راهنمای تحصیل در چین
رتبه بالای دانشگاه‌های چین و ارزان بودن هزینه تحصیل در چین نسبت به دیگر کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی، چین را تبدیل به کشوری دانشجوپذیر کرده است.
چین که با نام جمهوری خلق چین نیز شناخته می‌شود، در قاره آسیا قرار دارد و پرجمعیت‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود. کشور چین همچنین از نظر مساحت، در جایگاه چهارمین کشور بزرگ جهان قرار دارد. این کشور عظیم از شمال به مغولستان، از شمال خاوری به کشور روسیه، از خاور به کشور کره شمالی، دریای زرد و دریای چین شرقی، از جنوب به دریای چین جنوبی، کشور ویتنام، لائوس، میانمار (برمه)، هند، بوتان و نپال، از غرب به کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و از شمال غربی به کشور قزاقزستان محدود است.
چین دارای کهن‌ترین تمدن بشری است و پیشینه فرهنگی آن به هزاران سال قبل برمی‌گردد. نظام اجتماعی آن در ۳۵۰۰ سال پیش تثبیت شده و قرن‌ها است که تمدن چین دارای شهرت خاص و عام است.
تحصیل در چین نیز بنا به دلایل مختلفی مانند قرار داشتن دانشگاه‌های چین در میان برترین دانشگاه‌های دنیا، تحصیل به زبان انگلیسی، هزینه تحصیل و زندگی مقرون به صرفه و… یکی از اولویت‌های دانشجویان خارجی علاقه‌مند به ادامه تحصیل در خارج است.
چگونگی نظام آموزشی و مدت هر مقطع تحصیلی
تحصيلات پيش‌دانشگاهی
در کشور چين تحصيلات ابتدائی از ۶ سالگی به مدت پنج يا ۶ سال است. در اين دوره، دانش‌آموزان ملزم به گذراندن دروس متنوعی نظير زبان چينی، رياضيات، مطالب اخلاقی، ورزش و فعاليت‌های فوق‌العاده هستند. سپس وارد دوره آموزشی مقطع متوسطه می‌شوند که ۶ سال به طول می‌انجامد و به دو مقطع آموزش متوسطه و آموزش فنی و حرفه‌ای تقسیم می‌شود. هريک از اين دوره‌ها خود شامل دو مرحله آموزشی سه ساله مقدماتی متوسطه و دوره سه ساله تکميلی متوسطه هستند که در قالب دوره‌های چهار ساله و سه ساله ارائه می‌شوند. دانش‌آموزانی که از مدارس مقدماتی متوسطه فارغ‌التحصيل می‌شوند، از مجوز ورود به مراکز متوسطه فنی و حرفه‌ای برخوردار هستند؛ در اين مراکز آموزشی برنامه‌های آموزشی دو تا چهار سال ارائه می‌شود.
تحصيلات دانشگاهی
دانشگاه‌ها، دانشكده‌ها و مؤسسات آموزش عالی به ارائه برنامه‌های چهار يا پنج ساله و همچنين، دوره‌های تخصصی دو تا سه سال مبادرت می‌کنند. آن دسته از دانشجويان كه به اتمام نخستين دوره نائل می‌شوند، از مجور حضور در دوره‌های بعدی برخوردار می‌شوند. دانشگاه‌های چين به چند دسته تقسيم می‌شوند؛ برخی از دانشگاه‌ها مستقيما تحت نظارت وزارت آموزش عالی قرار دارند و تعدادی از آن‌ها نيز توسط شهرداری‌ها و استانداری اداره می‌شوند. علاوه بر اين، تعدادی ديگر نيز توسط مراكز محلی شهرها زیر نظر قرار دارند. آن دسته از دانش‌آموزانی كه از مراكز آموزش متوسطه فارغ‌التحصيل شده‌اند، می‌توانند پس از قبولی در آزمون ورودی به دانشگاه راه يابند.
