آمار ۱۲.۶ درصدی افسردگی در ایران/بیماری خود را پنهان نکنید
سازمان بهداشت جهانی شعار امسال روز جهانی سلامت روان را “بیا درباره افسردگی حرف بزنیم” انتخاب کرده است؛ این یعنی ما با هم درباره همه چیز حرف می‌زنیم غیر از غم‌هایی که فکر می‌کنیم عادی است؛ حتی گاهی از این هم جلوتر می‌رویم و آنها را نمی‌بینیم.
سال‌ها می‌گذرد و ما تصور می‌کنیم همین بی‌حوصلگی‌های هر روز، خوشحال نبودن و لذت نبردن از زندگی برای همه اتفاق می‌افتد. ولی به نظر می‌رسد باید وضعیت را جدی گرفت و باید درباره افسردگی با هم حرف بزنیم.
در این خصوص علی اسدی، معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا تاکید می‌کند که مردم باید بدانند اختلال افسردگی قابل پیشگیری و درمان است و مسائل ژنتیکی و محیطی نیز در آن دخیل هستند.
وی می‌گوید: مردم باید بدانند که افسردگی مثل اختلالات دیگر در زمینه‌های مختلف حتی جسمی است و این امکان وجود دارد درصد زیادی از انسان‌ها آن را در دوره‌ای از زندگی تجربه کنند. این اختلال قابل پیشگیری و درمان است و بهترین کاری که مردم می‌توانند برای درمان آن انجام دهند این است که وقتی علائم آن را در خود یا اطرافیان دیدند برای درمان به موقع آن اقدام کنند. این کار قطعا به آنها کمک می‌کند تا اختلال شدت پیدا نکند و مشکلات متعدد بعدی پیش نیاید.
معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ادامه می‌دهد: مهم‌ترین راه حلی که در این موضوع وجود دارد پنهان نکردن آن است؛ این آغاز کمک به خود است. سازمان جهانی بهداشت با انتخاب این شعار تحت عنوان “بیا درباره افسردگی حرف بزنیم”، خواسته است که این تابو را بشکند تا بیماری پنهان نشود و درباره آن صحبت کنیم.
اسدی، علائم شروع افسردگی را کاهش لذت از انجام کارهایی که قبلا تاثیر مثبتی روی فرد داشته‌اند، علاقه، بی‌حوصلگی، احساس خستگی زود از انجام هرکاری، تغییر کم یا زیاد در خواب و اشتها و شاد نبودن معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: مردم باید بدانند اگر این نشانه‌ها را دیدند، نترسند و نگران نباشند. درباره آن با روانشناس و کسانی که مورد اعتماد هستند صحبت کنند. همین گوش کردن می‌تواند برای فرد کمک کننده باشد.
وی اصلاح سبک زندگی را یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از افسردگی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: برای اینکه افسرده نشوید باید مراقب سبک زندگی خود مثل خواب، ارتباطات، ورزش، توجه به بهداشت، هدف داشتن و … باشیم. اگر کسی افسردگی را در خودش تجربه کرد آن را پنهان نکند و به عنوان ضعف و مشکل غیر قابل حل نبیند. می‌توان با حرف زدن، مراجعه به مراکز پزشکی و روانپزشکی و روانشناسی این اختلال را کنترل کرد.
به گفته معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، وضعیت مراجعه مردم به مشاور برای درمان اختلالات روانپزشکی نسبت به گذشته بهتر شده ولی معمولا در مقایسه با کشورهای توسعه یافته کمتر است. در عین حال مردم کم کم به سمت دریافت خدمات مشاوره می‌روند.
اسدی، در خصوص نحوه ارائه خدمت وزارت بهداشت در این حوزه نیز توضیح می‌دهد و می‌گوید: در حال حاضر مراکز جامع سلامت در سطح شهرها فعالند. این مراکز پس از طرح تحول نظام سلامت ایجاد شده‌اند و به کسانی که دچار اختلالات رفتاری و روانپزشکی هستند، خدمت ارائه می‌کنند. این مراکز در حاشیه شهرهای بزرگ که آسیب پذیرترند ایجاد شده‌اند. همچنین به جز آن، افراد می‌توانند به پایگاه‌های سلامت نیز مراجعه کنند. مراکز خصوصی مشاوره یا روانپزشکی که تحت نظر وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و نظام روانشناسی هستند نیز می‌توانند این خدمات را ارائه دهند.
وی همچنین اضافه می‌کند: آمار کل اختلالات روانپزشکی بر اساس پیمایش ملی سال ۹۰ حدود ۲۳.۶ درصد است. آمار افسردگی نیز به صورت اختصاصی حدود ۱۲.۶ درصد و اختلالات اضطرابی نیز ۱۴.۵ درصد است. اینکه در حال حاضر این رقم تغییر کرده یا خیر مشخص نیست. پیمایش ملی کشور معمولا در همه جای دنیا حداقل هر پنج سال یک بار انجام می‌شود و ما هم در صدد هستیم که در سال ۹۶ مجددا آن را تکرار کنیم.
معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه آمار اختلالات روانپزشکی در ایران نسبت به میانگین جامعه بین‌المللی بالاتر نیست، بیان می‌کند: این باور که استفاده از داروهای روانپزشکی و ضد افسردگی، اعتیاد می‌آورد، نادرست است. البته گاهی درمان‌های غیردارویی نیز باید کنار درمان دارویی باشند. در هر حال مشخص است که دارو اگر زیر نظر متخصص تجویز شود، به هیچ وجه اعتیاد و وابستگی نمی‌آورد.
