چرا وقتی از “خواب” بیدار می شویم، خسته ایم؟

پریسا عدیمی، فلوشیپ خواب  در رابطه با خستگی بعد از خواب گفت: علت های متفاوتی در بروز خستگی بعد از خواب وجود دارد که یکی از آنها کم بودن میزان استراحت فرد است، یا اینکه در طول یک ماه یا یک هفته مدت خواب لازم را در شب نداشته باشد، به همین علت با خستگی مفرط از خواب بیدار می شود.

علت بعدی مسائل متابولیک داخلی یعنی فعل و انفعالات شیمیایی که داخل بدن اتفاق می افتد و سطح قند و سدیم و پتاسیم بدن را کنترل می کند، به میزان لازم نباشد.

به عنوان مثال، ممکن است فردی به علت فشار خون داروهایی را استفاده کند که سطح پتاسیم یا سدیم بدنش پائین می افتد و یا فردی که انسولین استفاده می کند.

در واقع این الکترولیت ها میزان مورد نظر معمولی را ندارند، بنابراین بعد از خواب احساس خستگی می کند.

وی اظهار داشت: خستگی یک علامت غیر اختصاصی است که در جریان خیلی از بیماری های داخلی همراه بیمار است، ولی به طور خاص در ۴۰_۳۰ سال اخیر یکی از علت های مهم خستگی را در فردی که سالم است و دارویی مصرف نمی کند، مسئله قطع نفس شبانه مطرح کردند؛ یعنی افرادی که به طور کافی می خوابند اگر به دلایل مختلف مغز یا قلب تحت فشار باشد، به قطع نفس شبانه دچار می شود و نمی تواند یک خواب راحت داشته باشد، بنابراین با خستگی از خواب بیدار می شود.

عدیمی گفت: وقتی فردی مراجعه می کند و شکایت از خستگی بعد از خواب دارد، باید از هر لحاظ شرح حال کامل از یک ماه اخیر از او بگیریم. از جمله مسائل داخلی، نرولوژیک، نوع خوابیدن، زمان خواب، زمان بیدار شدن یا خر و پف است.

وی گفت: باید از بیمار پرسید که آیا خستگی باعث اختلال در کارهای روزانه اش شده و یا اینکه فقط احساس گرفتگی در عضلات می کند که اختلال در کار روزانه بسیار مهم است و باید آزمایش های داخلی از قبیل تیروئید، قند، کلیه و … بررسی شود از جمله اینکه اگر فرد در طول شب خرناس دارد، به صورتی که همسرش یا فردی که در اتاق مجاور او است بیدار می شود، بسیار مهم است.

عدیمی در پاسخ به سوال خبرنگار پزشکی باشگاه خبرنگاران، مبنی بر اینکه میزان خواب در افراد چقدر باید باشد، گفت: میزان خواب از ۱۸ ساعت در نوزادان تا ۸ ساعت در افراد بالغ متغیر است.

جالب است بدانید تحقیقات نشان داده است که افرادی وجود دارند که با توجه به نوع ژنشان اصلا نمی توانند صبح زود بیدار شوند. در ضمن اگر فرد بخواهد کمبود خواب شب را بعدازظهر جبران کند، از نظر بهداشت بدن وضع خوبی نیست، اما خواب بعدازظهر باید در حدود ۱۵ دقیقه باشد.