دلایل چاقی که تابحال نمی دانستید!

تریتا نیوز /بهناز عباسی مقدم -کارشناس ارشد تغذیه -اگر شروع به مصرف کالری بیشتر از حد معمول نمایید یا تحرک شما کم شود و اعداد روی ترازو به طور ناگهانی بالا بروند، تعجب نخواهید کرد. اما اگر همه کارها را مثل همیشه انجام دهید و وزنتان همچنان بالا برود چه؟ وقت آن است که تعجب می کنید. در ادامه به دلایل غیر معمول اضافه وزن می پردازیم:
۱-کمبود خواب
دو مشکل در رابطه با خواب و افزایش وزن وجود دارد. اول، اگر تا دیروقت بیدار بمانید، احتمال اینکه در اواخر شب میان وعده بخورید بیشتر است، که به معنای کالری بیشتر است. دلیل دیگر مربوط به اتفاقاتی است که هنگام کمبود خواب در بدن شما رخ میدهد. تغییرات در سطح هورمونها گرسنگی و اشتها را افزایش میدهد و همچنین باعث میشود بعد از غذا خوردن احساس سیری نکنید.
۲- استرس
وقتی مشکلات زندگی بیش از حد میشوند، بدن ما به حالت بقا میرود. کورتیزول، “هورمون استرس”، ترشح میشود که باعث افزایش اشتها میشود. و البته، ممکن است در مواقع استرس به سراغ غذاهای پرکالری نیز برویم. این ترکیب زمینه مناسبی برای افزایش وزن است.
۳- داروهای ضد افسردگی
یکی از عوارض جانبی نامطلوب برخی از داروهای ضد افسردگی، افزایش وزن است. اگر فکر میکنید داروی ضد افسردگی شما باعث افزایش وزن میشود، با پزشک خود در مورد ایجاد تغییر در برنامه درمانی خود صحبت کنید. اما هرگز خودسرانه مصرف دارو را قطع یا تغییر ندهید. توجه داشته باشید که برخی افراد پس از شروع درمان دارویی، صرفاً به دلیل احساس بهتر شدن، افزایش وزن را تجربه میکنند که منجر به اشتهای بهتر میشود. همچنین، خود افسردگی میتواند باعث تغییر وزن شود.
۴-استروئیدها
داروهای استروئیدی ضد التهابی مانند پردنیزون به دلیل ایجاد افزایش وزن بدن بدنام هستند. احتباس مایعات و افزایش اشتها دلایل اصلی آن هستند. برخی افراد ممکن است هنگام مصرف استروئیدها، تغییر موقتی در محل نگهداری چربی بدن خود – به مکانهایی مانند صورت، شکم یا پشت گردن – مشاهده کنند. اگر بیش از یک هفته استروئید مصرف کردهاید، آنها را به طور ناگهانی قطع نکنید. چون میتواند منجر به مشکلات جدی شود. ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
۵- داروهایی که ممکن است باعث افزایش وزن شوند
چندین داروی تجویزی دیگر با افزایش وزن مرتبط هستند. این لیست شامل داروهای ضد روان پریشی (که برای درمان اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی استفاده میشوند) همراه با داروهایی برای درمان میگرن، تشنج، فشار خون بالا و دیابت است. با پزشک خود مشورت کنید تا دارویی پیدا کنید که علائم شما را درمان کند و عوارض جانبی را کاهش دهد.
۶- قرص ضدبارداری را مقصر ندانید
برخلاف تصور رایج، ثابت نشده است که قرصهای ضدبارداری ترکیبی (استروژن و پروژستین) باعث افزایش وزن پایدار میشوند. تصور میشود که برخی از زنانی که قرص ترکیبی مصرف میکنند ممکن است افزایش وزن مرتبط با احتباس مایعات را تجربه کنند، اما این معمولاً کوتاهمدت است. اگر هنوز نگران افزایش وزن احتمالی هستید، با پزشک خود صحبت کنید.
۷- کمکاری تیروئید
اگر تیروئید شما (غده پروانهای شکل در جلوی گردن شما) به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند، احتمالاً احساس خستگی، ضعف و سرما میکنید و وزن اضافه میکنید. بدون هورمون تیروئید کافی، متابولیسم شما کند میشود و احتمال افزایش وزن بیشتر میشود. حتی تیروئیدی که در پایینترین حد طبیعی عملکرد دارد نیز ممکن است باعث افزایش وزن شود. درمان کمکاری تیروئید با دارو ممکن است مقداری از افزایش وزن را معکوس کند.
