بهترین رودخانه‌های ایران برای رفتینگ در فصل تابستان کجاست؟
اگر تجربه‌های هیجان‌انگیز و سفرهای ماجراجویانه دوست دارید، حتما رفتینگ یکی از گزینه‌های شما خواهد بود. اینکه با یک قایق کوچک در آب‌های خروشان حرکت کنید و در حالی که بالا و پایین و خیس می‌شوید، در کنار دوستان از ته دل بخندید، خیلی جذاب به نظر می‌رسد، به‌ویژه در روزهای داغ تابستان.
رفتینگ که می‌توان آن را به رودگردی ترجمه کرد به معنای قایق‌سواری در مسیر یک رودخانه خروشان است.
این ورزش مفرح و ماجراجویانه اغلب با قایق‌های بادی صورت می‌گیرد و باید در تمام طول مسیر به طور مداوم پارو بزنید. رفتینگ را در گروه گردشگری ورزشی و ماجراجویانه و طبیعت‌گردی دسته‌بندی می‌کنند.
این ورزش از دهه ۷۰ میلادی رواج پیدا کرده و در سال‌های اخیر نیز در ایران طرفداران زیادی پیدا کرده است. با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت می‌توانید تورهای رفتینگ متنوعی را پیدا کنید که هر کدام امکانات و هزینه‌های متفاوت از هم دارند.
برای رفتینگ به مهارت خاصی نیاز است؟
برای رفتینگ به مهارت خاصی نیاز نیست. حتی لازم نیست شنا بلد باشید. در ضمن لباس خاصی هم لازم ندارد؛ تنها لباسی که راحت باشد و فرد را در برابر آفتاب محافظت کند کفایت می‌کند. بقیه تجهیزات آن یک سری وسایل ایمنی است که اغلب گروه‌های رفتینگ یا رودگردی خودشان در اختیار قایقران‌ها می‌گذارند.
به طور کلی در سفرهای رفتینگ به شما آموزش‌هایی در خصوص حفظ ایمنی در رودخانه، چگونگی مواجه شدن با امواج، خوابیدن بر روی آب و … داده می‌شود و تجهیزاتی مانند جلیقه نجات و کلاه ایمنی در اختیارتان گذاشته می‌شود.
وسایل موردنیاز و لباس‌های مناسب رفتینگ چیست؟
باید لباس‌های راحت و مناسب شرایط آب‌وهوایی به تن داشته باشید. در انتخاب لباس دقت داشته باشید و از پوشیدن لباس‌های دست و پا گیر جدا خودداری کنید. این گونه لباس‌ها پاروزدن را برای شما مشکل می‌کنند.
- پوشش مناسب خانم ها: روسری، لباس آستین بلند، کاور بلند تا زانو، شلوار بلند از جنس الیاف مصنوعی.
- پوشش مناسب آقایان: لباس آستین بلند، شلوار بلند برای محافظت در برابر نور خورشید
- کفش مناسب: کفش ورزشی و کتانی‌های قدیمی، استفاده از صندلِ رودخانه نیز گزینه مناسبی است.
رودخانه‌های مخصوص رفتینگ مشخصات خاصی دارند؟
در ورزش و تفریح رفتینگ، رودخانه‌ها معمولا از ۱ تا ۶ درجه بندی می‌شوند.
در رودخانه‌های درجه یک حتی کودکان نیز اجازه قایقرانی دارند چون معمولا آب این رودخانه‌ها چندان خروشان و خطرناک نیست. اما در رودخانه‌های درجه ۶ خطر بالاست و جریان شدید آب گاه منجر به مرگ قایقران می‌شود. در این نوع رودخانه‌ها فقط افراد حرفه‌ای می‌توانند قایقرانی کنند.
باید توجه داشته باشید افراد با ناراحتی‌های تنفسی و قلبی یا معلولیت‌های جسمی نمی‌توانند در سطوحی بالاتر از کلاس ۲ قایقرانی انجام دهند.
درجه سختی ۱: مناسب افراد بین ۶ تا ۶۰ سال
در این کلاس، مسیر رودخانه هموار است، آب به طور معمول و منظم جریان دارد و امواج نیز منظم است. افراد ۶ تا ۶۰ سال و حتی بیشتر می‌توانند در این رودها رفتینگ انجام دهند. از جمله این رودخانه ها در ایران می توان به بیشتر قسمت‌های سفیدرود و زاینده رود در استان گیلان و چهارمحال و بختیاری اشاره کرد.
درجه سختی ۲: مناسب افراد بین ۱۲ تا ۵۰ سال
در این کلاس، مسیر رودخانه باز است؛ اما امواج به طور نامنظم در آن جریان دارد. موانع آن شامل گرداب‌ها، چرخاب‌ها و قسمت‌های پرفشار کوچک است. افراد بین ۱۲ تا ۵۰ سال می‌توانند در این رودها رفتینگ انجام دهند.
