دلایل تنگی نفس چیست؟

تنگی نفس حاد بسیار ناگهانی اتفاق می افتد، این در حالی است که علایم تنگی نفس مزمن آرامی ایجاد می شود و می تواند مدت زمان زیادی طول بکشد. تنگی نفس حاد و مزمن بسیار با هم متفاوت اند.

نورمن ادلمن، رئیس ارشد علمی انجمن انجمن ریه، می گوید: “اگر به تنگی نفس ناگهانی و شدید دچار شدید سریعا به اورژانس مراجعه کنید و اگر دچار تنگی نفسی شدید که در طول هفته ها و ماه ها بدتر می شود مطمئننا باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.”

قطعا اگر دچار تنگی نفس به علاوه علایم تنفسی دیگر مانند درد سینه یا سرفه همراه با خون هستید، به طور قطعا نیاز به دریافت کمک‌ پزشکی دارید.

ما در این مقاله به علل رایج تنگی نفس می پردازیم، مطالعه این مقاله قطعا می تواند در هنگام رخ دادن تنگی نفس به شما کمک کند. با ما همراه باشید.

آسم
تنگی تنفس یکی از علائم مشخص آسم است که با خس خس، سرفه و سفتی قفسه سینه همراه است.

این‌ علایم ناشی از مجاری هوایی هستند که تنگ شده ‌اند و این امر باعث می ‌شود که نفس به طور طبیعی در داخل و خارج از بدن سخت تر حرکت کند. آلرژیک و غیر آلرژیک، که هر کدام علل و درمان های بسیار متفاوتی دارند.

آسم آلرژیک با قرار گرفتن در معرض آلرژن هایی از قبیل دود سیگار، گرده، گرد و غبار، کپک و حتی عناصر آب و هوایی ایجاد می‌ شود. مدیریت داروها در این نوع آسم نسبتا آسان است.

آسم
دکتر ادلمن توضیح می دهد که آسم غیر آلرژیک مبهم تر بوده و درمان آن سخت تر است و بیشتر زنان میانسال و دارای اضافه وزن را تحت تاثیر قرار می دهد. البته هنوز مشخص نشده است که از دست دادن وزن به کاهش آسم غیر آلرژیک کمک کند.

بسیاری از مردم درک نمی‌ کنند که شما می ‌توانید آسم را نه تنها در دوران کودکی بلکه به عنوان یک فرد بالغ هم گسترش دهید. در هر دو مورد، آسم تمایل دارد که مزمن باشد.

COPD
COPD بیماری مزمن انسدادی ریوی است. برونشیت مزمن و آمفیزم دو نوع اصلی این بیماری هستند. همانند آسم، در بیماری COPD راه های هوایی تنگ می شوند. این امر نه تنها باعث تنگی نفس می شود، بلکه خس خس، تنگی قفسه سینه، و سرفه همراه با مخاط را نیز به دنبال دارد.

دکتر ادلمن می گوید: “اگر COPD دارید، ممکن است همیشه در تمام طول روز، حتی زمانیکه نشسته باشید، تنگی نفس خواهید داشت.” COPD در افراد مسن بیشتر شایع است و معمولا در طول زمان بدتر می شود.

سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر برای COPD است و افراد مبتلا به COPD که هنوز سیگار می ‌کشند ، مجبور به ترک سیگار می ‌شوند. برای این بیماری درمانی وجود ندارد، اما درمان هایی وجود دارد که که بسته به این که چقدر شدید است ، متفاوت است. این طیف از درمان ها شامل اکسیژن درمانی، جراحی یا در موارد شدید پیوند ریه را شامل می شود.

آمبولی ریه
آمبولی ریه یک لخته است که از بخش دیگر بدن شما (معمولا پاهایتان) به ریه ‌ها منتقل می‌ شود. این بیماری ، تنگی نفس ناگهانی و شدید را همراه با درد سینه و گاهی سرفه همراه با خون ایجاد می ‌کند. شرایط به طور بالقوه کشنده است و باید فورا درمان شود.