۸-یائسگی را مقصر ندانید
اکثر زنان در حدود زمان یائسگی مقداری وزن اضافه میکنند. کاهش سطح استروژن و پروژسترون، کند شدن متابولیسم و کاهش توده عضلانی از علل آن هستند. ژنتیک، کمبود خواب و سبک زندگی کم تحرک نیز در افزایش وزن نقش دارند، به طوری که چربی بیشتر در اطراف کمر نسبت به باسن و ران تجمع مییابد.
۹-سندرم کوشینگ
افزایش وزن یکی از علائم رایج سندرم کوشینگ است، وضعیتی که در آن شما در معرض بیش از حد هورمون استرس کورتیزول قرار میگیرید که به نوبه خود باعث افزایش وزن و سایر ناهنجاریها میشود. اگر برای آسم، آرتروز یا لوپوس استروئید مصرف کنید، ممکن است به سندرم کوشینگ مبتلا شوید. همچنین میتواند زمانی اتفاق بیفتد که غدد فوق کلیوی شما کورتیزول زیادی تولید کنند، یا میتواند مربوط به تومور باشد. افزایش وزن ممکن است بیشتر در اطراف صورت، گردن،قسمت بالای کمر یا کمر باشد.
۱۰-سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
PCOS یک مشکل هورمونی رایج در زنان در سن باروری است. اکثر زنان مبتلا به PCOS کیستهای کوچک زیادی روی تخمدانهای خود دارند. این بیماری منجر به عدم تعادل هورمونی میشود که بر چرخه قاعدگی زن تأثیر میگذارد و میتواند منجر به موهای زائد بدن و آکنه شود. زنان مبتلا به این بیماری در برابر انسولین (هورمونی که قند خون را کنترل میکند) مقاوم هستند، بنابراین ممکن است باعث افزایش وزن شود. این وزن معمولاً در اطراف شکم جمع میشود و این زنان را در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی قرار میدهد.
۱۱-ترک سیگار
ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید برای سلامتی خود انجام دهید. وقتی سیگار را ترک میکنید، ممکن است کمی وزن اضافه کنید، اما شاید کمتر از آنچه فکر میکنید. به طور متوسط، افرادی که سیگار را ترک میکنند کمتر از ۵ کیلو وزن اضافه میکنند. شما باید بعد از چند هفته احساس گرسنگی بیشتری نداشته باشید، که این امر کمک به کاهش هرگونه وزنی را که اضافه میکنید، آسانتر میکند.
اگر دلایل اضافه وزن شما هر کدام از موارد بالا می باشد، رعایت قوانین زیر را همیشه بخاطر داشته باشید:
قانون ۱: اگر وزن اضافه کردید…
بدون مشورت با پزشک، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید. اهمیت دارویی که مصرف میکنید را درک کنید. ممکن است برای سلامتی شما حیاتی باشد. همچنین، ممکن است چیز دیگری باعث افزایش وزن شما شده باشد. پزشک شما میتواند به شما کمک کند تا بفهمید چه اتفاقی میافتد.
قانون ۲: اگر وزن اضافه کردید…
خودتان را با افراد دیگری که همان دارو را مصرف میکنند مقایسه نکنید. همه افراد عوارض جانبی یکسانی را با همان دارو تجربه نمیکنند. حتی اگر دارویی باعث کاهش وزن شخص دیگری شده باشد، ممکن است برای شما اینطور نباشد.
قانون ۳: اگر وزن اضافه کردید…
به یاد داشته باشید که اگر افزایش وزن فقط ناشی ازاحتباس آب باشد، وزن یا چربی دائمی نیست. پس از اتمام مصرف دارو یا کنترل بیماری شما، پف ناشی از احتباس مایعات ممکن است کاهش یابد. در این مدت به یک رژیم غذایی کمنمک پایبند باشید.
قانون ۴: اگر وزن اضافه کردید…
با پزشک خود در مورد داروی دیگری که میتوانید مصرف کنید مشورت کنید. در بسیاری از موارد، پزشک شما میتواند داروی دیگری را جایگزین کند که ممکن است عوارض جانبی مشابهی نداشته باشد.
قانون ۵: اگر وزن اضافه کردید…
بررسی کنید که آیا افزایش وزن ناشی از کاهش متابولیسم است — چه از نظر بیماری و چه از نظر دارو. و اگر چنین است، برای شرکت در فعالیتهای افزایش متابولیسم وقت بگذارید. تحرک داشته باشید!