مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ ؛ از برخورد ستاره های نوترونی تا مهندسی ژنتیک
در ادامه قصد داریم تا در آستانه پایان سال جاری میلادی، مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ که مجموعه‌ای از دستاوردهایی شگفت‌انگیز است را با یکدیگر مرور کنیم.
۲۰۱۷ سالی سرشار از کشف‌های بزرگ علمی بود؛ از به ثبت رسیدن برخورد دو ستاره نوترونی به کمک امواج گرانشی گرفته تا به کار گیری موشک‌های بازیافتی کمپانی اسپیس ایکس توسط آژانس فضایی آمریکا، ناسا (NASA). در همین رابطه با فرارسیدن کریسمس و پایان سال میلادی، به تازگی لیستی از مهم ترین دستاوردهای علمی سال ۲۰۱۷ منتشر شده که ۱۲ مورد از کشف‌های بزرگ صورت گرفته توسط دانشمندان در آن بررسی شده است و مرور آن اصلا خالی از لطف نیست:
۱. تیمی بین المللی از دانشمند موفق به کشف قاره جدیدی در اقیانوس آرام شدند
اثبات وجود قاره هشتم کره زمین که زیلاندیا (Zealandia) نام گرفته و در نزدیکی استرالیا واقع شده، یکی از مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ بود که توسط تیمی بین المللی از ۳۲ محقق سراسر دنیا، با یافتن فسیل‌ها و شواهدی جالب‌توجه صورت گرفت.
عده‌ای از تصمیم‌گیرندگان قصد دارند که این قاره که بخش قابل‌توجهی از آن در زیر اقیانوس قرار گرفته را به عنوان یکی از هفت قاره زمین در نظر بگیرند.
۲. نزدیک‌ترین ماهیت به شکل جدیدی از حیات خلق شد
به طور کلی می‌توان گفت که تمامی موجودات زنده دو نوع آمینواسید A-T و G-C دارند که پایه و اساس کل اطلاعات ژنتیکی حاضر بر روی زمین را تشکیل می‌دهند؛ با این حال پژوهشگران پس از تلاش‌های بسیار اعلام کردند که نوع جدیدی از این مفهوم به نام X-Y را به وجود آورده‌اند. در ماه نوامبر این دانشمندان نشان دادن که چگونه سلول‌های مصنوعی ساخته شده می‌توانند در دی ان ای باکتری ای‌کلای (E.coli) عملکردی قابل‌قبول داشته باشند.
فلوید رومزبرگ (Floyd Romesburg) که نویسنده اصلی مقاله چاپ‌شده در این رابطه است، می‌گوید که این دستاورد، پتانسیل بالایی برای بهتر کردن عملکرد داروهای مختلف دارد؛ به عنوان مثال، به کمک نتایج تحقیق می‌توان روش تجزیه پروتئین‌ها در بدن را تغییر داد، از کم اثر شدن سریع داروهای مصرفی توسط بیماران جلوگیری کرد و حتی انواع مختلفی از سرطان را درمان کرد.
۳. نحوه شکل‌گیری طلا و پلاتین در جهان مشاهده شد
محققان در رابطه با این مورد از مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ کشف کردند که با برخورد دو ستاره بسیار کوچک و فوق‌العاده فشرده در فاصله ۱۳۰ میلیون سال نوری از زمین، حجمی غیرقابل‌تصور از عنصر طلا به وجود آمده است.
خبر این برخورد که باعث شکل‌گیری مقادیر زیادی نقره و پلاتین هم شده بود، در ماه اکتبر گذشته توسط جمعی از ۴ هزار ستاره شناس برجسته جهان اعلام شد. این کشف به واسطه مشاهده برخورد دو ستاره نوترونی به کمک امواج گرانشی صورت گرفت که برای اولین بار در تاریخ علم، به ثبت رسیده بود.
تخمین زده می‌شود که این دو ستاره با سرعتی معادل یک سوم سرعت نور با یکدیگر برخورد کردند و پدیده‌ای که هر ۱۰۰ میلیون سال یک‌بار رخ می‌دهد را به وجود آوردند.
۴. فضای خالی مرموزی در هرم جیزه مصر کشف شد
محققان به کمک یک روش تصویربرداری نوآورانه که به ذرات پرسرعتی به نام میون (Muon) وابسته است، توانستند تا حفره‌ای به طول تقریبی ۳۰ متر را در حرم جیزه (Giza) مصر کشف کنند. این ذرات در زمانی که تشعشات کیهانی ابرنواخترها، ستاره‌های نوترونی در حال ادغام، سیاه چاله‌ها و جرم‌های پرانرژی دیگری به زمین می‌رسند و با مولکول‌های هوا برخورد می‌کنند، به وجود می‌آیند.
