چرا فروش آنلاین بلیط‌های ایران ایر متوقف شد؟
پس از قطع ارائه ارز دولتی به شرکت‌های هواپیمایی و با بالا رفتن قیمت ارز، شاهد افزایش قیمت چشمگیر بلیط هواپیما در کشور هستیم. اخیرا نیز در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها اخبار متفاوت و ضد و نقیضی در این باره شنیده و خوانده‌ایم. از افزایش ناگهانی قیمت بلیط هواپیما در همه مسیرها تا ویدیوهای مربوط به پرواز هواپیماها در شرایطی که تعداد بسیار اندکی مسافر در آن‌ها حضور دارند.
این روزها شرایط کسب و کارهای مرتبط با سفر و گردشگری و خصوصا شرکت‌های هواپیمایی مساعد نیست. افزایش و نوسانات شدید نرخ ارز، لغو ارائه ارز با نرخ دولتی به ایرلاین‌ها، حذف ارز مسافرتی و… باعث شده‌اند تا شرایط این روزهای سفر و گردشگری ایران که در شهریورماه همیشه در اوج خود بود نامناسب باشد. تقریبا تمام ایرلاین‌ها قیمت خود را در مسیرهای داخلی و خارجی افزایش داده‌اند و حتی برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی فعالیت خود را در ایران موقتا یا به طور کامل متوقف کرده‌اند.
وب‌سایت‌های فروش آنلاین بلیط هواپیما که در سال‌های اخیر به دلیل سهولت در خرید، شفاف‌سازی قیمت‌ها و امکان مقایسه قیمت‌های مختلف به محبوبیت بالایی دست پیدا کرده بودند، نیز این روزها در همکاری با ایرلاین‌ها دچار مشکل شده‌اند. گفته می‌شود که برخی ایرلاین‌ها مثل ایران ایر دسترسی این وب‌سایت‌ها را به رابط نرم‌افزاری (API) خود قطع کرده‌اند و دیده شده که بلیط این ایرلاین در بازار تا چندین برابر قیمت واقعی به فروش رسیده است!
برای روشن شدن این موضوع به سراغ توحید علی اشرفی، مدیر بازاریابی وبسایت علی بابا رفته‌ایم و از او پرسیدیم که کمی شفاف‌تر این ماجرا را برای ما بازگو کند. وی گفت:
از حدودا ۵ روز پیش، شرکت هواپیمایی ایران ایر دسترسی علی بابا به API این ایرلاین را قطع کرده و پس از پیگیری‌های ما برای رفع مشکل فنی احتمالی متوجه شدیم که این شرکت به عمد این کار را کرده و به طور غیر علنی به ما اعلام کردند که تا انتهای شهریور که پیک فصل سفر است، تمایل ندارند بلیط‌های خود را در این وبسایت به فروش برسانند.
اشرفی معتقد است که دلیل اصلی این تصمیم ایران ایر جلوگیری از شفاف بودن قیمت‌ها است. او در این باره گفت:
بسیاری از رسانه‌ها قیمت‌ها را از وبسایت علی بابا استخراج کرده و در گزارش‌های خود منعکس می‌کنند و همین موضوع باعث شده تا ایران ایر ترجیح دهدبلیط های خود را به روش‌های دیگری که در آن‌ها قیمت گذاری چندان شفاف نیست به فروش برساند.
مدیر بازاریابی علی بابا در پاسخ به این سوال که چرا با وجود کاهش شدید تقاضا برای خرید بلیط، برخی ایرلاین‌ها همچنان بر افزایش غیرشفاف قیمت‌ها اصرار دارند، گفت:
شرایط امروز کسب و کارهای سفر و گردشگری چندان جالب نیست. در دهه شصت و در زمان جنگ هشت‌ساله نیز بسیار از متقاضیان در تهران و شهرستان‌ها برای خرید بلیط صف می‌بستند تا بتوانند بیمار خود را برای درمان به تهران بیاورند یا بتوانند برای دیدن فرزند خود به خارج از کشور سفر کنند. همواره مسافرانی وجود دارند که حتی با وجود افزایش قیمت‌ها باید با هواپیما سفر کنند و به نظر می‌رسد شرایط بازار به همان سمت و سو می‌رود که در دهه شصت شاهدش بودیم.
وی افزود:
قدرت خرید مردم کم شده و کمتر سفر می‌روند. نوسانات نرخ ارز هم باعث شده تا وضعیت تجارت و بازار هم چندان مناسب نباشد. همه این عوامل باعث شده تا برخی ایرلاین‌ها برای جبران خسارت هزینه‌های بالای خود، قیمت بلیط‌ها را بسیار بالاتر ببرند.
سازمان هواپیمایی کشور که مسئول نظارت بر قیمت‌گذاری ایرلاین‌ها است می‌تواند در این شرایط نقش مثبتی بازی کند؛ اما اشرفی می‌گوید:
انحصار کنونی که در این حوزه وجود دارد منجر به عدم شفافیت شرکت‌ها در قیمت‌گذاری شده و باعث می‌شود چندان به تغییر این رویه امیدوار نباشیم.
توحید علی اشرفی در پایان گفت:
متاسفانه دست ما به جایی بند نیست و نمی‌توانیم در این موضوع اثرگذار باشیم. ما به دنبال شفافیت قیمت‌ها هستیم تا مسافر بتواند بهترین خرید را داشته باشد؛ اما موضوع اخیر با این سیاست ما در تضاد است.
بدون شک در شرایط باثبات اقتصادی که نوسانات ارز این چنینی نداریم، رقابت بین شرکت‌ها، آن‌ها را مجبور به شفافیت در قیمت‌گذاری می‌کند؛ اما در شرایط کنونی و با توجه به انحصاری بودن بخش مهمی از پروازهای خارجی و خصوصا داخلی که در اختیار چند ایرلاین دولتی هستند، می‌توان انتظار داشت که چنین سو استفاده‌هایی نیز صورت بگیرد و ایرلاین‌ها برای جبران خسارات ناشی از کاهش سفرها به گران‌فروشی روی بیاورند.
