چگونه مایکروسافت در عرصه کامپیوتر به یک مبتکر تبدیل شد
زمانی که اولین نسل تبلت سرفیس، ۵ سال پیش توسط مایکروسافت رونمایی شد، برخلاف انتظارها عاقبتی جز شکست نداشت و موفق نشد اهالی دنیای فناوری را آن طور که باید، به استفاده از خود ترغیب کند.
در آن زمان، آیفون‌های اپل در مسیر خود برای فتح دنیای فناوری قرار داشتند و آیپد نیز امپراطوری مایکروسافت در زمینه‌ی کامپیوترهای شخصی را با چالش و خطر جدی مواجه ساخته بود. در همان زمان، سرفیس، دستگاه قابل حمل مایکروسافت که یک کامپیوتر هیبریدی خلاقانه با کاربرد دوگانه‌ی لپ‌تاپ و تبلت بود، از راه رسید تا سیستم‌عامل ویندوز و کامپیوترهای شخصی را از باتلاقی که در آن گرفتار شده بودند نجات دهد. در آن زمان این گونه استدلال می‌شد که دستگاه‌های ویندوزی می‌توانند هم به عنوان گوشی، هم کامپیوتر شخصی و هم تبلت مورد استفاده قرار گیرند و چه کسی بود که از ویندوز متنفر باشد؟
اما اینطور نشد. مایکروسافت به‌زودی با ضرری ۹۰۰ میلیون دلاری ناشی از به فروش نرفتن سرفیس‌ها روبرو شد. قدم بعدی برای وارد شدن به عرصه‌ی سخت‌افزار، تصاحب کمپانی در حال سقوط نوکیا با مبلغ گزاف ۷.۶ میلیارد دلار بود؛ اقدامی که تنها مسیر ضرردهی را برای این شرکت هموارتر کرد. تا تابستان ۲۰۱۵، به نظر می‌رسید که رؤیای سخت‌افزاری مایکروسافت بر باد رفته است. حتی امروز ایکس‌باکس وان، کنسول بازی مایکروسافت نیز در حال شکست خوردن از پلی‌استیشن ۴ سونی است.
با وجود تمام اینها، مایکروسافت با سماجت و ایستادگی، کار خود را در عرصه‌ی سخت‌افزار پایان نداد و امروز این شرکت در حال ساخت اگر نه بهترین، اما خلاقانه‌ترین کامپیوترها در این صنعت است. در طول ۲ سال گذشته، در حالی که اپل بیشترین زمان و تمرکز خود را صرف دستگاه‌های موبایل کرده است، مایکروسافت با استفاده از شیوه‌های نوآورانه و عرضه‌ی کامپیوترهای سری سرفیس، در حال بازسازی آینده‌ی کامپیوترهای شخصی بوده است.
البته می‌دانیم که این گفته‌ها ظاهرا برخلاف آمار و ارقام اخیر است و آخرین نتایج مالی مایکروسافت نیز در ظاهر ادعای چند سطر بالا را نقض می‌کنند. مایکروسافت هفته‌ی گذشته اعلام کرد که با وجود رشد سریع کسب‌وکار ابری، سود حاصل از بخش سرفیس در طول یک سال گذشته، به دلیل تغییر برنامه‌ی عرضه‌ی آن‌ها، به میزان ۲ درصد کاهش داشته است.
مایکروسافت درصد بالایی از سود خود را در کسب‌وکار کامپیوترهای شخصی و از طریق فروش لایسنس ویندوز به دیگر تولیدکنندگان کامپیوتر به دست می‌آورد. ردموندی‌ها اعلام کرده‌اند که بخشی از هدف آن‌ها در ساخت سخت‌افزار، راهنمایی و الهام‌بخشی به آن شرکت‌ها، در زمینه‌ی طراحی بوده است. اما با این حال این شرکت، قصد فروش سرفیس‌های خود را نیز دارد و با وجود اینکه این واحد در طول چند سال گذشته، رشد هنگفتی داشته است، در مقایسه با سهم مک و آیپدها در سودآوری برای اپل، هنوز راه درازی برای تبدیل شدن به بخشی قابل توجه از مجموع کسب‌وکار مایکروسافت در پیش دارد.