دوره‌های تحصيلی
- Associate دو تا سه سال تحصيل بعد از دوره متوسطه
- Bachelor شامل چهار تا پنج سال تحصيل در دانشگاه‌های معتبر بعد از دوره متوسطه
- Master شامل دو تا سه سال تحصيل به‌صورت آموزشی و پژوهشی (کار عملی، نوشتن و دفاع از پايان‌نامه/تز) در رشته‌های گوناگون بعد از دوره كارشناسی
- (Doctor (Ph.D شامل سه سال تحصيل همراه با رساله بعد از كارشناسی ارشد
نحوه ارزشيابی مدارک تحصيلی
| مدرک | شرایط | ارزشیابی |
| Associate | دو يا سه سال تحصيل بعد از دوره متوسطه | کاردانی |
| Bachelor | چهار تا پنج سال تحصيل در دانشگاه‌های معتبر بعد از دوره متوسطه | کارشناسی |
| Master | دو تا سه سال تحصيل در دانشگاه‌های گروه يک يا دو با داشتن كارشناسی | کارشناسی ارشد |
| (Doctor (Ph.D | سه سال تحصيل همراه با رساله در دانشگاه‌های گروه يک بعداز كارشناسی ارشد | دکتری |
زبان مراکز آموزشی و دانشگاهی
داوطلبان ادامه تحصیل در چین که قصد دارند به زبان چینی تحصیل کنند، باید مدرک HSK (مدرک سنجش سطح زبان چینی) را اخذ کنند. نمره هر دانشگاه و رشته متفاوت است. آزمون HSK سه بار در سال بار در چین برگزار می شود. برای مقطع کارشناسی در چین نمره ۴ (در برخی دانشگاه‌ها بالاتر)، کارشناسی ارشد و دکترا ۶ به بالا مورد نیاز است.
البته متقاضیان تحصیل در چین می‌توانند به زبان انگلیسی نیز تحصیل کنند، که در این صورت برای کارشناسی نمره آیلتس ۶، کارشناسی ارشد ۶٫۵ و دکترا ۷ به بالا، بسته به دانشگاه و رشته مورد نیاز است. دانشجویان می‌توانند دوره‌ای چند ماهه را به‌عنوان پیش‌نیاز پیش از شروع دانشگاه گذرانده تا به سطح زبان مورد نظر دانشگاه رسیده و سپس شروع به تحصیل نمایند.
میانگین هزینه تحصیل در چین
هزینه تحصیل و شهریه دانشگاه‌های چین به‌طور سالانه در حدود دو تا چهار هزار دلار است. البته این مبلغ بنا به نوع دانشگاه متغیر است و در صورت دریافت بورسیه دانشجو این هزینه را پرداخت نمی‌کند.
میانگین هزینه زندگی در چین
به‌طور کلی، بصورت میانگین هزینه زندگی در چین در حدود ۲۰ درصد از میانگین هزینه‌ها در ایران بالاتر است بخش عمده و مهم هزینه‌ها در این کشور را خوراک و پوشاک و مسکن و رفت و آمد و… دربر می‌گیرد و با توجه به تغییرات سالانه نظام اقتصادی در کشور چین، این هزینه‌ها نیز دستخوش تغییر می‌شوند.
نکته قابل توجه اینکه تقریبا تمام دانشگاه‌های دولتی و خصوصی چین و بسیاری از کالج‌های زبان چینی خوابگاه‌هایی را به دانشجویان خود اختصاص می‌دهند. این خوابگاه‌ها می‌توانند داخل یا خارج از دانشگاه باشند. هزینه خوابگاه‌ها بر اساس تعداد نفرات، محل خوابگاه در شهر، خصوصی یا دولتی بودن آن، امکانات و تسهیلات خوابگاه و مواردی از این دست تعیین می‌شود. خوابگاه‌های خارج از دانشگاه معمولا به دلیل امکانات بیشتری که ارائه می‌کنند، قیمت بیشتری دارند.
محدودیت سنی برای تحصیل در چین
شرایط سنی جهت اخذ پذیرش از دانشگاه‌های چین مختلف بسته به مقطع تحصیلی متفاوت است؛ در حالت کلی، برای متقاضیان مقطع کارشناسی تا سن ۲۵ سال، برای متقاضیان کارشناسی ارشد تا سن ۳۵ سال و برای متقاضیان مقطع دکتری تا سن ۴۰ سال می‌توان برای پذیرش اقدام کرد.