رودهایی مانند رودخانه ارمند بین روستای معدن تا پل ارمند در استان چهارمحال و بختیاری، قسمتی از رودخانه هراز قبل از شهر گزنک در استان مازندران، سزار در لرستان و سیروان در کردستان و کرمانشاه در ایران در سطح ۲ دسته‌بندی می شوند.
درجه سختی ۳: مناسب قایقران‌ها و طبیعت‌گردهای حرفه‌ای
در رودخانه های کلاس ۳، مسیر قابل تشخیص است؛ اما رپیدها، موانع، گرداب‌ها، چرخاب ها و قسمت‌های پرفشار بزرگ در میانه راه، جذابیت و همچنین سختی قایقرانی در این نوع رودها را چند برابر می کنند.
همچنین صخره های تکی بزرگ، دراپ های کوچک و موانع پیچیده بخش دیگری از مانع های مسیر رودخانه را شکل می دهند. این کلاس برای قایقران‌ها و طبیعت‌گردهای حرفه‌ای که از پیش تجربه این کار را دارند مناسب است.
از جمله رودخانه‌ها با درجه سختی ۳ در ایران می توان به بخش پیش از روستای معدن روخانه ارمند اشاره کرد.
از درجه سختی ۴ به بعد فقط برای قهرمان‌های قایقرانی در رودخانه‌های وحشی، قایق‌ران‌های حرفه‌ای و ماجراجوهای نترس مناسب است و به افراد معمولی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. به این خاطر که کوچک‌ترین اشتباه در انجام آن می‌تواند منجر به مرگ قایقران شود. برخی از دیوانگان قایقرانی گاه از آبشارهایی به ارتفاع ۷۰ متر خود را به پایین پرت می‌کنند تا رکوردهایی خارق العاده ثبت کنند.
کدام رودخانه‌های ایران برای رفتینگ مناسب هستند؟
بیشتر رودخانه‌های مناسب رفتینگ در ایران در منطقه زاگرس قرار دارند.
از بهترین رودهای رفتینگ ایران می‌توان به رودهای زاینده‌رود، ارمند، سزار، سفید رود، هراز، کرج و سیروان اشاره کرد.
رودخانه ارمند
- محل: استان چهارمحال و بختیاری
- درجه امواج: ۲/۵ تا ۴
- مناسب برای: کایاک سواری از مبتدی تا حرفه‌ای و رفتینگ
رودخانه ارمند از معروف‌ترین و محبوب‌ترین رودهای ایران برای رفتینگ هیجانی است. طول مسیر رفتینگ در رود ارمند در حدود ۲۰ کیلومتر و در حدود ۴ تا ۵ ساعت زمان می‌برد.
در کنار رودخانه همچنین مکان‌های مناسبی برای توقف و بهره بردن از طبیعت و صرف میان وعده به وجود آمده است که سفر را برای گردشگران و ماجراجویان لذت بخش‌تر می‌کند.
رفتینگ در رودخانه ارمند تقریبا یک روز کامل شما را پر می‌کند و برای شرکت در تورهای آن باید به شهر سامان در استان چهار محال و بختیاری بروید.
رود ارمند در فاصله دو ساعتی مرکز شهر قرار گرفته است و برای رفتن به آن و شرکت در تور رفتینگ باید خود را به روستای دره یاس برسانید.
بهترین زمان برای فعالیت در رود ارمند بهار است، وقتی که میزان آب بیشتری در رودخانه جریان دارد و امواج بهتری در رود ایجاد می‌شود. در تابستان اما میزان آب کم شده و برای افراد عادی و آماتور مناسب‌تر است.
رودخانه سفیدرود
- محل: استان گیلان
- درجه امواج: ۲ تا ۳
- مناسب برای: رفتینگ و کایاک سواری
سفیدرود یا سپیدرود، دومین رود بلند ایران به شمار می‌رود و بزرگ‌ترین رود شمال کشور است. این رود از ترکیب دو رود شاهرود و قزل‌اوزن در شهر منجیل تشکیل می‌شود و پس از گذر از عرض استان گیلان به دریای خزر می‌رسد.
رودخانه سزار
- محل: استان لرستان
- درجه امواج: ۲ تا ۴
- مناسب برای: رفتینگ و کایاک سواری از مبتدی تا حرفه‌ای
رودخانه سزار که شاخه اصلی رود دز به شمار می‌رود و از مناطق کوهستانی الیگودرز، ازنا، درود و بروجرد سرچشمه می‌گیرد. رودخانه سزار به طور کلی کم عرض است؛ اما امواج و جریان آن به اندازه‌ای خوب است که می‌توان رفتینگ‌های هیجان‌انگیزی را در آن تجربه کرد.
