علت بیماری هیدروسفالی چیست؟
بیماری هیدروسفالی به حالتی گفته می‌شود که آب (مایع) در جمجمه جمع شده به گونه‌ای که سبب تورم مغز می‌گردد.
علت بیماری هیدروسفالی چیست؟
این انباشتگی آب می‌تواند سبب آسیب به مغز شود. آسیب‌های فیزیکی، تکاملی و اختلالات فکری از این جمله هستند. لذا این بیماری پیش از ایجاد مشکلات جدی نیاز به درمان دارد. بیماری هیدروسفالی عمدتا در کودکان و افراد مسن، بالای ۶۰ سال، رخ می‌دهد. اما افراد جوان و میانسال هم ممکن است دچار شوند.
نشانه‌های بیماری هیدروسفالی
از جمله نشانه‌ها در نوزادان عبارتند از:
افزایش سریع حجم سر
ثابت شدن چشم‌ها به سمت پایین
ایجاد نقاطی نرم در سطح جمجمه
تشنج، استفراغ، نق نق زیاد
خواب بیش از حد
میل کم به غذا
حجم و قدرت کم ماهیچه
از جمله نشانه‌ها در کودکان عبارتند از:
تغییر در ساختار صورت
تغییر خلق و خو
لوچ شدن چشم‌ها
سردرد
تاخیر در رشد
اسپاسم عضلات
عدم کنترل ادرار، عدم کنترل تعادل
بزرگی غیر طبیعی سر
از جمله نشانه‌ها در بزرگسالان عبارتند از:
سردردهای مزمن
اختلالات روانی، کاهش حافظه
عدم کنترل ادرار و مدفوع
تغییر در شیوه راه رفتن
چه عواملی باعث ایجاد بیماری هیدروسفالی می‌شوند؟
در حالت عادی مایع مغزی نخاعی در سراسر مغز و نخاع در جریان است. در شرایطی خاص، مقدار این مایع در مغز افزایش می‌یابد نظیر:
ایجاد انسداد در مسیر جریان مایع مغزی نخاعی
کاهش توانایی رگ‌های خونی برای جذب آن
تولید بیش از اندازه توسط مغز
افزایش بیش از حد این مایع سبب افزایش فشار در مغز شده که سبب تورم و آسیب به مغز می‌شود. در مواردی، بیماری هیدروسفالی پیش از تولد نوزاد ایجاد می‌شود که این می‌تواند به علت موارد زیر باشد:
نقص مادرزادی که طی آن ستون فقرات بسته نشده باشد
ناهنجاری ژنتیکی
عفونت‌هایی که طی بارداری ایجاد شده است نظیر سرخچه
هیدروسفالی در نوزادان تازه متولد شده یا کودکان می‌تواند به علت موارد زیر ایجاد شود:
عفونت سیستم عصبی مرکزی مانند مننژیت مخصوصا در نوزادان
خونریزی مغزی حین یا کمی پس از زایمان مخصوصا در نوزادان نارس
آسیب‌های وارده قبل، حین و بعد از زایمان
سرماخوردگی
تومورهای سیستم عصبی مرکزی
وقتی بیماری هیدروسفالی در بزرگسالان رخ می‌دهد، مقدار مایع مغزی نخاعی در مغز افزایش می‌یابد بدون اینکه فشار مغز چندان تغییر کند.
اما همچنان مغز متورم شده و عملکرد آن مختل خواهد شد. در بزرگسالان بیماری هیدروسفالی عمدتا در نتیجه انسداد مسیر گردش مایع مغزی نخاعی ایجاد می‌شود. از جمله عواملی که ریسک هیدروسفالی در بزرگسالان را افزایش می‌دهند عبارتند از:
عفونت در مغز مانند مننژیت
صدمه به سر
خونریزی از رگ‌های مغزی
جراحی‌های مغزی
کاهش ریسک ابتلا به بیماری هیدروسفالی
اگرچه نمی‌توان جلوی هیدروسفالی را گرفت، اما می‌توان ریسک ابتلا به آن را کاهش داد. مراقبت‌های لازم طی دوران بارداری را باید به طور جدی‌تر مورد توجه قرار داد. عدم توجه به این مراقبت‌ها شانس تولد نوزاد نارس و متعاقب آن ابتلا به هیدروسفالی را افزایش می‌دهد.
انجام واکسیناسیون از ابتلا به بیماری‌های مختلف و عفونت‌ها جلوگیری خواهد کرد. غربالگری و انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌تواند به تشخیص به موقع و درمان بیماری و عفونت‌های ایجاد کننده هیدروسفالی کمک کند.
استفاده از کلاه ایمنی حین فعالیت‌های پرخطر مانند دوچرخه سواری از خطر آسیب به سر می‌کاهد، همچنین استفاده از کمربند ایمنی حین رانندگی.
