورده ایم، نیازی به مصرف دارو یا درمان خاصی ندارد:
– رژیم غذایی خود را تغییر دهید
چربی، شکر و مصرف زیاد غذاهای فراوری شده مهم ترین عوامل بروز کبدچرب هستند.مصرف چربیهای ترانس که بخصوص در فست فودها و غذاهای آماده بیشتر یافت می شوند، به افزایش چربی خون، التهاب و مقاومت انسولینی مرتبطند.همچنین دریافت زیاد فروکتوز، شیرین کننده ای که در شربت ذرت، آبمیوه ها و نوشابه های طعم دار وجود دارد موجب بروز کبد چرب می شود. اهمیت کبد چرب وقتی بیشتر قابل درک است که بدانیم طبق بررسیها، احتمال بروز بیماریهای مزمن را افزایش می دهد.
شما می توانید با رعایت رژیم غذایی سالم غنی از غلات کامل، پروتئین کم چرب، حبوبات، ماهی و مقادیر زیاد سبزی و میوه مانع بروز کبد چرب شوید.رژیم مدیترانه هم که غنی از روغن زیتون و چربیهای سالم تک اشباع زیادی است گزینه مناسب دیگری برای بهبود وضعیت انسولین و کاهش التهاب و کاهش چربی کبد می باشد.
– وزن خود را کاهش دهید
کاهش وزن نقش مهمی در بهبود مقاومت به انسولین، کاهش تری گلیسرید و کاهش چربیهای احشایی دارد.مطالعات زیادی نشان داده اند کاهش اندکی از وزن حتی بمیزان ۵درصد باعث بهبود قابل ملاحظه ای در حساسیت به انسولین و کاهش چربی کبد می شود. بعنوان مثال اگر ۸۰ کیلو هستید به کاهش ۴ الی ۵ کیلو از وزن خود فکر کنید. مطمئن باشید از نتایج آن شگفت زده خواهید شد.
– تحرک خود را افزایش دهید
زندگی بی تحرک عامل مهمی در بروز کبدچرب است. فعالیتهای ورزشی حتی اگر منجر به کاهش وزن هم نشوند، تاثیر بسزایی در کاهش چربی کبد خواهند داشت. انجام ورزش ۳۰ الی ۶۰ دقیقه فقط سه روز در هفته نتایج بسیار خوبی را بدنبال دارد. بهتر است برای انجام مرتب فعالیتهای ورزشی آن را در تقویم خود ثبت نمایید تا به آن پای بند بمانید.
-از امگاتری غافل نشوید
امگاتری نوعی چربی خوب است که در ماهی سالمون و تن و گردو یافت می شود ،نقش مهمی در کاهش چربی خون، التهاب و انسولین در زنان مبتلا به PCOدارد. برای اطمینان از دریافت مناسب آن توصیه می شود بعض اوقات از مکملهای آن استفاده کنید. در مطالعه ای نشان داده شد زنان مبتلا به PCO که روزانه ۴ گرم مکمل امگاتری دریافت می کردند، بعد از ۸ هفته کاهش قابل ملاحظه ای در چربی کبد آنها مشاهده شد.
در ادامه ، لیستی از آزمایشات خونی رایج برای تشخیص و کنترل PCO را آورده ایم. جهت جلوگیری از بدتر شدن PCO و کاهش خطرات مزمن طولانی مدت آن ، باید زنان سعی کنند مقادیر این ازمایشات را در حد طبیعی نگاه دارند.برای اطلاع از روند بهبود بهتراست آزمایشات را بطور منظم انجام داده و نتایج جدید را با نتایج قبلی مقایسه کنید:
۱-انسولین
اگرچه انسولین فاکتور تشخیص افتراقی PCO محسوب نمی شود ، اغلب برای اطلاع از وجود “مقاومت به انسولین” اندازه گیری می شود.
۲-پروتئین C فعال
این فاکتور یک عامل التهابی محسوب می شود و در اغلب افراد مبتلا بالاست. در واقع CRP التهاب بدن را اندازه گیری می کند.میزان بالای آن ریسک بیماریهای قلبی را افزایش می دهد.
۳-تری گلیسرید
تری گلیسریدها فرم ذخیره چربی در خون هستند.میزان ناشتا کمتر از ۱۵۰ نرمال محسوب می شود.مقادیر بالاتر ریسک بیماریهای قلبی و کبدچرب را افزایش می دهند.
۴- ویتامین D
کمبود ویتامین D در بین افراد مبتلا به PCO بسیار شایع است.ارزیابی ویتامین D برای سلامتی بسیار مهم است.
۵- آنزیمهای کبدی
کبدچرب دربین ۱۵ تا ۵۵ درصدزنان مبتلا به PCO رایج است. کبدچرب درنتیجه تجمع چربی در سلولهای کبدی رخ می دهد که در این حالت آنزیمهای کبدی ALT و ASTافزایش یافته و موجب بروز التهاب و آسیب سلول کبدی می شوند. خوشبختانه با اصلاح سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی سالم این بیماری قابل کنترل می باشد.
۶- ویتامین B12
اگر داروی متفورمین مصرف می کنید حتما باید سالیانه میزان ویتامینB12 خود را چک کنید زیرا متفورمین با جذب این ویتامین تداخل دارد.