برخی افراد از لحاظ ژنتیکی مستعد عفونت ریوی هستند و یا ممکن است بخاطر اینکه سیگار می‌ کشند ، اضافه‌ وزن دارند، شرایط دیگری مثل سرطان دارند و یا داروهای خاص از جمله قرص‌های کنترل بارداری مصرف می کنند، در معرض خطر باشند.

حرکت نکردن برای مدت‌ های طولانی خطر ابتلا به این بیماری را بالا می ‌برد، به همین دلیل سفرهای طولانی هواپیمایی می ‌تواند برای برخی افراد خطرناک باشد.

با اطمینان از اینکه به طور مرتب به ویژه در سفرهای طولانی حرکت می کنید، نوشیدن مقدار زیادی مایعات و استفاده از جوراب فشرده، می توانید از آمبولی ریه پیشگیری کنید. این نوع لخته معمولا با رقیق کننده های خون یا جراحی درمان می شود.
همچنین بخوانید: دلایل درد قفسه سینه

مسمومیت با مونوکسید کربن
مونوکسید کربن یک خطر جدی است که می‌ تواند در نزدیکی خانه پنهان شود. این گاز، گازی بی بو و نامرئی است که توسط سوختن سوخت ها در اتومبیل ها، کامیون ها، شومینه ها، کوره ها و کباب زن ها تولید می شود. اگر شما این گاز را در محیطی کوچک بدون تهویه مانند گاراژ تنفس کنید، جای اکسیژن در سلول ‌های قرمز خون شما را می ‌گیرد که می ‌تواند منجر به آسیب مغزی یا حتی مرگ شود.

علائم مسمومیت با مونوکسید کربن شامل تنگی تنفس، گیجی، سرگیجه و سردرد خفیف بوده و می ‌تواند هم حاد و هم مزمن باشد.

سین دریک، MD، یک متخصص داخلی با سیستم سلامتی هنری فورد در استرلینگ هیتز، میشیگان می گوید: “مسمومیت حاد می‌ تواند یک سناریوی ناشی از استنشاق دود باشد. شما همچنین می توانید [ساختن گاز مونوکسید کربن] را در خانه ها ببینید.”

بهترین راه برای جلوگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن، نصب یک دستگاه تشخیص مونوکسید کربن در منزل است. آن‌ها بسیار شبیه به آژیر خطر دود هستند، اما غلظت مونوکسید کربن را در هوا اندازه‌ گیری می‌ کنند.

سیستم گرمایش را هر سال چک کنید، مطمئن شوید که برای تمام وسائل خود تهویه خوبی دارید و وسیله نقلیه خود را در یک پارکینگ بسته و بدون تهویه روشن نکنید.

واکنش های آلرژیک
واکنش های آلرژیک شدید – به نام آنافیلاکسی، شوک آنافیلاکتیک یا شوک آلرژیک – گاهی اوقات در پاسخ به آلرژن های خاص ایجاد می شوند. نیش زنبور و بادام‌ زمینی نمونه ‌های خوبی هستند. اگر این واکنش تشدید شود و باعث متورم شدن گلو و بسته شدن آن شود و تامین‌ کننده هوا را مسدود می کند. هم چنین ممکن است خارش، خس‌ خس، اسهال و استفراغ را نیز تجربه کنید.

راه درمان اینگونه واکنش های آلرژیک تزریق اپی نفرین (آدرنالین) است. افرادی که می ‌دانند آلرژی شدیدی دارند معمولا تزریقگر EpiPens را باخود حمل می ‌کنند. اگر شما EpiPen ندارید یا نمی دانید حساسیت دارید اما ناگهان هر کدام از این علائم را تجربه کردید، به اورژانس مراجعه کنید.

خفگی
اغلب افرادی که در حال خفه شدن ناشی از پریدن یک تکه غذا یا هر چیز دیگری در گلو هستند، معمولا این مورد را درک می کنند. خفگی به سرعت راه تنفس را می بندد و می تواند شما را بکشد.