با وجود این اختلاف فاصله، واحد سخت‌افزار مایکروسافت در طول سال‌های گذشته، محصولات جسورانه‌تری در مقایسه با رقیب سنتی خود، اپل عرضه کرده است.
تبلت هیبریدی سرفیس پرو نسخه‌ی ۲۰۱۷، وارث اولین نسل سرفیس و آخرین سرفیسی که در ماه می عرضه شد، هنوز به ماشینی پولساز برای ردموندی‌ها تبدیل نشده است. تبلت‌های سری سرفیس بدون شک الهام‌بخش کوپرتینویی‌ها در ساخت آیپد پرو محسوب می‌شود. آیپدی که از قلم و صفحه‌کلید پشتیبانی می‌کند، اما در مقایسه با سرفیس، شباهت کمتری به یک لپ‌تاپ دارد.
اواخر سال گذشته، مایکروسافت از سرفیس استودیو رونمایی کرد. یک کامپیوتر بزرگ دسکتاپ که به محصول رقیب، یعنی مک اپل شباهت دارد. با این تفاوت اساسی که نمایشگر لمسی آن به راحتی به یک میز طراحی دیجیتال تبدیل می‌شود. تصور کنیم اگر استیو جابز فقید با مهارت سخنوری بی‌نظیر خود، سرفیس استودیو را در یک مراسم اختصاصی معرفی می‌کرد، چه رویداد شگفت‌انگیزی به وقوع می‌پیوست.
و در بهار جاری، مایکروسافت لپ‌تاپ سرفیس خود را معرفی کرد که در طراحی و هدف، تا حدودی ملال‌آور و یکنواخت است و تفاوت چندانی با مک‌بوک ایر، لپ‌تاپ سبک، نازک و پیشگام اپل ندارد. اما محصول مایکروسافت، نمایشگر بهتری از مک‌بوک ایر دارد؛ ویژگی بسیار مهمی که علت علاقه‌ی خیلی‌ها به مک‌بوک ایر بود. اما ظاهرا اپل تمایلی به ارتقاء آن ندارد و مسیر را برای مایکروسافت باز گذاشته است تا این ویژگی را در محصول خود به کمال برساند.
علاوه بر این، باقی نقشه‌ی راه اپل در حوزه‌ی کامپیوترهای شخصی نیز اخیرا متزلزل بوده است. آخرین لپ‌تاپ اپل، بسیاری از طرفداران آن را راضی نکرد و آی‌مک پرو نیز برای سال‌ها است که هیچ نسخه‌ی جدیدی از آن به بیرون نیامده است. اپل به سرعت در حال رسیدگی به شکایات کاربران حرفه‌ای خود است و اخیرا اعلام کرده که آخرین نسخه‌ی آی‌مک پرو با یک طراحی جدید، اواخر سال جاری عرضه خواهد شد. جان داوسون، یک تحلیلگر مستقل فناوری می‌گوید:
من تصور می‌کنم که مایکروسافت در طول چند سال گذشته دریافته است که برخلاف تصور بسیاری، جامعه‌ی خلاق و مبتکر، محصور در استفاده از محصولات اپل نیست. سرفیس برای عرض اندام، یک دریچه‌ی شانس در اختیار دارد؛ و اگر این دریچه نیز با عرضه‌ی محصولات جدید اپل بسته شود، این پیش‌فرض که اپل آن دسته از کاربران را محصور نگاه داشته است، قبول ندارم.