برترین دانشگاه‌های چین
| دانشگاه | رتبه جهانی بر اساس وبسایت topuniversities.com |
| Tsinghua University | ۱۷ |
| Peking University | ۳۰ |
| Fudan University | ۴۴ |
| Shanghai Jiao Tong University | ۵۹ |
| Zhejiang University | ۶۸ |
| University of Science and Technology of China | ۹۸ |
| Nanjing University | ۱۲۲ |
| Wuhan University | ۲۵۷ |
| Harbin Institute of Technology | ۲۸۵ |
| Sun Yat-sen University | ۲۹۵ |
بورسیه تحصیلی دانشگاه‌های چین
چین تمایل زیادی به جذب دانشجویان مستعد و نخبه از سرتاسر جهان دارد و به همین منظور به کمک وزارت آموزش و پرورش و وزارت امور مالی و اقتصادی، فرآیند اهدای کمک هزینه و بورسیههای تحصیلی در چین را کمی منعطف‌تر کرده است. در این رابطه، چند نوع بورسیه تحصیلی برای دانشجویان خارجی وجود دارد:
- بورسیه اهدایی از دولت چین به دانشجویان خارجی
- بورسیههای تحصیلی برای تخفیف در شهریه و در قالب کمک هزینه تحصیلی از سوی دانشگاه‌ها
- بورسیه اهدایی از سمت شرکت‌ها و مراکز خصوصی
- بورسیه مرکز آموزشی موسوم به کنفسیوس
تعطیلات پایان سال تحصیلی
سال تحصيلی در مؤسسات آموزش عالی تمام وقت به دو ترم تقسيم می‌شود. برخی از دانشگاه‌ها نيز از سه ترم تحصيلی برخوردار هستند. ترم اول از اوايل سپتامبر و ترم دوم از اواسط فوريه آغاز می‌شود.
بیمه تحصیلی و درمانی دانشجو در چین
دانشجویان خارجی در چین ملزم به خرید بیمه پزشکی و حادثه هستند. خرید بیمه هم در کشور خود دانشجو و هم در مقصد دانشجویی یعنی چین امکان‌پذیر است. هزینه بیمه سالیانه ۱۰۰ دلار آمریکا هزینه دارد.
آب و هوای چین
کشور چین دارای آب و هوای اقلیمی و فصلی است؛ یعنی بیشتر قسمت‌های آن، معتدل و برخی مناطق جنوبی آن گرمسیری یا نیمه گرمسیری و البته قسمت‌های شمالی آن بسیار سرد هستند.
کار و ویزای دانشجویی در چین
دانشجویانی که قصد تحصیل در دانشگاه‌های چین را دارند، ابتدا باید دانشگاه مورد نظر خود را انتخاب کرده و تمامی مدارک مورد نیاز برای پذیرش در دانشگاه مربوطه را ارسال کنند. پس از تایید مدارک دانشجو از طرف دانشگاه مورد نظر، دانشجو نامه پذیرش خود را اخذ می‌کند. متقاضی باید نامه پذیرش خود به همراه سایر مدارک مورد نیاز را جهت اخذ ویزای تحصیلی چین به سفارت این کشور در ایران ارائه دهد.
اخذ ویزا برای والدین یا همسر دانشجو
دولت چین برای اعضای خانواده دانشجویان خارجی در چین دو نوع ویزای S1 و S2 را صادر می‌کند. مدت زمان اعتبار ویزای S1 بیش از ۱۸۰ روز و ویزای S2 کمتر از ۱۸۰ روز است.
شرایط کار دانشجویی
طبق سیاست‌گذاری‌های جدید دولت چین کار ضمن تحصیل در چین را به دانشجویان بین‌المللی داده شده است. دانشجویان بین‌المللی که قصد کار ضمن تحصیل در چین را دارند، باید از دو مرجع کسب اجازه نمایند و در صورت اجازه دانشگاه مورد نظر و مقامات اجرایی اداره امنیت عمومی می‌توانند به کار ضمن تحصیل در چین بپردازند.
برای اخذ اجازه کار حین تحصیل دانشجویان بین‌المللی باید اجازه مربوطه را از دو نهاد قانونی دانشگاه و اداره امنیت عمومی اخذ کنند. پس از اخذ اجازه کار ضمن تحصیل در چین متقاضی می‌تواند در کشور چین به کار مشغول شود. این قانون جدید از سال ۲۰۱۶ در کشور چین تصویب شده و به دانشجویان بین‌المللی اجازه کار ضمن تحصیل در چین به‌صورت پاره وقت داده شده است.
