چند راهکار ساده که به تقویت بویایی و چشایی کمک می کند
همه ی ما تجربه ی آن را داشته ایم که وقتی دهانمان مزه ی بدی دارد یا بینی مان گرفته، حتی لذیذترین غذاها هم بدمزه یا بی مزه به نظر می رسند. اما آیا می دانستید که قدرت بویایی و چشایی ما با بالا رفتن سن تضعیف می شود؟ این تغییر اغلب به تدریج رخ می دهد به همین خاطر متوجه آن نمی شویم. این مسأله مشکل جدی ای نیست، مگر آنکه سلامتی ما را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات نشان می دهد کسانی که قدرت بویایی و چشایی ضعیفی دارند رژیم های غذایی ناسالم تری را در پیش می گیرند. به علاوه، این مسأله شما را در معرض خطر قرار می دهد چون قدرت بویایی مانند یک سیستم هشدار اولیه در مورد چیزهایی مثل غذاهای فاسد و نشت گاز عمل می کند. در ادامه به راهکارهایی ساده برای تقویت بویایی و چشایی می پردازیم.
۱- غذای خود را به همان شکل اصلی آن سرو کنید
از تزئین و تغییر زیاد ظاهر غذا پرهیز کنید. برای مثال، در زمان سرو ماهی، آن را به همان شکل اصلی اش آماده کنید. اگر مفز شما بتواند میان غذایی که می خورید و ظاهر آن ارتباط ایجاد کند، قدرت چشایی شما بیشتر خواهد بود.
۲- کمربند ایمنی تان را ببندید
سوانح رانندگی و حتی مواردی که با سرعت پایین رخ می دهند، یکی از دلایل شایع از دست رفتن قدرت بویایی (که مستقیما بر روی قدرت چشایی هم تأثیر می گذارد) هستند. هر ضربه ای می تواند مغز را در درون جمجمه تکان دهد. این مسأله باعث پاره شدن فیبرهای عصبی ای می شود که بینی را به مغز پیوند می دهند.
۳- به مدت ۱۰ دقیقه پیاده روی کنید یا بدوید
قدرت بویایی ما بعد از انجام ورزش بیشتر می شود. محققان گمان می کنند این مسأله احتمالا ناشی از افزایش رطوبت در بینی است.
۴- آب بنوشید
خشکی دهان، چه در اثر مصرف داروها باشد و چه کم آب شدن بدن، می تواند تأثیر منفی ای برای قدرت چشایی شما داشته باشد.
۵- مواد غذایی حاوی روی بخورید
مصرف مواد غذایی حاوی روی را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید چون کمبود روی در تضعیف قدرت بویایی و چشایی مؤثر است.
۶- فهرستی از داروهای مصرفی خود تهیه کنید
از پزشک خود درباره ی تأثیر این داروها بر قدرت بویایی و چشایی خود سوال کنید. بسیاری از داروها از جمله استاتین ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای مخصوص فشار خون بالا، داروهای شیمی درمانی مثل متوترکسات و داروهای روماتیسم مفصلی، قدرت بویایی و چشاییرا تحت تأثیر قرار می دهند. اگر داروهای مصرفی تان از این موارد است، با پزشک خود درباره ی داروهای جایگزین یا کم کردن دوز آن ها صحبت کنید.
۷- مصرف سیگار را قطع کنید
هیچ چیزی مانند سیگار بر گیرنده های بویایی و چشایی بینی و دهان تأثیر منفی ندارد. مصرف طولانی مدت سیگار حتی می تواند صدمه ای دائمی به عصب های بویایی پشت بینی وارد کند.
۸- تنها زمانی که گرسنه هستید غذا بخورید
قدرت بویایی ما (و در نتیجه قدرت چشایی) در زمان گرسنگی به بیشترین حد خود می رسد.
۹- در زمستان ها هوای محیط اطراف خود را مرطوب کنید
در فصل های بهار و تابستان قدرت بویایی ما در بالاترین حد خود قرار دارد، چون میزان رطوبت هوا در این اوقات از سال بیشتر است.
۱۰- در رستوران یا به همراه دیگران غذا بخورید
پژوهش ها نشان می دهد وقتی در کنار دیگران غذا می خوریم در مقایسه با زمانی که در تنهایی غذا می خوریم، غذاها مزه ی بهتری دارند.