سرفه یک چیز خوب است و باید تشویق شود. این به آن معنی است که بدن شما سعی دارد شی را از گلو خارج کرده و بیرون بیندازد. صحبت کردن هم خوب است. دکتر دریک می‌ گوید: “این به آن معنا است که هوا از طریق تارهای صوتی شما رد می‌ شود.” این به معنی حل شدن مشکل نیست، فقط یک نشانه خوب است، شما باید سعی کنید از شر مانع خلاص شوید. مانور هایملیک (Heimlich maneuver) یکی از مواردی است که اغلب در رهایی از خفگی موثر است.

مانور هایملیک شامل ایستادن در پشت سر کسی است که در حال خفگی است، سپس باید بازوهایتان را دور کمر بیمار به صورت مشت گره کرده قفل کنید، سپس این ناحیه را به صورت قوس به بالا محکم فشار دهید، همزمان به کمک بالا تنه یک فشار رو به جلو نیز به بیمار وارد می کنیم، تا چیزی که در گلو گیر کرده بود به بیرون پرتاب شود.

شما حتی می توانید مانور هایملیک را روی خودتان انجام دهید، یک دستتان را روی شکمتان مشت کنید و سپس با دست دیگرتان آن را به شکم تان فشار دهید.

پنومونی یا ذات الریه
پنومونی به معنی عفونت ریه های شما است. دو نوع پنومونی وجود دارد: ویروسی و باکتریایی.

دکتر ادلمن می ‌گوید : “معمولا تنگی نفس با پنومونی ویروسی رایج است که گاهی اوقات به آن پنومونی سرپایی نیز گفته می ‌شود. این نوع همچنین نسبت به ذات ‌الریه باکتریایی راحت تر است و معمولا ظرف یک تا سه هفته پاک می ‌شود. به طور کلی ذات ‌الریه باعث می ‌شود که مجاری هوایی شما ورم کند و کیسه‌ های هوایی در ریه‌ های شما پر از خلط شود و به تنگی نفس و خستگی منجر شود.”

پنومونی باکتریایی می‌ تواند به طور ناگهانی و یا طی چند روز بروز کند و همچنین ممکن است تب بالا را به همراه داشته باشد. پنومونی ویروسی معمولا در عرض چند روز ظاهر می شود و می ‌تواند بسیار شبیه آنفولانزا باشد. پنومونی باکتریایی می تواند با آنتی بیوتیک درمان شود. داروهای ضد ویروسی هم ممکن است به پنومونی ویروسی کمک کنند.

همچنین واکسن ‌هایی ضد باکتری پنومونی باکتریایی که شایع ‌ترین علت پنومونی باکتریایی هستند، برای کودکان خردسال، بزرگسالان مسن ‌تر و افراد مبتلا به شرایط سلامتی خاص توصیه می‌ شود.

فشار خون پایین
فشار خون پایین می تواند باعث مشکلات سلامتی شود و تنگی نفس یکی از آن هاست. فشار خون بسیار پایین – که هیپوتانسیون نامیده می شود – می تواند موجب سرگیجه شده و حتی ممکن است شما را بیهوش کند.

فشار خون پایین (۹۰/۶۰ یا کمتر) می تواند ناشی از کمبود آب بدن (حتی در اثر تمرین شدید)، عفونت، حاملگی، داروهای خاص و شرایط پزشکی باشد.

انواع خاصی از فشار خون پایین وجود دارد. به عنوان مثال، فشارخون ارتواستاز (Orthostatic hypotension) زمانی است که شما ناگهان از حالت نشسته یا دراز کشیده بلند می شوید و فشار خون شما پایین می افتد. Postprandial hypotension نیز بعد از خوردن غذا اتفاق می افتد. اختلالات در مغز یا سیستم عصبی تان نیز می تواند فشار خون را کاهش دهد.

با هیدراته ماندن و جلوگیری از کم آب شدن بدن، خوردن نمک به اندازه کافی، اجتناب از الکل، پوشیدن جوراب های متراکم و هرگونه شرایط پزشکی یا داروهایی که ممکن است به علائم شما کمک کنند، از پایین آمدن فشار خون جلوگیری کنید.

مشکل قلبی
قلب و ریه‌های شما به شدت به هم مرتبط هستند. دکتر ادلمن می‌گوید: “هر چیزی که توانایی قلب برای پمپ کردن خون را کاهش دهد، باعث تنگی نفس می شود.”

