کلیدهای اضطراری هواپیما کدامند؟

بنا به تخمینی که در سال ۲۰۱۷ زده شد، ۲۵% از جمعیت مردم آمریکا از «آویوفوبیا» (Aviophobia) یا به زبان ساده‌، ترس از مسافرت با هواپیما یا پرواز رنج می‌برند. البته تعداد افرادی که از لحظه خرید بلیط هواپیما دچار استرس می‌شوند، کم نیست؛ ولی از طرفی، برای مسافت‌های طولانی یا سفرهای اورژانسی چاره‌ای جز سفر با هواپیما ندارند.

با اینکه می‌دانیم مسافرت با هواپیما یکی از امن‌ترین مسافرت‌ها است، اما این موضوع را در نظر داشته باشید که چند کلید در اتاق خلبان وجود دارد که ما به هیچ عنوان نمی‌خواهیم حتی خلبان به آن‌ها نزدیک شود و آن‌ها را لمس کند.

در کلیه هواپیماها تعدادی کلید، دستگیره‌ و اهرم‌ وجود دارد که که کادر پرواز هیچ‌گاه نمی‌خواهند کسی از آن‌ها استفاده کند؛ چون استفاده از این کلید‌ها به این معنی است که اتفاقی وحشتناک در حال رخ دادن است. در ادامه آن موارد را به‌صورت تک تک با توضیحات معرفی می‌کنیم.

دستگیره آتش موتور

همان‌طور که هر خلبانی می‌داند، کشیدن دستگیره‌ی آتش موتور که در داخل کابین خلبان درست بالای صندلی اصلی خلبان قرار گرفته است، به این معنی است که یکی از موتورها آتش گرفته و کاری که دستگیره انجام می‌دهد، این است که مسیر حرکت سوخت به موتور را می‌بندد تا با بستن راه سوخت، آتش را متوقف کند و آتش به بدنه‌ی هواپیما نفوذ نکند.

خلبان «پاتریک اسمیت» (Patrick Smith) در مصاحبه ی خود با «دیلی میل» گفت:

در میان تمامی اتفاقاتی که ممکن است در هواپیما بیفتد، آتش گرفتن زیر کابین یکی از اتفاق‌هایی است که از سایر چیز‌ها بیشتر مرا می‌ترساند.

از آنجا که باتری‌های لیتیومی در حال حاضر چیزی عادی شده و در اکثر دستگاه‌های الکترونیکی مثل موبایل و لپ‌تاپ یافت می‌شود، با گرم شدن کابین ممکن است زنجیره‌ای از عکس‌العمل‌های شیمیایی در بسته‌های قدرتمند لیتیومی اتفاق بیفتد و همه چیز در یک لحظه به خاکستر تبدیل شود.

اسمیت می‌گفت خطر اصلی، آن آتش کوچکی در کابین مسافران به وجود آمده نیست. مشکل بزرگ‌تر آتشی است که در محفظه‌ی بار اتفاق می‌افتد و خاموش کردن آن کاری بسیار دشوار است و ممکن است آتش از کنترل خارج شود.

البته برای دلگرمی هم که شده، باید این را در نظر داشت که درست است که آتش گرفتن موتور هواپیما امری بزرگ و حادثه‌ساز است، اما آنقدر هم که می‌گویند خطرناک نیست.

«تام فاریر» (Tom Farrier) فرمانده نیروی هوایی آمریکا در جوابی به یکی از سؤال‌های مطرح شده در سایت «کوئرا» (Quora) گفت :

درواقع برای هواپیمایی، این اتفاقات بسیار ناچیز هستند و زمانی‌که آتش تنها در موتور باشد، حتی نمی‌توان آن را به‌عنوان یک آتش‌سوزی تلقی کرد.(یعنی این امری طبیعی است)

دکمه فرار

قطعا کاپیتان «سالی سولنبرگر» (Sully Sullenberger) کاملا با این دکمه آشنا است (او قبل از بازنشستگی‌اش مجبور شد که از این دکمه استفاده کند).

همان‌طور که در سایت «مکانیک‌های معروف» گفته شده، چرخاندن دکمه‌ی فرار به این معنی است که خلبان می‌خواهد هواپیما را برای فرودی خاص و ضروری آماده کند، آن هم روی آب.

یکی از کاربران سایت کوئرا به نام «مت جویس» (Matt Joyce) اینطور این مسئله مهم را توضیح داده است:

با فعال‌سازی این دکمه، تمامی راه‌های ورودی هوا به داخل هواپیما بسته می‌شود تا آب وارد کابین نشود و غرق شدن هواپیما را به تأخیر بیاندازد، اما درهرصورت غرق شدن هواپیما قطعی است و کلید رهایی از این وضعیت خطرناک گوش دادن به حرف‌های خدمه‌ی هواپیما است تا بتوانید به سرعت هرچه بیشتر هواپیما را تخلیه کنید.

