دیابت ؛ پیشگیری،خطرات و گروههای آسیبپذیر
تریتا نیوز -دیابت یک بیماری مزمن است که میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری زمانی رخ میدهد که بدن قادر به تنظیم سطح قند خون (گلوکز) به درستی نباشد و باعث افزایش سطح گلوکز در خون میشود. اگر دیابت درمان نشود یا به درستی کنترل نشود، میتواند به عوارض شدید منجر شود، از جمله بیماریهای قلبی، آسیب کلیه، آسیب عصبی و حتی کوری. در این مقاله، همه چیزهایی که باید در مورد دیابت بدانید، از جمله انواع آن، روشهای پیشگیری و افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند، بررسی خواهد شد.
دیابت چیست؟
دیابت معمولاً به سه نوع تقسیم میشود: دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری. شناخت این انواع برای درک دلایل و عوامل خطر مربوط به هر کدام ضروری است.
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه سلولهای تولیدکننده انسولین در پانکراس را تخریب میکند. این امر باعث میشود که بدن قادر به تولید انسولین نباشد، هورمونی که به تنظیم سطح قند خون کمک میکند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید روزانه انسولین مصرف کنند. این نوع دیابت معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان ایجاد میشود.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ شایعترین نوع دیابت است و زمانی رخ میدهد که بدن یا به انسولین مقاوم میشود یا پانکراس قادر به تولید انسولین کافی برای تنظیم سطح قند خون نیست. برخلاف دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ معمولاً قابل پیشگیری است و به شدت با عوامل سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی، ورزش و وزن بدن مرتبط است.
دیابت بارداری
دیابت بارداری در دوران بارداری اتفاق میافتد و حدود ۲-۱۰٪ از زنان باردار را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری زمانی رخ میدهد که بدن قادر به تولید انسولین کافی برای برآوردن نیازهای اضافی بارداری نباشد، که منجر به افزایش سطح قند خون میشود. اگرچه دیابت بارداری اغلب پس از زایمان از بین میرود، اما زنانی که دیابت بارداری داشتهاند در آینده خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند.
علائم دیابت
در حالی که علائم ممکن است بسته به نوع دیابت متفاوت باشد، علائم رایج شامل موارد زیر است:
تشنگی شدید و ادرار مکرر
کاهش وزن غیرقابل توضیح
خستگی
تاری دید
زخمها یا عفونتهای دیر بهبود یابنده
بیحسی یا سوزنسوزن شدن در دستها یا پاها (به ویژه در دیابت نوع ۲)
عوامل خطر برای دیابت
چندین عامل وجود دارد که خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد، به ویژه دیابت نوع ۲. این عوامل شامل عوامل خطر غیرقابل تغییر و قابل تغییر هستند.
عوامل خطر غیرقابل تغییر
سن: خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ با افزایش سن، به ویژه پس از ۴۵ سال، افزایش مییابد.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده دیابت داشته باشد، خطر ابتلا به دیابت شما بیشتر است.
نژاد: برخی گروههای قومی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند، از جمله آمریکاییهای آفریقاییتبار، هیسپانیک، بومیان آمریکایی و آسیاییها.
جنسیت: در برخی جمعیتها، مردان ممکن است در مقایسه با زنان خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ داشته باشند، هرچند این تفاوت کوچک است.
عوامل خطر قابل تغییر
چاقی: یکی از مهمترین عوامل خطر برای دیابت نوع ۲ اضافه وزن، به ویژه چربیهای شکمی است.
کمتحرکی: سبک زندگی بیتحرک یکی از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع ۲ است.
رژیم غذایی: مصرف رژیم غذایی غنی از غذاهای فرآوریشده، قندهای تصفیهشده و چربیهای ناسالم میتواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
فشار خون بالا و کلسترول بالا: این مشکلات سلامت به افزایش خطر دیابت نوع ۲ میانجامند.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن به مقاومت به انسولین کمک میکند و خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد.
روشهای پیشگیری از دیابت
اگرچه دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست، اما دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری را میتوان با تغییرات سبک زندگی به تأخیر انداخت یا از آن پیشگیری کرد.
برخی از استراتژیهای موثر برای پیشگیری از دیابت :
حفظ وزن سالم
ورزش منظم
رژیم غذایی متعادل
کنترل فشار خون و کلسترول
ترک سیگار
بررسیهای منظم سلامت
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند؟
برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی، سبک زندگی یا محیطی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. درک این عوامل خطر میتواند به افراد کمک کند تا گامهای پیشگیرانهای برای کاهش خطر ابتلا به بیماری بردارند.
افراد مسن
افراد با سابقه خانوادگی دیابت
افراد دارای اضافهوزن یا چاقی
افرادی که فشار خون یا کلسترول بالا دارند
زنان مبتلا به دیابت بارداری
اقلیتهای قومی
نکته پایانی
دیابت یک بیماری جدی است که نیاز به مدیریت دقیق دارد تا از بروز عوارض جلوگیری شود. اگرچه دیابت نوع ۱ غیرقابل پیشگیری است، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری میتوانند با تغییرات سبک زندگی به تأخیر بیافتند یا پیشگیری شوند. فهم عوامل خطر و انجام اقدامات پیشگیرانه میتواند در کاهش خطر ابتلا به دیابت و بهبود سلامت کلی مؤثر باشد. در صورت وجود خطر، انجام بررسیهای منظم و مشاوره با پزشک برای شناسایی زودهنگام علائم و اطمینان از مدیریت صحیح بیماری ضروری است.