او می گوید: “قاعده کلی این است که اگر برون ده قلبی یا cardiac output شما هنگامی که شما ورزش می کنید (حتی ورزش های خفیف مانند راه رفتن) آن چیزی نیست که باید باشد، شما احساس تنگی نفس خواهید داشت که می تواند ناشی از عوامل قلبی عروقی باشد.”

داشتن یک قلب بزرگ، تپش قلب غیرطبیعی، یا حمله قلبی از جمله بیماری هایی هستند که می توانند موجب تنگی نفس شوند. تنگی نفس یک علامت رایج در افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب است.

دکتر دریک می گوید: “در نارسایی قلبی، قلب به اندازه کافی قوی نیست و تجمع بیش از حد مایع در بافت ‌ها ازجمله در اندام‌ها، شکم، کبد، دستگاه گوارش و ریه را به دنبال دارد”

در مورد علائم خود با دکتر خود صحبت کنید و اگر تنگی نفس به طور ناگهانی رخ می دهد، شدید است و با درد قفسه سینه یا سایر نشانه های حمله قلبی همراه است، به دنبال مراقبت های اضطراری باشید.

چاقی
دکتر ادلمن می ‌گوید: “اضافه ‌وزن یا چاقی مفرط می‌ تواند انواع خاصی از آسم را تشدید کند، هرچه شما سنگین وزن‌ تر باشید، به احتمال بیشتری مبتلا به آسم خواهید بود. اما اضافه ‌وزن می ‌تواند نفس کشیدن را برای هر کسی سخت کند، صرف نظر از اینکه او آسم دارد یا نه.

او می ‌گوید: “فشار بر روی دیواره سینه یا فشار بر دیافراگم از چربی اضافی، ریه‌ ها را فشرده می ‌کند. هورمون‌ های التهابی که توسط چربی اضافی چربی ترشح می شوند ممکن است مجاری هوایی را منقبض کنند.”

تنگی نفس نشانه ‌ای از بیماری به نام سندرم چاقی (OHS) است. این زمانی اتفاق می افتد که تنفس ناکافی، به دلیل فشار بر روی سینه، سطح اکسیژن را پایین می ‌آورد و سطح دی‌ اکسید کربن را در خون بالا می ‌برد. Untreated، OHS می‌توانند منجر به مشکلات قلبی و حتی مرگ شوند. OHS می تواند به مشکلات قلبی و حتی مرگ منجر شود.

سیگار کشیدن
ممکن است افراد سیگاری درک نکنند که این عادت، حتی اگر برای تمام مدت سیگار نکشیده باشند، باعث تنگی تنفس می ‌شود.

دکتر ادلمن می ‌گوید: “مردم در انکار نشانه‌ ها بسیار خوب هستند، به خصوص سیگاری ‌ها که می‌ خواهند به سیگار کشیدن ادامه دهند و اعتراف نکنند که دچار مشکل شده‌ اند. شما یاد می‌ گیرید که با این نشانه‌ ها زندگی کنید.”

هرچه بیشتر سیگار بکشید، این بیماری بدتر خواهد شد و احتمالا منجر به COPD، سرطان ریه و شرایط دیگر خواهد شد.

اگر سیگار نمی ‌کشید، شروع نکنید و اگر فردی سیگاری هستید، هرچه زودتر آن را ترک کنید. دکتر ادلمن می گوید: “در صورتیکه شما سیگار را ترک کنید، در طول زمان سالم تر می شوید.”

سرطان ریه
جای تعجب نیست، شرایط مختلف ریه در مراحل مختلف رشد می ‌توانند سبب تنگی تنفس شود. دکتر ادلمن می گوید: “تقریبا تمام بیماری های منتشر شده ریه می تواند باعث تنگی نفس شود.” بیماری های منتشر شده ریه زمانی است که کل ریه آسیب دیده است.