وب‌سایت «مکانیک‌های مشهور» در توضیحی تکمیلی، نوشته است:

در زمان فرود روی آب، خدمه به مسافران اعلام می‌کنند که قرار است ضربه‌ی شدیدی را در هنگام رسیدن هواپیما به آب احساس کنند. پس همگی از بستن کمربندهای خود باید مطمئن شوند.

سپس خلبان تمامی موتورهای هواپیما را به‌طور کامل خاموش می‌کند و سعی می‌کند تا هواپیما را در حالت فرود نگه دارد. این کاری است که طبق سخن یکی از مسئولیت، در آموزش‌های خلبان به او آموخته‌اند.

کد ضروری ۷۵۰۰

مفهوم وارد کردن کد ضروری ۷۵۰۰ در قسمت ارسال کدها توسط خلبان نشان‌دهنده این است که هواپیما‌ربایی در حال انجام است. این کد باعث می‌شود که اتاق کنترل پرواز به‌صورت پنهان از وضعیت هواپیما باخبر شود. کدهای دیگری هم وجود دارند که شرایط دیگری را توصیف می‌کنند، مثلا کد ۷۷۰۰ برای موارد ضروری کلی است یا کد ۷۶۰۰ را در زمانی استفاده می‌کنند که مشکلی در ارتباط‌شان با اتاق کنترل داشتند.

طبق گزارش خبرگزاری «ای بی سی» (ABC News)، اگر این کد توسط خلبان ارسال و این وضعیت فعال شد، باید هرچه سریع‌تر هواپیما را به مکانی امن هدایت کنند تا هواپیما بازرسی شود، این کار حتی در صورتی که کد به‌صورت اتفاقی صورت گرفته باشد هم حتما باید انجام شود.

در این مورد حتی صحبت کردن با خدمه ی هواپیما هم شک ربودن هواپیما بر طرف نمی‌کند و باید حتما خود مسئولان مطمئن شوند. به گزارش خبرگزاری «ای بی سی» دو دلیل برای اعتماد نکردن به سخنان خدمه در این شرایط خاص وجود دارد:

اول اینکه ممکن است جان آن فرد در خطر باشد و به عبارتی دیگر به طرف او اسلحه نشانه گرفته شده باشد یا اینکه به هر نحوی وی را تهدید کرده باشند تا عملی را انجام دهد.

در بدترین حالت هم می‌توان گفت که ممکن است هواپیما به دست خود خدمه، ربوده شده باشد و آن‌ها سعی کنند تا به اتاق کنترل ثابت کنند که همه چیز سر جای خودش است و هیچ مشکلی رخ نداده است.

کلید فعالسازی اکسیژن مسافر

همان‌طور که از اسمش پیدا است، این کلید تمامی دریچه‌های اکسیژن بالای سر مسافران را باز می‌کند و ماسک‌های اکسیژن، آماده‌ی استفاده توسط مسافران می‌شود.

«پاتریک اسمیت» در آخرین کتاب خود به نام «کابین محرمانه» (Cockpit Confidential) نوشته است:

امیدوارم که هیچگاه با چنین شرایطی روبه‌رو نشوید، اما بهتر است بدانید که در چنین شرایطی از همه مهم‌تر این است که در سر جای خود بمانید و تکان نخورید. ماسک خود را بردارید و از آن استفاده کنید و آرامش خود را حفظ کنید. مطمئن باشید که هواپیما به شرایط اولیه و نرمال خود برخواهد گشت و آنقدر اکسیژن برای همه وجود دارد تا این شرایط را بگذرانند.

وی افزود:

خلبانان خود همچنین ماسکی دارند و بعد از اینکه از ماسک‌شان استفاده کردند، تمامی سعی خود را می‌کنند که هواپیما را به فاصله‌ای از سطح زمین برسانند که دیگر نیازی به استفاده از ماسک نباشد و مسافران دوباره بتوانند در حالت معمولی نفس بکشند.

دستگیره اضطراری ارابه فرود

اگر خلبان مجبور به استفاده از این دستگیره شود، بیانگر این مسئله است که قسمتی که مربوط‌به فرود هواپیما است، درست کار نمی‌کند.

طبق گزارش «دیلی میل» زمانی‌که به هر دلیلی دریچه‌ی چرخ‌های هواپیما باز نشود، خلبان از این دستگیره استفاده می‌کند و این دستگیره باید تمامی قفل‌های مربوط‌به چرخ‌ها و دریچه‌ی آن را باز کند و جاذبه‌ی زمین باعث می‌شود چرخ‌ها به سمت پایین کشیده شوند. اما خوشبختانه از این اتفاق شما خبردار نخواهید شد.

در پایان می‌خواهم یادآوری کنم که در بالا رفتن از نردبان، برخورد صاعقه با شما یا حتی کار با وسایل خانه‌ی خود بیشتر احتمال کشته شدن‌تان وجود دارد تا اتفاقی در هواپیما. به عبارت دیگر این اتفاقاتی که نام برده شد، در هواپیما به قدری نادر است که احتمال آن‌ها واقعا کم است؛ پس به هیچ عنوان نگران نباشید.