سرگردانی بیماران نسخه به دست برای تهیه دارو
به گزارش تریتا نیوز به نقل از شرق ،سمیه جاهد عطائیان، روزنامه نگار، مادری نسخه به دست دارد تا شربت «کلیندامایسین» را برای پسرش تهیه کند. نسخه اش را نشانم می دهد و می گوید که این داروها فقط برای یکی از پسرانش نوشته شده و به خاطر هزینه ویزیت و دارو امکان دکتر بردن هر دو فرزندش را نداشته است؛ « پسرم کلاس اول دبستان است. کادر مدرسه و معلم ها ماسک نمی زنند و به تبع از آنها بچه ها هم هیچ الزامی برای زدن ماسک ندارند. پسرم از مدرسه درگیر یک ویروس شد و الان حدود ۱۵ روز است که هنوز خوب نشده. بچه هایی که مریض می شوند هم در خانه نمی مانند و در مدرسه دیگران را هم مریض می کنند. پسر ۲ ساله ام هم از برادرش ویروس گرفته و بی حال است. دارویی که برایش تجویز شده به هر دو می دهم اما شربت را گیر نیاوردم و داروخانه های زیادی هم رفتم که گفتند برو فلان داروخانه شاید پیدا شود اما هنوز برای پیدا کردن یک شربت سرگردان هستم. مادر هایی دیگری هم دیدم که برای پیدا کردن یک شربت آنتی بیوتیک ایرانی، داروخانه های زیادی را سر زدند… رفت و آمد بین داروخانه ها برای همه ممکن نیست، چرا باید برای یک دارو، نگران و منتظر بمانیم؟»
در خواست پرداخت نقدی به داروخانه برای خرید و تحویل آنتی بیوتیک!
تکنسین یکی از داروخانه های شبانه روزی تهران در گفت وگو با خبرنگار شرق با اشاره به کمبود برخی از داروها از جمله شربت های آنتی بیوتیک می گوید: «طبق گفته شرکت ها، آنتی بیوتیک در انبارهایشان موجود نیست و فقط همین یک جمله را به ما می گویند. البته دیگر با هدف پشت این جمله آشنا هستیم. ما اولین بار نیست که درچنین شرایطی قرار می گیریم، تجربه ما داروخانه داران در زمینه نایاب و کمیاب شدن داروها در ایران زیاد است. قبل از افزایش قیمت هر دارو، این بازی با داروخانه دار ها می شود و بعد از اعمال تغییر قیمت، دارو به صورت ناگهانی موجود می شود. در مورد آنتی بیوتیک هم همین موضوع صدق می کند.»
این تکنسین می افزاید: «یکی از این شرکت ها از طرفی می گوید که شربت آنتی بیوتیک ندارد از طرف دیگر روز گذشته با داروخانه تماس می گیرد که داروخانه برای خرید شربت آنتی بیوتیک باید پول نقدی و خرید نقدی داشته باشد تا دارو را آنهم با قیمت جدید دریافت کند. یعنی می خواهند هر گونه رد و نشان از تخلفات خود را هم پاک کنند. خیلی از داروخانه ها هم از روی اجبار خرید نقدی می کنند.
او با بیان اینکه شربت آنتی بیوتیک کودکان یافت نمی شود ادامه می دهد: «به عنوان نمونه شربت «کوآموکسی کلاو» ۶۴۳ کودکان موجود نیست و بسیاری از بیماران بیشتر از یک ماه است که دست خالی از داروخانه بیرون می روند و حاضر نیستند که دوز دیگری از دارو را دریافت کرده و یا دوز آن را تغییر دهند چون بیمار خردسال است و احتمال نشان دادن حساسیت نیز در آن زیاد است.»
این تکنسین با اشاره به برخی قیمت ها تاکید می کند: «آموکسی سیلین» از ۱۲ هزار تومان به ۲۲ هزار تومان رسیده و «سفیکسیم» ۴۰۰ هم از ۳۳ هزار تومان به ۵۶ هزار تومان تغییر قیمت داده با اینحال باز هم این داروها به سختی به داروخانه ها داده می شود. بیماران هم بارها می گویند که حاضر هستند دارو گران شود، چندین برابر شود اما نایاب نشود!»