به این ترتیب، با کمک پرتوهای کیهانی امکان این وجود داشتن تا راز پنهان‌شده در داخل میلیون‌ها تن سنگ این هرم مصر آشکار شود؛ دانشمندان با احتمال ۹۹.۹۹۹۹ درصد از وجود فضای خالی مطمئن هستند، اما همانطور که در مقاله چاپ‌شده در این رابطه اظهار شده است، این حفره لزوما مکانی مخفی و یا مقبره‌ای مرموز نیست.
۵. خون بیماران سرطانی برای درمان تومورشان مورد استفاده قرار گرفت
مورد بعدی از مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ روشی نوین برای درمان سرطان به نام “CART-cell” است که به کمک آن، برخی از سلول‌های افراد مبتلا به سرطان از بدن آن‌ها خارج شده و پس از اعمال تکنیک‌های مشخص، برای مبارزه با تومور مجددا به بدن بیمار تزریق می‌شوند.
در ماه آگوست سازمان غذا و دارو آمریکا نوع خاصی از این روش درمانی را برای مداوای کودکان مبتلا به سرطان خون تایید کرد که هزینه انجام آن برای هر نفر، ۴۷۵ هزار دلار اعلام شده است.
۶. شواهد از وضعیت خطرناک آب شدن یخ‌های زمین خبر دادند
در ماه جولای دانشمندان از جدا شدن کوه یخی عظیمی از یخ‌طاق لارسون سی (Larsen C) در قطب جنوب خبر دادند؛ این توده بزرگ سومین کوه یخ بزرگ تاریخ است.
در قطب شمال هم توندراها وضعیت مشابهی دارند؛ متخصصان اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده اعلام کرده‌اند که یخ‌های قطب شمال از وضعیت دهه‌های پیش خود به شدت فاصله گرفته‌اند و آب شدن یخ‌ها در قطب‌های زمین در شرایط خطرناکی است.
۷. ناسا هفت سیاره با امکان میزبانی حیات فرازمینی را کشف کرد
هفت سیاره‌ای که خبر کشف آن‌ها مدتی در صدر اخبار سرویس‌های اطلاع‌رسانی بود، اجرامی آسمانی هستند که به دور ستاره‌ای به نام تراپیست-۱ (TRAPPIST-1) در نزدیکی منظومه خورشیدی ما می‌چرخند؛ دانشمندان اعلام کرده‌اند که حداقل ۶ مورد از سیاره‌های این سامانه سنگی بوده و شباهت‌هایی به زمین دارند.
این طور که به نظر می‌رسد، سیاره‌های فراخورشیدی منظومه تراپیست یک، نه بیش از حد داغ بوده و نه به شدت سرد هستند و از نظر مصافت هم در فاصله ۴۰ میلیون سال نوری از زمین قرار گرفته‌اند. از طرف دیگر، پژوهشگران ناسا به دلیل پتانسیل بالای سیاره‌های کشف‌شده، در رابطه با این مورد از مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ بسیار هیجان زده هستند.
۸. ماموریت کاسینی، فضاپیمای سیاره زحل، پس از ۲۰ سال پایان یافت
کاوشگر فضایی کاسینی (Cassini) به مدت ۱۳ سال به دور ششمین سیاره منظومه خورشیدی چرخید و تا لحظه آخر مرگ خود در ۱۵ سپتامبر، تصاویر و اطلاعات مهم و شگفت‌انگیزی را از این غول گازی به زمین مخابره کرد.
از آنجایی که چیزی در حدود ۲۰ سال از آغاز ماموریت این فضاپیما می‌گذشت، به دلیل تمام شدن سوخت دانشمندان چند گردش نهایی را برای کاسینی برنامه‌ریزی کردند تا با وارد کردن آن به جو زحل، به عمر این ربات فضایی پایان دهند؛ در صورت نابود نشدن کاسینی در اتمسفر سیاره میزبان، این احتمال وجود داشت که فضاپیما با قمرهای با ارزش و جالب‌توجه زحل برخورد کرده و آن‌ها را آلوده کند.
۹. دستگاه ام آر آی ایمنی برای نوزادان ساخته شد
مورد بعدی از فهرست مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ به سلامت نوزادان مربوط می‌شود؛ در ماه‌های گذشته، سیستمی به نام “Embrace Neonatal MRI”، به عنوان تنها دستگاه بی‌خطری که برای اسکن بدن در اتاق آی سی یو، مخصوص کودکان تازه به دنیا آمده ساخته شده، در اختیار برخی بیمارستان‌ها قرار گرفت.
