بزرگترین غار زیرزمینی دنیا کشف شد؛ دنیایی عجیب و اسرارآمیز با ردپای تمدن مایا
بزرگترین غار زیرزمینی دنیا در خط ساحلی کارائیب کشف شد. سامانه گسنرده کنونی پیشتر دو سامانه زیر آبی مجهز تلقی میشد. اصلیترین دلیل اهمیت این کشف، وجود نشانههایی ارزشمند از تمدن قوم مایا درون این دنیای زیر آب است.
دانشمندان بعد از ده ماه تلاش فراوان در مکزیک، سرانجام موفق شدند پهناورترین غار زیرزمینی جهان را کشف کنند. به عقیده این افراد، سامانه زیر آبی کشف شده یک دنیای منحصربهفرد و بسیار گسترده برای خود محسوب میشود. این مجموعه غارهای زیرزمینی در مجموع نزدیک به ۳۴۷ کیلومتر طول دارد که اندازهای شگفتآور است!
اما کشف بزرگترین غار زیرزمینی دنیا تنها به خاطر وسعت آن و دست پیدا کردن به دنیایی وسیع و ساخت دست طبیعت، اهمیت ندارد. یکی از مهمترین دلایل اهمیت آن، امید باستان شناسان به دست یافتن به اطلاعاتی بسیار مفید پیرامون تمدن مایا به لطف این کشف است. یک باستان شناس دنیای زیر آب از موسسه ملی انسان شناسی و تاریخ مکزیک درباره کشف بزرگترین غار زیر آبی دنیا گفت این غار بیکران، مهمترین سایت کهنی که اکنون زیر آب دفن شده است را نشان میدهد.
به عقیده این فرد، درون غار تازه کشف شده هزاران مورد برای بررسی از نقطه نظر باستان شناسی وجود دارد که به عنوان نمونهای از آنها میتوان به آثاری از نخستین افراد ساکن در آمریکا، جانداران دریایی منقرض شده و از همه مهمترین تمدن مایا اشاره کرد.
شروع کار با برنامه GAM
یک تیم تحقیقاتی، برای چندین دهه تحت برنامه GAM مشغول کاوش در غارهای زیرزمینی ایالت کینتانا رو مکزیک بود، منطقهای که در خط ساحلی کارائیب از شبه جزیره یوکاتان واقع شده است. در این منطقه نزدیک به ۳۵۸ سامانه زیر آبی وجود دارد که نشاندهنده وحود هزار و چهارصد کیلومتر غار زیرزمینی در مجموع، درون این منطقه و زیر زمین است! اما در میان این شبکه زیرزمینی پهناور، یک پادشاه جدید پیدا شده است؛ بزرگترین غار زیرزمینی دنیا Sac Actun نام گرفته و به اندازهای بزرگ است که پیشتر تصور میشود این منطقه به دو سیستم زیر آبی مجزا تعلق دارد.
پیش از این یک سامانه با نام Dos Ojos به طول ۹۳ کیلومتر بزرگترین سیستم زیر آبی دنیا تلقی میشد، اما تلاش مستمر تیم تحقیقاتی به کشف Sac Actun ختم شد، سامانهای که در مقایسه با بزرگترین غار زیر آبی قبلی چیزی نزدیک به ۳.۷ برابر بزرگتر است. مدیر اکتشاف برنامه GAM گفت پیشتر چندین مرتبه به این منطقه نزدیک شده بودیم. طی چند تلاش، تنها یک متر تا پی بردن به وجود ارتباط بین دو سامانهای که پیشتر مجزا محسوب میشدند فاصله وجود داشت. او این فعالیتها را به دنبال کردن رگهای درون بدن انسان تشبیه کرده است. به عقیده وی، مسیرهای پر پیچ و خمی که آنها درونشان به اکتشاف میپرداختند، گاهی با یکدیگر مرتبط شده و در برخی مواقع نیز از یکدیگر جدا میشدند، به همین دلیل دانشمندان حین حرکت در آنها باید حواس خود را کاملا جمع میکردند.
تلاش آنها سرانجام نتیجه داد و بزرگترین غار زیرزمینی که نسبت به بزرگترین غار پیشین چندین برابر بزرگتر است کشف شد. سامانه Sac Actun به سامانه Dos Ojos چیرگی داشته و چندین برابر از آن طولانیتر است، به همین دلیل باید آن را پهناورترین غار زیرزمینی (شناخته شده) قلمداد کنیم. البته پیشتر سامانهای با نام Ox Bel Ha نیز در همین منطقه کشف شده بود که طول آن به حدود ۲۷۰ کیلومتر میرسید. اینها، دنیاهای زیر آبی شناخته شده تاکنون هستند و بعید نیست با وجود شگفتی آنها برای دانشمندان، سامانههایی حتی بزرگتر از آنها نیز وجود داشته باشند.
اما این جستجو هنوز به پایان نرسیده است، چرا که به نظر میرسد Sac Actun به سه غار زیرزمینی دیگر نیز مرتبط باشد. به این ترتیب طول این غار بیشتر از آن چیزی خواهد بود که اکنون تصور میشود. برای پی بردن به صحت و یا کذب این موضوع، تیم تحقیقاتی باید چندین مرتبه دیگر دل به آب زده و به دنیای زیرزمینی واقع در خط ساحلی کارائیب از شبه جزیره یوکاتان برود.
اما همانطور که گفتیم، پی بردن به وسعت و ارتباط این سامانههای زیر آبی کوچکترین بخش قضیه است. مهمترین موضوع، باقی ماندههای باستانی درون این غارها است که بدون شک با دادن اطلاعاتی زیاد درباره تمدن مایا، پنجرهای جدید رو به باستان شناسان باز خواهد کرد.
آنها تاکنون به وجود بیش از ۱۰۰ شی باستانی در این منطقه پی بردهاند که مربوط به جانوران آبزی منقرض شدن، انسانهای اولیه و مخصوصا قوم مایا هستند. بزرگترین غار زیرزمینی در واقع تونلی است که تمدن امروزی را به ۱۰ الی ۱۲ هزار سال پیش متصل میکند.
زمان ورود مایاها به آمریکای مرکزی، حدود قرن دهم پیش از میلاد پیشبینی میشود. نخستین نشانههای استقرار و سکونت بومیان بر اساس اکتشافهای انجام شده مربوط به دو هزار و ششصد سال پیش از میلاد (چهار هزار و ششصد سال پیش) در کشور بلیز (کشوری در آمریکای مرکزی) است.
با این حال، تقویم مایایی به سه هزار و صد و چهارده سال پیش از میلاد (پنج هزار و صد سال پیش) اشاره دارد. قدیمی بودن این تمدن دلیلی است که اکنون دانشمندان از کشف بزرگترین غار زیرزمینی دنیا به وجد آمدهاند.