کوآموکسی کلاو ۲۰ هزار تومانی، ۹۴ هزار تومان شده است
پزشک یک داروخانه در شرق تهران نیز در مورد گرانی طولانی مدت شربت های آنتی بیوتیک به خبرنگار شرق می گوید: حدود ۳ ماه پیش از این گرانی و کمیاب شدن داروی آنتی بیوتیک، زمزمه های آن از طرف شرکت های دارویی شنیده شد. عموما یک گپ و کمبود ایجاد می کنند و بعد از آن که تقاضا یا گرانی از تبعات نبود یک دارو زیاد شد، با افزایش قیمت به داروخانه ها تزریق می شود.»
او با اشاره به نایاب شدن دوز ۲۲۸ و ۳۱۲ داروی آنتی بیوتیک « کوآموکسی کلاو» در داروخانه ها ادامه می دهد: دوره درمان با آنتی بیوتیک ۷ تا ۱۰ روزه است که بیماران باید مبلغ زیادی برای تهیه آن پراخت کنند؛ قرص «کوآموکسی کلاو» از ۲۰ هزار تومان به ۹۴ هزار تومان افزایش قیمت داشته و هنوز بسیاری از بیماران ترجیح می دهند که خود درمانی کنند و از این قرص به صورت آزاد تهیه ممی کنند که البته داروخانه ها نباید زیر بار بروند. در حالیکه دیده می شود بسیاری از داروخانه ها در کل کشور بدون نسخه آنتی بیوتیک می دهند که عوارض زیادی دارد.»
دردسر کمیابی شربت آنتی بیوتیک برای کودکان و سالمندان
این پزشک داروساز با بیان اینکه بارها پیش آمده که در مدت ۲ ماه گذشته، بیمار یا پدر و مادری برای تهیه یک شربت آنتی بیوتیک چندین داروخانه را سر زده تا توانسته داروی مورد نیازش از جمله شربت آنتی بیوتیک را پیدا کند می گوید: «ما و همکاران دیگرم در داروخانه ها مجبور هستیم به خاطر پیدا نشدن دارو و درصورت موافقت بیمار برخی دوزها را تغییر دهیم یا تنظیم کنیم که این اقدام تنها برای سالمندانی که از شربت های آنتی بیوتیکی استفاده کرده و مشکل بلع دارند انجام می شود اما در مورد کودکان نمی توان این کار را انجام داد و فقط باید دوز تجویز شده پزشک تهیه شود. البته فکر می کنم شرایط داروخانه های شبانه روزی از نظر دسترسی به دارو بهتر باشد. گرچه بیمارانی این روزها از داروخانه های شبانه روزی می آیند و می گویند که دارویشان موجود نبوده؛ برخی داروخانه های خاص و وابسته به برخی ارگان ها، ارتباطاتی با شرکت های دارویی دارند و تقسیم عادلانه دارو هم در ایران وجود ندارد به همین دلیل عموما سرگردانی نهایی با بیماران است که دارو را چگونه دریافت کنند.»
داروخانه ها شاهدان اصلی نگرانی خانواده ها از کمیابی دارو
پزشک داروساز داروخانه دیگری نیز با اشاره به مشکلات خانواده ها برای تهیه برخی اقلام دارویی آنتی بیوتیک به خبرنگار شرق می گوید: «تعداد شرکت هایی که آنتی بیوتیک دارند بسیار محدود است و آنها هم وقتی با داروخانه ها صحبت می کنند، می گویند موجودی شان تمام شده یا خط تولیدشان برای این دارو محدود شده است. صحبت های وزیر بهداشت در مورد کمیاب شدن آنتی بیوتیک و رفع احتمالی آن در روزهای آینده شنیدیم اما آقای وزیر نمی داند که وقتی کودکی به شدت بیمار است و به داروی آنتی بیوتیک یا هر داروی دیگری نیاز دارد و خانواده برای تهیه آن خودش را به آب و آتش می اندازد یعنی چه؛ داروخانه داران با کمبود یا یافت نشدن داروها تحت فشار هستند و بیماران در نهایت تقصیر ها را از داروخانه می دانند و تصور می کنند دارو را در داروخانه مخفی کردیم و می خواهیم سر فرصت با قیمت بیشتری بفروشیم. دیوار ما داروخانه داران و داروسازها همیشه کوتاه بوده و حال بد و نگرانی خانواده ها به ما منتقل می شود. در حالیکه واقعا اگر دارویی در داروخانه موجود باشد، داروخانه داران دریغ نمی کنند.»