بخش پایانی مقاله، شرح مشاهدات فرهاد مانجو، نویسنده‌ی این مقاله از واحد سخت‌افزار مایکروسافت است. مانجو می‌نویسد:
ماه گذشته، من از آزمایشگاه سخت‌افزار مایکروسافت در مقر این کمپانی در ردموند در ایالت واشینگتن دیدن کردم. من در وسط روز کاری به آنجا رفتم و تیمی از طراحان سخت‌افزار را مشاهده کردم که در یک فضای خالی و بزرگ نشسته بودند؛ منظره‌ای که به‌طرز کاملی، نگرش و رویکرد مایکروسافت به سخت‌افزار را نشان می‌داد.
مایکروسافت تحت سرپرستی پانوس پانای، مدیر بخش سرفیس، به طراحان و مهندسان خود این امکان را داده بود تا آینده‌ی کامپیوترهای شخصی را با فکر و ایده‌ی خلاقانه‌ی خود و به شیوه‌ای بسیار عالی شکل دهند؛ در یک اتاق بزرگ و خالی بنشینند و در مورد چیزهای بزرگ خیال‌پردازی کنند و این تصورات را به واقعیت تبدیل کنند.
پانوس پانای به مانجو گفت:
طرز کار ما بدین شکل است که یک نفر می‌گوید می‌خواهم ایده‌ای را امتحان کنم و اگر جواب نداد، ما سراغ ایده‌ی بعدی خواهیم رفت. این شیوه بسیار معمول است، همیشه همین‌طور است، ما با هم کار می‌کنیم، با هم حرکت می‌کنیم.
این شیوه‌ی کاری منجر به شکل‌گیری ایده‌ها و محصولات درخشانی شده است. مایکروسافت برای سرفیس استودیو، یک قطعه‌ی جانبی بی‌نظیر به‌نام سرفیس دایال ساخته است. یک پیچ به اندازه‌ی کف دست که روی نمایشگر شما می‌نشیند و یک ارتباط و تعامل لمسی برقرار می‌کند که از طریق آن می‌توانید کامپیوتر خود را کنترل کنید.
شما می‌توانید از دایال برای کارهای ساده نظیر افزایش حجم صدا استفاده کنید. اما این قطعه در دستان یک طراح، به یک ابزار دوست‌داشتنی تبدیل می‌شود. می‌توانید با گذاشتن و چرخاندن آن روی نمایشگر، هنگام ویرایش ویدئو یا تغییر رنگ قلم در فتوشاپ، از آن استفاده کنید. در حالی که اپل، به طرز عجیبی مخالف افزودن قابلیت‌های نمایشگر لمسی به آی‌مک‌های خود است؛ دایال به نوعی یک تحول در ابزارهای تعاملی محسوب می‌شود که احتمالا انتظارِ آن را از جانب اپل داشتیم. اما اکنون این مایکروسافت است که شیوه‌های جدید استفاده از کامپیوتر را خلق می‌کند.
محصولات مایکروسافت بی‌نقص و کامل نیستند. سرفیس استودیو با قیمت ۳۰۰۰ دلاری خود، سخت‌افزار ضعیفی دارد. سرفیس پرو یک لپ‌تاپ شگفت‌انگیز است، اما به عنوان یک تبلت، به خوبی آیپد نیست و قیمت آن نیز بسیار زیاد است. با وجود اینکه قیمتسرفیس پرو از ۸۰۰ دلار آغاز می‌شود، برای داشتن یک نسخه با سخت‌افزار قوی و خرید تجهیزات جانبی نظیر تایپ‌کاور و قلم، باید بین ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار خرج کنید.
به این دلایلی که ذکر آن رفت و دلایل دیگر، بعید است که کسب‌وکار سخت‌افزار کامپیوترهای شخصی مایکروسافت در کوتاه‌مدت موفق به شکست دادن واحد سخت‌افزار اپل شود. اما هرکس که به آینده‌ی کامپیوترهای شخصی اهمیت می‌دهد، از اینکه اپل اکنون با رقبای جدی، خلاق و نوآوری روبرو است، باید هیجان‌زده شود.