رودخانه کرج
- محل: استان تهران
- درجه امواج ۲ تا ۴
- مناسب برای: کایک سواری و رفتینگ حرفه‌ای
رودخانه کرج، رود شناخته شده و مشهوری ست که در کناره قسمت‌هایی از جاده چالوس جریان دارد و سد معروف امیرکبیر بر روی آن زده شده است. این رود از کوه‌های البرز جنوبی سرچشمه می‌گیرد. رفتینگ در رودخانه کرج بیشتر در فصل بهار انجام می‌شود زیرا در این فصل رود هنوز پرآب است و لذت قایق سواری در آن بیشتر.
رودخانه سیروان
- محل: استان کردستان
- درجه امواج ۳ تا ۵
- مناسب برای: رفتینگ و کایاک سواری از مبتدی تا پیشرفته
رودخانه سیروان معروف‌ترین رود ناحیه هورامان کردستان است. مسیر این رود طولانی و پر پیچ و خم است و این موضوع سیروان را به یکی از رودهای جذاب رفتینگ تبدیل کرده است. برای قایقرانی در سیروان باید به کردستان و بخش هورامان بروید.
رودخانه زاینده‌رود
- محل: استان‌های اصفهان و چهار محال و بختیاری
زاینده‌رود بزرگ‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران به شمار می‌رود و سرچشمه آن در کوه‌های زاگرس مرکزی به خصوص زردکوه بختیاری قرار دارد. این رود به طور معمول بعد از طی ۳۰۰ کیلومتر مسافت و عبور از میان شهر اصفهان در نهایت به تالاب گاوخونی می‌ریزد.
تورهای رفتینگ در استان چهارمحال و بختیاری انجام می‌شود و بر خلاف تصور به استان اصفهان ارتباطی ندارد.
رودخانه زاینده‌رود
تورهای رفتینگ زاینده رود به طور معمول در دو تور اصلی ارایه می شوند:
- تور روستای سوادجان تا پل زمان‌خان: مسافت این تور، ۱۷ کیلومتر آبی طول می کشد و از روستای سوادجان در شهرستان شهرکرد آغاز می شود و تا پل زمان خان در شهرستان سامان ادامه پیدا می کند. این مسافت، در حدود ۴ تا ۵ ساعت قایقرانی بر روی آب دارد و به طور معمول دو توقف در مسیر برای پذیرایی بین راهی و سکوی پرش انجام می گیرد. مسیر تور روستای سوادجان تا پل زمان خان سه قسمت خروشان دارد: اولین قسمت امواج امامزاده بابا پیر احمد، قسمت دوم امواج قبل از پل زمان خان و سومین قسمت عبور از زیر پل زمان خان.
- تور امام زاده بابا پیر احمد: این تور ۷ کیلومتر مسیرِ آبی دارد که به طور کلی ۱٫۵ تا ۲ ساعت طول می کشد. تور رفتینگ زاینده رود در این مسیر از امواج امامزاده بابا پیر احمد شروع می شود و تا پل زمان خان ادامه پیدا می کند. این تور شامل سه قسمت امواج خروشان تور روستای سوادجان تا پل زمان خان نیز می شود.
دانستنی‌های پیش از رفتینگ
- رفتینگ و قایقرانی در آب های خروشان فعالیتی نیست که افراد عادی بتوانند به تنهایی حتی با گروهی از خانواده یا دوستان انجام دهند. این کار به کمک افراد باتجربه و آشنا به رودخانه، تجهیزات مناسب و پشتیبانی های لازم نیاز دارد. هر فرد عادی هر تعداد هم که در تورهای رفتینگ شرکت کرده باشد نمی تواند همراه مناسبی برای تور رفتینگ شما باشد. به همین دلیل تنها به افراد حرفه ای که مدرک معتبر رفتینگ از فدراسیون قایقرانی دارند اعتماد کنید.
- در زمان پارو زدن، دقت کنید که باید یکی به جلو و یکی به عقب پارو بزنید. این کار برای جلو رفتن قایق شما الزامیست. زمانی که می خواهید پارو بزنید باید یک پای تان را جلوتر گذاشته و آب را به عقب هل دهید.
- جلیقه نجاتتان را در زمان سوارشدن محکم ببندید تا به طور کامل به تنتان بچسبد. این کار باعث می شود در زمان بالا و پایین رفتن در رودخانه از تن تان بیرون نیاید.
- در قسمت مرکزی هر قایق چند بالشتک وجود دارد که رفتینگ سواران نباید بر روی آنها بنشینند و هر فرد باید در کنار قایق باشد تا پارور زدن به راحتی انجام بگیرد.