۱۱- از بوهای بد و تند دوری کنید
قرارگیری طولانی مدت در معرض بوهای بد و تند (مثل بوی فاضلاب) قدرت بویایی را تضعیف می کند. بنابراین اگر بنا به شرایط مجبور هستید مدت زمان طولانی ای را در معرض چنین بوهایی قرار بگیرید حتما از ماسکی استفاده کنید که بینی و دهان تان را به طور کامل می پوشاند و این بوهای بد را تا حدودی فیلتر می کند.
۱۲- از ادویه ها استفاده کنید
حتی اگر قدرت بویایی و چشایی تان ضعیف شده، هنوز هم باید عصب محرک خود را کاملا به کار بگیرید. این همان عصبی است که در زمان خرد کردن پیاز شما را به گریه می اندازد یا زمانی که نعناع فلفلی یا بخار آمونیاک را بو می کنید اشک از چشم هایتان جاری می کند. بنابراین ادویه هایی مثل پودر فلفل قرمز را برای طعم دار کردن غذایتان به آن اضافه کنید.
۱۳- فین کنید و از اسپری های بینی استفاده کنید
اگرچه کار ساده ای به نظر می رسد اما می تواند کارساز باشد چون وقتی بینی گرفته باشد گیرنده های عصبی هم از کار می افتند.
۱۴- آهسته و کامل بجوید
این کار باعث می شود طعم بییشتری از غذا را احساس کنید چون غذا به مدت بیشتری در دهان باقی می ماند و در نتیجه با پرزهای چشایی زبان بیشتر تماس پیدا می کند. پیش از شروع به جویدن غذا آن را هم بزنید. با این کار مولکول های غذا در معرض هوا قرار می گیرند و عطر بیشتری از غذا پخش می شود.
۱۵- در زمان خوردن غذا با هر قاشق بخش های مختلفی از غذا را بخورید
مثلا تصور کنید غذایتان شامل سیب زمینی، گوشت و سبزیجات است. به جای آنکه یکباره همه ی سیب زمینی های غذایتان را بخورید و بعد به سراغ بقیه ی غذا بروید، اول کمی سیب زمینی، بعد کمی سبزی و بعد کمی گوشت بخورید و دوباره این کار را با هر ترتیب دیگری تکرار کنید. وقتی هر بار در معرض رایحه ی جدیدی قرار می گیرید، این کار از خسته شدن عصب های بویایی جلوگیری می کند و در نتیجه پرزهای چشایی تقویت می شوند.
۱۶- به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید
از درمان آلرژی های مکرر یا آبریزش بینی خود با داروهای بدون نسخه دست بکشید و به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود و مصرف داروهای ویژه می توانید بعد از طی چند هفته تنفس خود را بهبود بخشید و در نتیجه قدرت بویایی و چشایی خود را تقویت کنید.
۱۷- ذائقه ی خود برای قند و نمک را تغییر دهید
به مدت یک هفته مصرف شکر و نمک را کاهش دهید تا ذائقه ی خود را برای این دو ماده تغییر دهید. مواد غذایی فرآوری شده نمک و قند بسیار زیادی دارند، بنابراین اگر اغلب از این مواد غذایی استفاده می کنید، طی این یک هفته باید مصرف شکر و نمک را قطع کنید. این روش را امتحان کنید: از قسمت مواد تشکیل دهنده، میزان نمک ماده ی غذایی فرآوری شده را بررسی کنید و اگر مقدار سدیم آن بیشتر از ۲۰۰ گرم برای هر وعده بود، به مدت دو هفته برند دیگری از آن ماده ی غذایی را جایگزین کنید که حاوی سدیم کمتری است. بعد از این دو هفته، وقتی دوباره از برند قبلی استفاده کنید به خوبی متوجه زیاد بودن نمک آن خواهید شد. این کار را در مورد قند هم انجام دهید.
۱۸- از خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی داغ پرهیز کنید
غذاها و نوشیدنی های خیلی داغ می توانند به پرزهای چشایی زبان آسیب بزنند.
۱۹- بو بکشید
با تربیت بینی خود می توانید بهتر متوجه بوها شوید. برای شروع، چیزی را که بوی زیادی دارد چند بار در روز به مدت چند دقیقه بو کنید. این کار را به مدت سه یا چهار ماه ادامه دهید. بعد از این مدت متوجه خواهید شد که قدرت بویایی شما بیشتر شده یا دست کم اگر در جایی آن چیز خاص وجود داشته باشد بوی آن را بهتر حس می کنید
