بررسی های بالینی و آزمایشگاهی لازم قبل از حاملگی
تریتا نیوز:دکتر محمد رضا صفری نژاد،جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری – استاد دانشگاه-هر خانمی که قصد باردار شدن دارد باید تحت یک عده بررسیهای بالینی و آزمایشگاهی مهم و لازم قرار گیرد، آن برای سلامت مادر و جنین دارای اهمیت زیاد است. خانمها نباید فکر کنند که هر وقت اراده کردند می توانند باردار شوند. بارداری دارای ملزوماتی است که باید دقیقا رعایت شوند.اگر شما قصد باردار شدن دارید حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید چه بسا که آن امری حیاتی برای سلامتی شما و جنین که فرزند آینده شما خواهد بود، باشد. آینده کودک در شکم مادر رقم می خورد، یک بیماری مادرزادی که می شد از آن جلوگیری کرد، آینده یک کودک را تغییر و گاه زندگی وی را با مخاطره همراه می سازد. برای یک خانمی که قصد باردار شدن دارد دو اقدام عمده لازم است: بررسیهای بالینی و بررسیهای آزمایشگاهی. موارد فوق به اختصار در زیر توضیح داده می شوند:
- تاریخچه: چگونگی پریود شما، سابقه استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری، سابقه سقط و مصرف هر نوع دارو مهم است. سابقه استفاده از بعضی از داروها مثل Depo-provera سبب می شود که باردارشدن دیر اتفاق بیفتد. بنابراین خانمهائیکه از این نوع داروها استفاده می کنند باید با مشورت پزشک معالج نسبت به قطع یا تغییر آن اقدام نمایند. گاها شش ماه طول می کشد که پس از قطع داروهای بخصوصی قدرت باروری به حالت طبیعی برگردد.
- باید از نظر عفونتها بویژه عفونتهای آمیزشی بررسیهای لازم انجام شوند. بسیاری از عفونتهای آمیزشی در خانمها بدون سر و صدا هستند و تشخیص و درمان آنها نیازمند اقدامات تشخیصی خاصی می باشد. بعضی از این عفونتها مثل عفونت با کلامیدیا سبب عفونت التهابی لگن، چسبندگی لگن و ناباروری می شوند.
- سابقه حاملگیها و زایمانهای قبلی مهم است. آیا شما زایمان زودرس، حاملگی خارج رحمی و یا سابقه زایمان سخت داشته اید؟ اگر خانمی دارای سابقه حاملگی خارج رحمی است، قدرت باروری وی کاسته می شود و شاید برای حاملگی بعدی مشکل داشته باشد.
- آیا شما سابقه زایمان کودکی را داشته اید که دارای مشکل بخصوصی بوده است؟
- اگر خانمی سابقه سقطهای مکرر داشته نیاز به انجام آزمایش کروموزومی قبل از حامله شدن بعدی است.
- اگر شما در زایمان قبلی فرزندی با نقص در لوله عصبی (مثل اسپینا بیفیدا) داشته‌اید، باید قبل از و حین حاملگی بعدی داروی فولیک اسید دریافت کنید.
- بعضی بیماریها هستند که سبب عارضه دارشدن حاملگی می شوند، پزشک معالج باید از آنها اطلاع داشته باشد و اقدامات درمانی مناسب انجام شوند، مهمترین آنها عبارتند از: آسم، فشارخون، دیابت، بیماریهای تیروئید و اختلالات انعقادی.
- هر نوع داروئی که دارید مصرف می کنید باید به اطلاع پزشک معالج رسانده شود، شاید لازم باشد که دوز دارو تغییر و یا نوع آن عوض شود و گاه یک داروی بخصوص در طول حاملگی قطع می شود.
- باید توجه داشته باشید که مصرف هر نوع دارو در زمان حاملگی ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. مثلا مصرف مقادیر زیادی ویتامین A در زمان حاملگی سلامت جنین را به خطر می اندازد.
- سابقه واکسیناسیون: باید واکسیناسیون بر علیه بیماریهای زیر انجام شده باشند:
- سرخجه: برای اینکه مشخص شود یک خانمی بر علیه سرخجه ایمن است یا نه باید آزمایش تخصصی آن انجام شود. اگر واکسن سرخجه زده شود باید تا یک ماه حامله نشد.
- آبله مرغان: بدن یک خانمی که می خواهد حامله شود باید بر علیه آبله مرغان ایمن باشد. واکسن آبله مرغان در دو نوبت به فواصل ۸-۴ هفته زده می شود و حاملگی باید یک ماه پس از آخرین دوز اتفاق بیفتد.
- تزریق یک بار یادآور واکسن سه گانه
- اگر فصل آنفلوآنزا باشد، بهتر است واکسن آنفلوآنزا تزریق و سپس حاملگی اتفاق بیفتد.
- در خانمهای زیر ۲۶ سال که قبلا واکسن زگیل تناسلی (HPV) نزده‌اند، ممکن است لازم باشد با نظر پزشک معالج این واکسن زده شود.
- واکسن هپاتیت B.
اگر شما می خواهید در دوران حاملگی به نقطه یا کشور خاصی مسافرت کنید ممکن است با نظر پزشک معالج واکسیناسیونهای اضافی لازم باشد.
- تستهای ژنیتیک: اگر شما یا همسر شما داری یکی از عوامل خطر زیر باشید لازم است قبل از حامله شدن تستهای ژنتیک زیر انجام شوند:
- سابقه بیماری ژنتیکی در خانواده
- سابقه سقط مکرر
- اگر سن خانم بیش از ۳۵ سال باشد
- تستهای آزمایشگاهی: یک خانمی که قصد باردارشدن دارد لازم است قبل از اقدام به بارداری تستهای آزمایشگاهی زیر انجام شوند:
- آزمایش ترشحات واژن از نظر تریکومونا و قارچ
- تشخیص دقیق علت هر نوع ضایعه در ناحیه تناسلی که یکی از مهمترین آنها زگیل تناسلی است.
- آزمایش هر نوع ترشحی که همراه با خارش و سوزش است.
- آزمایش و کشت ادرار
- آزمایش شمارش سلولهای خونی که مشخص می کند که آیا شما به تجویز آهن نیاز دارید یا نه؟
- تست از نظر کلامیدیا و سیفیلیس
- تست HIV
- تست هرپس یا تبخال تناسلی
- تست برای هپاتیت B و C
- تست سیتومگالوویروس
- تست توکسوپلاسموز
- تعیین گروه خون و RH خود و همسر
- تست تحمل گلوکوز
