هم بازی شدن خواننده معروف با شهاب حسینی
“خورشید نیمه‌شب” عنوان اولین فیلم بلند سینمایی شبیر شیرازی است که به تهیه‌کنندگی شهاب حسینی تولیدشده است
این فیلم روایتی است از ۹ روز زندگی خواننده جوانی که متفاوت‌ترین روزهای عمر او به‌حساب می‌آیند. آرمان درویش، سنبل اعظمی، آزاده مهدی زاده، سید علی سجادی و سمانه اسماعیلی بازیگرانی هستند که در کنار رضا یزدانی و شهاب حسینی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند. شهاب حسینی در این فیلم علاوه بر تهیه‌کنندگی، وظیفه انتخاب بازیگر و بازیگردانی را نیز به عهده داشته است. “خورشید نیمه‌شب ” قرار است به‌زودی به روی پرده سینماهای کشور برود. در همین زمینه با این کارگردان جوان به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل آن را در زیر می‌خوانید:
کمی درباره فضا و دلیل انتخاب نمایشنامه “خرس‌های پاندا ” برای تولید این فیلم سینمایی بگویید؟
فضای کار با نگاهی به نمایش “خرس‌های پاندا ” اثر ماتئی ویسنی یک، کارشده است. این نمایشنامه یک فضای اروتیک به همراه نگاهی به فلسفه یونگی دارد و ما ترجیح دادیم طی تغییراتی عرفان شرقی را مدنظر قرار دهیم و مقوله عاشقانه آن را پررنگ‌تر کرده و به مفهوم فلسفی عشق بپردازیم و آن را به چالش بکشیم. نمایشنامه خودش پرمایه بود و انگیزه‌ای شد برای ما تا چهار سال به همراه شهاب حسینی روی آن کار کنیم و از بازیگران جوان در کار بهره بگیریم تا نگاه تازه‌ای به سینمای ایران تزریق شود.
با توجه به فضای متفاوت این نمایشنامه چرا به سراغ آن رفتید؟ ضمن این‌که در صحبت‌هایتان اشاره به تغییراتی که در متن انجام‌شده است، کردید. کمی هم درباره این تغییرات توضیح دهید؟
یکی از دوستانم سال ۹۰ از فرانسه این متن را ترجمه کرد و با خودش به ایران آورد تا من به‌عنوان فیلمنامه‌نویس با او همکاری داشته باشم و خودش کار را کارگردانی کند، اما به دلیل مشکلاتی که برایش پیش آمد نتوانست این مسیر را ادامه دهد و ازآنجایی‌که من جذب نمایشنامه شده بودم خودم تصمیم به ساخت آن گرفتم.
تغییرات زیادی داشت اما سعی کردم اصول اولیه نمایش را حفظ کنم. به‌طور مثال ۹ روز اول زندگی این خواننده که در فیلم دیده می‌شود را بر مبنای همان ۹ ماه بارداری و موضوع مرگ و تولد قراردادم و این برایم بسیار اهمیت داشت. در این نمایشنامه مرگ را تولدی دوباره از رحم مادر نشان می‌دهد و اتفاقاتی که پیرامون بارداری برای رحم رخ می‌دهد. درواقع یک مرگ و تولد دوباره است. از سوی دیگر یکسری دیالوگ‌های کلیدی نمایشنامه را حفظ کردیم تا غنای اثر خدشه‌دار نشود. در جامعه ما و کشورهایی که به فرهنگ ما نزدیک‌تر هستند فلسفه غرب بیگانه است و ما با عرفان شرقی عجین‌تر هستیم. به همین دلیل بخش اروتیک این نمایش را با توجه به خط قرمزهای موجود کمرنگ کردیم و به‌جای آن به مقوله عشق پرداختیم.
