هر تبی نشانه سرما خوردگی نیست پس آن را دست کم نگیریم…!
هر فردی در طول زندگی خود بارها به تب و لرز مبتلا شده است. این تب و لرز گاهی خفیف است و بدون مراجعه به پزشک درمان می شود و گاهی اوقات آنقدر شدید است که ممکن است روزها طول بکشد و اقدامات درمانی جدی مورد نیاز است. اما بیماری های خاصی هستند که علائمی نظیر یک سرما خوردگی ساده دارند درحالی که مسئله بسیار جدی تر از سرما خوردگی ساده است و مصرف خودسرانه داروهای مسکن و آنتی بیوتیک نه تنها آن را درمان نمی کنند بلکه با سرکوب کوتاه مدت علائم دوره ی نهفتگیآن را طولانی تر نیز می کند..
لنفوم:
لنفوم یکی از این نوع بیماری ها است که امروزه شیوع آن افزایش یافته است و علاوه بر آن به دلیل دارا بودن علائمی نظیر سرما خوردگی اغلب مورد غفلت قرار می گیرد و در نتیجه تا زمانی که شدید و جدی نشده فرد از مبتلا بودن به این بیماری بی خبر است. در حالی که اگر بیمار نشانه ها و علائم بیماری را بداند خیلی زود آن را شناسایی کرده و اقدام به درمان می نماید و مراحل درمان به مراتب ساده تر خواهد بود.
بیماری لنفوم مرحله مقدماتی برای گروه گسترده از سرطان های سلول های خونی است که گلبول های سفید خون یعنی لنفوسیت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. تا کنون ۷۰ نوع سرطان مرتبط با لنفوم شناسایی شده است. معمولا این سرطان ها را در دو گروه طبقه بندی می کنند: لنفوم ها هوچکین و غیر هوچکین.
سلول های لنفوسیت سالم نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند. آنها از بدن در مقابل میکروارگانیسم های مهاجم مانند ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها حفاظت می کنند. این لنفوسیت ها به دو گروه کلی کوچک و بزرگ تقسیم می شوند و هر گروه دارای زیر مجموعه هایی بر اساس عملکرد و فعالیت سلول ها می باشد. لنفوسیت های بزرگ شامل سلول های کشنده مختلف هستند و لنفوسیت های کوچک سلول های بی (B-Cell) و سلول های تی(T-Cell) را شامل می شوند.
سیستم لنفاوی بدن:
گره های لنفاوی اجزا و ارگان های کوچک گرد و بادامی شکلی هستند که در سرتاسر بدن گسترده شده اند. این گره ها تمرکز بیشتری در قسمت هایی نظیر زیر بغل، کشاله ی ران ، اطراف گردن و نیز معده دارند. زمانی که لنفوسیت ها به صورت کنترل نشده و غیر طبیعی رشد می کنند و یا بیشتراز عمر طبیعی خود زنده مانده و فعالیت می کنند سلول های سرطانی نامیده می شوند. در بیشتر این موارد این سلول های غیر طبیعی تشکیل تومورهایی در گره های لنفاوی را می دهند. هر گره لنفاوی به عنوان مجرایی برای سیستم لنفاوی عمل می کند. این گره ها با دارا بودن مایع لنفاوی در گردش، که مایعی شفاف و شبیه پلاسما است، تشکیل رگی مانند رگ های خونی را در بدن می دهند. ازین رو سیستم لنفاوی را گاهی خون سفید بدن نیز می نامند.
این سیستم لنفاوی منشعب می شود و با گسترده شدن در تمام بدن نقش تکمیلی برای گردش خون ایفا می کند. مهاجمین خارجی بدن نظیر باکتری ها بعد از ورود به داخل خون، به رگ های لنفاوی احاطه کننده اندام ها وارد می شوند و بعد از رسیدن به نزدیک ترین گره لنفاوی توسط لنفوسیت های مقیم آنجا تخریب می شوند. دیگر اجزای تکمیل کننده سیستم لنفاوی و نیز دیگر مکان های مهم برای تولید، تقسیم، تکامل و تجمع لنفوسیت ها طحال، تیموس، لوزه ها و مغز استخوان می باشد.