سرطان ریه یک مثال بسیار ترسناک است. دکتر ادلمن می‌ گوید: ” چیز وحشتناکی که در مورد سرطان ریه وجود دارد این است که وقتی شروع می ‌شود و در مرحله ‌ای است که قابل ‌درمان است، اغلب نشانه ای ندارد، آشکار شدن علایم به این معنی است که درمان سخت‌ تر شده است.

سایر بیماری های ریوی که سبب تنگی نفس می شوند عبارتند از: سل و کروپ (هر دو عفونت ریه)، فشار خون ریوی (نوعی از فشار خون بالا که بر ریه ها اثر می گذارد) و فیبروز ریوی (یک بیماری که شامل آلودگی بافت ریه است).
همچنین بخوانید: علائم سرطان ریه چیست؟

دنده های شکسته
دنده های شکسته به تنهایی می توانند باعث تنگی نفس و درد ناگهانی شوند، اما علاوه بر این می توانند ریه را سوراخ کرده و منجر به یک ریه فرو ریخته شوند، که پنوموتوراکس نامیده می شود.

دکتر ادلمن معتقد است: “یک ریه فرو ریخته و سوراخ شده هم درد به همراه دارد هم تنگی نفس! اگر به طور ناگهانی تنگی نفس و درد شدید داشتید سریعا به اورژانس مراجعه کنید “
دنده های شکسته
هیچ درمان خاصی برای دنده های شکسته وجود ندارد، فقط باید به آن‌ ها اجازه بدهیم تا التیام یابند. اما پزشکان می توانند از ریه سوراخ شده مراقبت کنند. اگر فقط یک قسمت کوچک از ریه فرو ریخته باشد، نظارت و اکسیژن تراپی می تواند همه چیزی باشد که مورد نیاز است. زمانی که بخش بزرگتر باشد ، یک سوزن یا لوله داخل قفسه سینه می تواند کمک کند. اگر این کار عملی نشود، ممکن است جراحی لازم باشد. دنده های شکسته نیز خطر ابتلا به پنومونی را به خصوص در افراد مسن افزایش می دهد.

اضطراب
یکی از علائم کلاسیک حمله عصبی این است که احساس می‌ کنید که نمی‌ توانید نفس بکشید.

احساس کمبود نفس در این حالت می ‌تواند باعث شود که شما احساس اضطراب بیشتری بکنید و یک چرخه معیوب را ایجاد کنید که گاهی منجر به وحشت کامل می‌شود.

تپش قلب، عرق کردن و احساس عذاب قریب الوقوع، سایر علایم رایج در این زمینه هستند.

یاد بگیرید که اضطراب را با استفاده از تکنیک ‌های تمدد اعصاب و تنفس عمیق مدیریت کنید (این کار به گسترش ریه‌ های شما کمک می ‌کند تا شما در هوای بیشتری تنفس کنید)، و از چیزهایی که شما را تحریک می ‌کند، اجتناب کنید.

یک متخصص سلامت روانی می‌ تواند به شما کمک کند که کافئین و الکل را محدود کنید و از سیگار اجتناب کنید، که همه آن ‌ها می ‌تواند موجب اضطراب شود.

کم خونی
کم خونی، یک بیماری شایع به ویژه در میان زنان است، که می تواند باعث تنگی نفس شود.

دکتر دریک توضیح می‌دهد: “سطح اکسیژن شما خوب است، اما گلبول‌ های قرمز کافی برای حمل اکسیژن وجود ندارند.” این می‌ تواند باعث شود که شما احساس ضعف، خستگی و سرگیجه کنید.

معمولا کم خونی را می توان درمان کرد، اما درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث مشکل شده است. مکمل‌ های آهن ممکن است به افزایش گلبول‌ های قرمز خون در برخی از مردم کمک کنند، همچنانکه می‌ توانند غذاهای غنی از آهن مانند گوشت گاو ، لوبیا، سبزیجات برگ سبز تیره، میوه خشک، و غلات تقویت ‌شده را بخورند.

افراد دیگر ممکن است به دارو و یا حتی تزریق خون نیاز داشته باشند. کم خونی همچنین می ‌تواند ناشی از شرایطی مانند سرطان، روماتیسم مفصلی، یا HIV / AIDS باشد.