شما در این فیلم از چهره‌های مطرحی چون شهاب حسینی و رضا یزدانی بهره گرفتید. این انتخاب چقدر به دلیل فروش گیشه و تضمین آن بوده است؟
من با رضا دوستی نزدیکی داشتم و او با شهاب دوستی نزدیکی داشت. در فیلمنامه شخصیت اصلی یک نوازنده ساکسیفون است ولی من به دلیل نگاه خسته و اعتراض‌آمیز او و دیدن دنیا از پشت شیشه دودی یک خوانده پاپ راک را به جای نوازنده گذاشتم و رضا یزدانی تنها خواننده‌ای است که در این سبک مشغول فعالیت است و مردم با او ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند و کارهایش را دوست دارند. از سوی دیگر جنس صدایش را دوست دارم و تنها گزینه موجود بود، بنابراین با او صحبت کردیم و خوشبختانه او نیز پذیرفت. حضور رضا یزدانی در این کار کاملاً افتخاری است و کمرنگ اما بسیارتاثیرگذار.
در مورد حضور شهاب حسینی نیز قرار بود با بازیگران ستاره کارکنیم و لیست بازیگران چیده شده بود. قرار بود شهاب حسینی در این کار بازی کند ولی به‌مرور به این نتیجه رسیدیم تزریق نیروی جوان به سینما ضروری است و این وجه تفاوت ما با هالیوود است که باعث شده سینمای آن‌ها صنعت شود و ما همچنان سینمایمان هنری است. باوجودی که آثارمان در فضای بین‌المللی موردتوجه واقع می‌شوند اما فروشمان قابل قیاس با فروش جهانی نیست. بخشی از این موضوع به زبانمان برمی‌گردد که در همه‌جا زبان فارسی کاربرد ندارد و زبان انگلیسی زبان بین‌المللی است و به همین جهت مخاطبان دیگر آن را درک نمی‌کنند. از سوی دیگر ما سال‌هاست چسبیدیم به یکسری بازیگر که نمی‌دانم چرا تهیه‌کنندگان تنها با آن‌ها کار می‌کنند و از حضور بازیگران جوان و چهره‌های جدید پرهیز می‌کنند. درنهایت با توافق شهاب حسینی او تنها در این فیلم حضور افتخاری دارد و از چهره‌های جوان و جدید استفاده کردیم که خوشبختانه در همین اکران‌های خصوصی که داشتیم بازخوردهای خوبی دریافت کردیم و پتانسیل بالایی این چهره‌های جدید دارند.
اشاره کردید به زمان ۴ ساله‌ای که با شهاب حسینی صرف این کارکردید. چرا زمان به سرانجام رسیدن کار تا این اندازه طولانی شد؟
مهرماه سال ۹۴ کار را کلید زدیم و ۲۵ جلسه فیلم‌برداری داشتیم، بعدازآن به دلیل مشغله شهاب و حساسیت‌هایی که روی فیلم داشتیم سعی کردیم از هر نوع عجله پرهیز کنیم و این ضرب‌الاجل را برای اکران نداشته باشیم. برایمان تولید یک کار آبرومند اهمیت بالایی داشت.
و چرا این عنوان را برای فیلم انتخاب کردید؟
“خورشید نیمه‌شب ” به مفهوم آفتاب در مناطق قطبی می‌پردازد و زمانی که روشنایی آفتاب وجود دارد، اما خورشیدی دیده نمی‌شود. از سوی دیگر کاراکتر اصلی دختر فیلم نامش ساریناست که به معنای شفق است و آن‌هم باز به معنای خورشیدی است که دیده نمی‌شود و تنها نورش پیداست. سعی کردیم با این دید، این اسم را برای فیلم انتخاب کنیم.
شما از کاری اقتباس کردید که جزو نمایشنامه‌های شناخته‌شده جهان است و قطعاً مخاطبان حرفه‌ای با اصل متن آشنایی دارند. فکر می‌کنید بازخوردها در اکران عموم به چه شکل خواهد بود؟
اقتباس آن‌هم از کاری که بازخورد جهانی خوبی داشته کار راحتی نیست. چالش زیادی داشتم و می‌خواستم احترام به متن اصلی وجود داشته باشد و از سوی دیگر دیدگاه و حرف خودم را نیز اجرا کرده باشم و این کار را سخت‌تر کرد، ولی خروجی را مردم باید بگویند که خوب بوده یا خیر.