علائم و نشانه های لنفوم:
تشخیص بیماری لنفوم تقریبا ساده است اگرچه معمولا تشخیص آن در مراحل اول بیماری مورد غفلت قرار می گیرد. چرا که علائم و نشانه های اولیه بیماری با اینکه خود را خیلی زود نشان می دهد ولی غیر اختصاصی و مشترک با خیلی از بیماری ها هستند. برای مثال بسیاری از نشانه های شایع بیماری نظیر خستگی، تعریق شبانه، کاهش وزن عجیب و غیر منتظره، تب و لرز و خارش علائمی هستند که می توانند به راحتی توسط بیمار مورد غفلت قرار گیرند. معمولا اولین اطلاع از بیماری از طریق تشخیص برجستگی و توده در نواحی گره های لنفاوی درگیر شده است. این برجستگی ها معمولا حساس به لمس می باشند و با هر تماسی فرد احساس درد می کند. با این حال در برخی موارد برآمدگی هایی بدون درد می باشند. مثلا لنفوم های غیر هوچکینی معمولا از نوع بدون درد هستند.
همانطور که گفتیم گره های لنفاوی به طور گسترده ای در سراسر بدن پراکنده شده اند. برخی عمیق هستند و برخی دیگر تقریبا نزدیک سطح بدن قرار گرفته اند. ورم و برجستگی های لنفوم در مناطق سطحی تر نظیر زیر بغل، کشاله ی ران و زیر فک معمولا قابل توجه تر اند. همانطور که تب، خارش و کاهش وزن قابل توجه، در ارتباط با محدوده گسترده ای از بیماری ها بوده و تشخیص قطعی و ویژه ی لنفوم محسوب نمی شوند، برجستگی های این نواحی نیز همیشه نشان دهنده لنفوم نیستند. خیلی وقت ها پزشک از لمس این نقاط برای تشخیص بیماری و عفونت های مختلف در شخص استفاده می کند. چرا که در زمان عفونت لنفوسیت ها برای دفاع از بدن در این نقاط تمرکز می کنند. برای مثال برجستگی های گره های گردن اغلب در ارتباط با عفونت سینوس است. برجستگی و ورم در گره های زیر بغل و شکم نشانه ی قاطع تری از لنفوم است. زیرا این نقاط در عفونت های زودگذر و سبک تر کمتر درگیر می شوند.
خستگی:
خستگی، سستی و بی حالی و احساس نداشتن انرژی می تواند نشانه های لنفوم باشد. البته این احساس کمبود انرژی می تواند همچنین نشانه ی رژیم غذایی نامناسب یا خواب ناکافی باشد و هیچ بیماری دیگری در کار نباشد. زمانی که این نشانه های خستگی و بی حالی با سایر علائم و نشانه های لنفوم همراه باشد باید به پزشک مراجعه کرد.
تب و لرز و تعریق شبانه:
تب که معمولا به عنوان پاسخ طبیعی به عفونت است، در لنفوم نیز شایع است. لرز نیز اغلب به همراه تب وجود دارد. تعریق شبانه معمولا در ارتباط با تب است و در زمان خواب شبانه شدت می یابد. زمانی که تب بدون هیچ دلیل خاصی ایجاد می شود و فرد به طور مکرر دوره های تب و دمای طبیعی بدن را دارد، این می تواند نشانه ی محکم تری برای لنفوم باشد و فرد باید حتما به پزشک مراجعه کند.
کاهش وزن غیر طبیعی:
کاهش وزن یکدفعه ای که در آن کاهش ۱۰ درصد وزن بدن و یا بیشتر اتفاق افتد، در حالی که فرد هیچی رژیم غذایی یا تغییری در فعالیت بدنی خود اعمال نکرده است، می تواند نشانه ی لنفوم باشد. به هر حال مانند سایر نشانه ها و علائم لنفوم، کاهش وزن قابل توجه نیز می تواند به علائم بالینی و بیماری های دیگری مرتبط باشد. با این حال، کاهش وزن شدید و یکدفعه ای مراجعه و مشورت با پزشک را حکم می کند.
خارش:
لنفوم هایی که ساختار لنفاتیکی لایه های زیرین پوست را درگیر می کنند ممکن است باعث خارش و جوش های پوستی شوند. این وضعیت ممکن است به صورت بثورات و لکه های قرمز و کبود بروز کند که به راحتی با شرایط بالینی دیگر و بیماری های پوستی مانند اگزما اشتباه گرفته می شود.
درد قفسه سینه و درد کمر:
تیموس ارگانی از بدن است که نقش مهمی در سیستم ایمنی ایفا کرده و شش ها را احاطه می کند. گاهی اوقات لنفوم با تاثیر بر غده تیموس باعث درد سینه می شود. به ندرت پیش می آید که لنفوم گره های لنفی موجود در کمر را درگیر می کند. در این زمان ورم و بر آمدگی گره های لنفاوی باعث فشار بر اعصاب طناب نخاعی می شود که در نهایت باعث درد و ناراحتی در کمر می شود. اما در این مورد نیز، دلایل و شرایط زیاد دیگر هستند که باعث درد کمر می شوند.