به کمک سیستم توسعه‌یافته که شبیه به محفظه‌ای لوله‌ای شکل است و نوزادان برای قرارگیری در آن، باید از لباس مخصوص استفاده کنند، پزشکان این امکان را خواهند داشت که در اولین دقایق پس از تولد، شرایط جسمانی نوزاد را با دقتی بسیار بالا، بررسی کنند.
۱۰. ناسا برای اولین بار از یک موشک بازیافتی برای ماموریتش استفاده کرد
به صورت کلی بوستر راکت‌های فضایی گرانقیمت‌ترین بخش ماموریت پرتاب موشک‌ها هستند که پس از یک‌بار استفاده، در داخل اقیانوس افتاده و بازیافت نمی‌شوند.
با این حال، کارآفرین خلاق و مدیر عامل شرکت هوافضای خصوصی اسپیس ایکس (SpaceX)، یعنی ایلان ماسک، توانست تا ایده استفاده مجدد از بوستر راکت‌ها را تا حدی پیش ببرد که سازمان فضایی آمریکا هم به چنین ایده‌ای اعتماد کرده و برای اولین بار، محموله رسانی به ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) را به کمک راکت بازیافتی اسپیس ایکس، فالکون ۹، انجام دهد.
جالب است بدانید که با استفاده از موشک بازیافتی، در هر بار پرتاب چیزی در حدود ۱۸ میلیون دلار در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود.
ماموریت انجام‌شده برای ناسا در چند روز گذشته انجام شد، اما اولین باری که اسپیس ایکس بوستر فالکون ۹ خود را بازیافت کرد، سی‌ام ماه مارس گذشته بود که این راکت با ارسال ماهواره‌ای به فضا، توانست با موفقیت مجددا بر روی زمین فرود بیاید.
۱۱. پیوند اعضای خوک به انسان، به واقعیت نزدیک‌تر شد
در ماه آگوست گذشته، مدیران استارتاپی فعال در زمینه بیوتکنولوژی به نام “eGenesis” اعلام کردند که متخصصان آن‌ها به کمک ابزار ویرایش ژنتیک کریسپر (CRISPR) توانسته‌اند تا خوک‌های مهندسی ژنتیکی شده‌ای را به وجود آورند که ویروس‌های خطرناک را به بدن انسان‌ها منتقل نمی‌کنند و می‌توان از ارگان‌های بدن آن‌ها برای پیوند اعضا به افراد استفاده کرد.
جالب است بدانید که در صورت موفقیت این روش، مشکل سلامتی چیزی در حدود ۱۱۸ هزار بیمار منتظر اهدای عضو در آمریکا حل خواهد شد.
گروه دیگری از دانشمندان هم در ماه‌های گذشته توانستن تا با تکنیک کریسپر، دی ان ای جنین انسان را با موفقیت ویرایش کنند؛ این پژوهشگران اعلام کرده‌اند که دستاورد آن‌ها قدمی نخست در راه جلوگیری از بروز مشکلات ژنتیکی در نوزادان، قبل از تولد، خواهد بود. از طرف دیگر بسیاری معتقدند که دست‌کاری ژنتیک جنین به احتمال قوی پیامدهای فاجعه باری همراه دارد و روند تکامل بشر را دگرگون خواهد کرد.
۱۲. دانشمندان چینی دستاوردی بزرگ در حوزه تلپورت داشتند
و اما آخرین مورد از لیست مهم ترین اکتشافات علمی سال ۲۰۱۷ به اقدام دانشمندان چینی در تلپورت کردن خواص ذرات نور (فوتون‌ها) به کمک تجهیزاتی تشکیل شده از آینده و لیزر، مربوط می‌شود.
در این اقدام، ذرات نور بین زمین و یکی از ماهواره‌های چین در فضا جابه‌جا شد و بر اساس ادعای این دانشمندان، دستاورد اخیر تاثیر عظیمی بر روی علم فیزیک کوانتوم خواهد گذاشت و روش‌های جابه‌جایی انرژی و اطلاعات بر روی سیاره را دگرگون خواهد کرد.
البته تاثیرات شگفت‌انگیز دیگر کشفی این چنین، به پتانسیل آن برای توسعه روش‌های محاسباتی کوانتومی مربوط است؛ به بیان ساده‌تر با ساخت اینترنت کوانتومی بر اساس این روش، امکان ایجاد راهی ارتباطی با سرعتی غیرقابل‌تصور و ایمنی فوق‌العاده بالا، وجود دارد.