داروخانه داران جواب بیماران نسخه به دست را چگونه بدهند؟
او ادامه می دهد: «قبلا در داروخانه نگران منقضی شدن یک دارو و فروش نرفتن بودیم و حالا نگران کمیاب شدن همان دارو هستیم. داروخانه داران با شروع زمزمه های کمیابی یک دارو، نگران می شوند که باید جواب بیماران را چطور بدهند. ما منتظر می مانیم تا دارو تزریق شود اما انتظار برای بیماران و خانواده ها بسیار دشوار است.»
این دکتر دارو ساز با انتقاد از مصرف بیرویه آنتی بیوتیک توسط بیماران تاکید می کند: « اگرچه به کمیاب شدن هیچ دارویی راضی نیستیم اما شاید گران تر شدن قیمت آنتی بیوتیک ها بتواند از مصرف بی رویه و بدون تجویز آن جلوگیری کند. بارها پیش آمده بیماران نسخه های گذشته را می آورند و یا اصرار و پافشاری می کنند که فقط یک ورق از قرص آنتی بیوتیک تهیه کنند، اما وقتی قیمت های الان را می بینند که یک سفیکسیم از ۳۳ تومان به ۵۷ هزار تومان رسیده، منصرف می شوند و دارو را تهیه نمی کنند. وقتی از ضررهای جبران ناپذیر داروهای آنتی بیوتیک به بیماران می گوییم، بسیاری از آنها توجهی ندارند و حتی می گویند که هر بار مریضی شان را با مصرف همین قرص ها، خود درمانی کردند، شاید به این واسطه بتوانیم به جز مصرف ضروری کودکان و سالمندان، کنترلی در مصرف خود سرانه آنتی بیوتیک و حتی مسکن های مختلف اعمال کنیم. »
مسئولان قبل از کمبود یک دارو، برای پیشگیری تدبیر کنند
«ایرج خسرو نیا» رییس هیات مدیره جامعه پزشکان داخلی ایران نیز در زمینه کمیاب شدن شربت های آنتی بیوتیک گفت و گویی با خبرنگار شرق انجام داده است؛ با وجود آنکه بسیاری از پزشکان دارو ساز و داروخانه داران اعلام می کنند که نه تنها کمبود داروی آنتی بیوتیک بلکه کمیاب شدن هر داروی دیگری در ایران با افزایش قیمت آن پس از تزریق دارو به دارخانه ها همراه بوده و حتی در حال حاضر قیمت این دارو ها نیز افزایش ناگهانی داشته اما رییس هیات مدیره جامعه پزشکان داخلی ایران اینچنین می گوید:« مصرف آنتی بیوتیک در ایران بسیار است و اینکه مواد اولیه برای تهیه آن در گمرک مانده یا این مواد به دلیل تحریم های نانوشته وارد کشور نمی شوند، پرداخت مالی شان با مشکل روبه رو می شود و … مسایلی است که همیشه به خصوص در سالهای گذشته وجود داشته و ماجرای تازه ای نیست. وزارت خانه و مدیران بخش سلامت کشور باید این مسایل را از قبل پیش بینی و حداقل از ۶ ماه قبل برای آن برنامه ریزی و تدبیر کنند. حالا که احتمال ابتلا به آنفولانزا، سرماخوردگی و کرونا زیاد است، زمان مواجه شدن با کمبود داروهای انتی بیوتیک و دادن خبرِ برطرف شدن این مشکلات در آینده نزدیک و … نیست.»