قبول دارید که اصولاً اقتباس‌های ادبی نه‌تنها در ایران بلکه در سینمای جهان هم خیلی آثار درخشانی به‌مانند نسخه ادبی آن نمی‌شوند…
قطعاً، ولی من خودم تمام‌کارهایی که انجام می‌دهم اقتباس است. این‌که متن ادبی بر فیلم اقتباسی قالب است به این دلیل است که شما در ادبیات استعاره دارید و می‌توانید از بازی کلمات استفاده کنید درحالی‌که وقتی بحث تصویر پیش می‌آید مشکلاتی وجود دارد و بازی کلمات در قالب تصویری دیده نمی‌شود. در سینما مخاطب باید ایهام را درک کند و تصاویر را هم ببیند. وقتی فیلمی بر مبنای اثر ادبی است، دیده نمی‌شود و فیلم‌هایی که خلاقیت دارند مطلوب کتاب‌خوان‌ها نیستند. ما در دنیایی کار می‌کنیم که با فقر فیلمنامه مواجه هستیم و بهترین منبع متون ادبی، نمایشنامه و رمان‌ها هستند که می‌تواند مخاطب را به سینما برگرداند. مردم ما با قصه و داستان عجین هستند و راضی کردن مخاطبی که با ادبیات ارتباط داشته مشکل است و اقتباس مناسب‌ترین راه برای آشتی مخاطب با سینماست.
قصد ندارید کار را برای جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی ارسال کنید؟
یکسری جشنواره خارجی پیش روداریم؛ فعلاً منتظر بازخوردها هستیم. سعی کردم در قیدوبند جشنواره نباشم نه که جشنواره برایم مهم نباشد، قطعاً حضور در جشنواره در دیده شدن اثر اهمیت دارد، ولی اگر فیلم را هم برای جشنواره نگه می‌داشتیم فیلم کهنه می‌شد و دیگر آن جذابیت را نداشت.
کار جدیدی را آغاز کرده‌اید؟
درخواست پروانه ساخت برای کار جدیدم داده‌ام که یک کار مشترک است و به لحاظ مفهومی مانند فیلم قبلی است. تنها فضای کار کاملاً متفاوت است و نگاه متفاوتی به مرگ دارد. فیلمنامه این کار بر اساس رمانی به نام “آبرادات آرت‌های ” نوشته‌شده که خودم نوشته‌ام. از سوی دیگر این روزها مشغول آماده‌سازی نمایش “آقای آتون ” هستیم و قصد داریم آن را فروردین ۹۷ به روی صحنه ببریم. این نمایش تلفیقی است از اپرا، تئاتر و ویدئو که در نوع خود اولین است. تاکنون هرکدام از این هنرها به‌تنهایی انجام‌شده‌اند ولی همگی باهم تاکنون اتفاق نیفتاده و امیدوارم که بتوانیم اولین آن را رقم بزنیم. این روزها مشغول تمرین بخش موسیقی آن هستیم.
و سخن آخر؟
حضور شهاب حسینی در این کار بسیار تأثیرگذار بود و ستون اصلی کار بود. بدون حضور و حمایت او این کار به این شکل به سرانجام نمی‌رسید. حضور شهاب حسینی یا آقای نصیریان و یا خیلی از بزرگان دیگر که در این عرصه زحمت می‌کشند در کنار جوان‌ها حاصلش انتقال تجربیات است و بالاتر رفتن کیفیت کارها. اشتیاق و نگاه جوانان در کنار تجربیات بزرگان تأثیر خوبی برای آینده سینمای کشور خواهد داشت.