متضرر شدن بیمار، پزشک و بیمه ها از کمبود یک دارو
او با انتقاد از کمبود دوره ای، موقت یا طولانی برخی از داروها در ایران ادامه می دهد: « بیماری که با تکمیل یک دوره درمان با داروی آنتی بیوتیک بیماری اش کنترل می شد حالا باید دوره درمانی اش را بیشتر کرده و هزینه درمانی بیشتری متقبل شود و یا آنتی بیوتیک تزریق کند. کمبود یک دارو نه تنها پزشکان بلکه بیماران و بیمه را هم با مشکل روبه رو می کند.»
رییس هیات مدیره جامعه پزشکان داخلی ایران افزایش مصرف آنتی بیوتیک در کشور را هم معضل ساز تعریف می کند؛ «سرانه مصرف آنتی بیوتیک در ایران بسیار بیشتر از کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی بوده و از طرف دیگر خود درمانی میان بسیاری از مردم رواج داشته است. داروخانه های زیادی نیزهمچنان پس از دادن هشدار در مورد عوارض مصرف خودسرانه این داروها و داشتن علم و آگاهی در این زمینه، باز هم آنتی بیوتیک ها را بدون تایید نسخه پزشک می فروشند. تمام اینها نظام سلامت کشور را در برابر داروهای آنتی بیوتیک و حتی مسکن با چالش و مشکلات روز افزون روبه رو کرده است.»
او می افزاید: «دیده شده که پزشکان هم به دنبال اصرار بیماران و برای جلب نظرشان، داروی بیشتری مثل مسکن یا به خصوص آنتی بیوتیک تجویز می کنند و این داروها مدت زمان زیادی در خانه می ماند. بارها گفته ام که اگر داروهای موجود در هر خانه را قبل از گذشتن تاریخ مصرفشان جمع آوری کنیم، می توانیم کسری و کمبود یک دارو در یک استان را جبران کنیم.»
فرصت برای وعده دادن یا نامه نگاری مجلس و دولت برای دارو نیست!
به گزارش خبرنگار شرق، این روزها به دنبال کمبود شربت های متنوع آنتی بیوتیک در داروخانه های سراسر ایران و افزایش تقاضای مصرف، خبرهای زیادی در این رابطه شنیده شده است. خبرهایی تکراری که برای بیماران، دارو و درمان نخواهد شد! داروی کمیاب هم یک داروی مورد نیاز و البته مهم برای همه بیماران به خصوص کودکان و سالمندان است و صحبت از یک داروی خاص، نایاب و گران برای بیماران خاص یا نادر نیست؛ «فاطمی» نایب رییس انجمن داروسازان ابتدا خبر و اصل ماجرای کمبود شربت های دارویی آنتی بیوتیک کودکان، حساسیت و سرماخوردگی را تایید می کند، از نبود ذخایر دارویی در کشور انتقاد می کند و اعمال سیاست های ارزی جدید دولت در حوزه مواد اولیه دارویی را عاملی بر به صرفه نبودن تولید برخی داروها توسط تولید کنندگان عنوان می کند. یعنی اجرا طرح «دارو یار» که به موجب آن ارز دولتی حذف و ارز نیمایی جایگزین شده است، اختلافاتی را بر سر قیمت گذاری دارو میان دولت و شرکت های تولید دارو ایجاد کرده است.
این بار تحریم دارو یا وجود مشکل درانتقال ارز مطرح نیست و کمبود داروی احتیاجی مردم در داروخانه ها عوامل دیگری دارد. عواملی که تولید کنندگان را تحت فشار گذاشته تا کارخانه تولید آنتی بیوتیک و برخی داروهای دیگر (که شاید در آینده مردم را با مشکل روبه رو کند) کارشان را متوقف کنند. حالا وزیر بهداشت هم که مشکل را جدی دانسته، از برطرف شدن آن در آینده نزدیک نوید داده است اما زمان دقیق این آینده نزدیک که بیماران و داروخانه ها را کلافه کرده است، مشخص نیست. چرا که فصل سرما، بیماری و زمان مراجعه مردم به پزشکان به دلیل ابتلا به سرماخوردگی، حساسیت فصلی، آنفولانزا و به خصوص کرونا فرا رسیده و فرصت چندانی برای دادن وعده به مردم یا نامه نگاری مجلس با رییس حمهور برای پیگیری مساله دارو وجود ندارد.
