ماجرای لانه خفاش ها و تجارت پرسودی که از یک شایعه شروع شد

بحث فروش لانه خفاش ها با قیمت‌های عجیب و نجومی، سر و صدای زیادی در فضای مجازی به پا کرده است. اما این ماجرا از کجا شروع شد و چرا برخی افراد به جان خفاش‌ها افتاده‌اند؟

مدتی است که اخباری مبنی بر فروش لانه خفاش با قیمت‌های هنگفت در فضای مجازی منتشر شده که عده‌ای سودجو را به بلای جان خفاش‌ها تبدیل کرده است. همه چیز از یک شایعه در فضای مجازی شروع شد و نتیجه‌ای جز بیدار کردن خفاش‌ها از خواب زمستانی و به خطر انداختن جان آن‌ها نداشت. در ادامه این مطلب قصد داریم جزئیات کامل این ماجرا را بررسی کنیم.

خفاش، تنها پستانداری است که بال دارد و می‌تواند پرواز کند. جانورشناسان و زیست‌شناسان معتقدند این پستاندار، منفعت زیادی در زندگی بشر دارند؛ چرا که آن‌ها از حشرات موذی تغذیه می‌کنند و جلوی ضرر رساندن به کشاورزان و جنگلبانان را می‌گیرند. خفاش‌ها در مقایسه با سایر پستانداران کوچک، تولید مثل بسیار کمتری دارند و بیشتر ماده‌ها، تنها یک بچه در سال به دنیا می‌آورند. این موجودات در فصل زمستان به خواب زمستانی فرو می‌روند و اگر از خواب بیدار شوند، چربی ذخیره شده در عرض دو ماه خود را از دست می‌دهند و ممکن است حتی تا بهار نیز دوام نیاورند.

اکنون بحث لانه خفاش به یکی از سوژه‌های فضای مجازی تبدیل شده و بازار مناسب و تجارت پرسودی را برای عده‌ای سودجو و فرصت‌طلب فراهم کرده است. یکی از زیستگاه‌های مهم خفاش‌ها در غارهای طبیعی مناطق کردنشین مانند سقز، مهاباد، بانه و بوکان است و سودجویان نیز با مراجعه به این مناطق در جستجوی لانه خفاش هستند. حالا کمتر جایی را می‌توان پیدا کرد که مثل قبل، خفاش‌ها در آن استراحت کنند و کاسبان به بلای جان خفاش‌ها تبدیل شده‌اند.

همه چیز از یک شایعه شروع شد

ماجرا از این قرار بود که گفته شد بزاق خفاش‌ها که در لانه‌های آن‌ها پیدا می‌شود، کاربرد بسیار مهمی در پزشکی دارد و همین شایعه کافی بود تا زمینه برای فروش چندین میلیونی لانه خفاش ها فراهم شود. طبق اطلاعات به دست آمده، هر یک از لانه‌ها با قیمت ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان و حتی بالاتر در بازار به فروش می‌رسد. مسئولان و فعالان حوزه محیط زیست نیز به این شایعات و اخبار واکنش نشان داده‌اند.

فاروق سخنور، رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان مهاباد از راز خرید و فروش نجومی لانه خفاش پرده برداشت. وی در این رابطه اظهار کرد:

تنها دلیلی که برای این عمل وجود دارد، سوءاستفاده برخی سودجویان و کلاهبرداران در فضای مجازی با انتشار فیلمی جعلی مبنی بر وجود ماده‌ای خاص در لانه‌های خفاش‌هاست. کلاهبرداران با انتشار فیلمی جعلی و ارائه اطلاعات غلط در فضای مجازی سعی دارند از حس کنجکاوی برخی افراد ساده‌لوح استفاده کنند و با دروغ قیمتی بودن و با ارزش بودن این لانه‌ها، آن‌ها را به دام بیندازند و مبالغ هنگفتی را دریافت کنند.

لانه خفاش وجود ندارد

وی در ادامه افزود، خفاش‌ها اصلا لانه ندارند. برخی مالباختگان با تصور این که تجارت این لانه‌ها سودآور است اقدام به خرید لانه‌های دست‌ساخت می‌کنند، در حالی که خفاش‌ها هیچ‌گونه لانه‌ای ندارند. خفاش تنها پستانداری است که می‌تواند پرواز کند. این پرندگان یک بار در سال زایمان می‌کنند و بچه خود را در میان بال‌هایشان نگه می‌دارند. حتی بچه خفاش‌ها در هنگام شکار نیز از مادر خود جدا نمی‌شوند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد تاکید کرد خفاش‌ها از سقف آویزان می‌شوند و شایعه مواد مایع جمع شده در لانه‌ی آن‌ها کاملا دروغ و برای گمراهی و فریب بوده است. وی در پایان از مردم خواست به این شایعات توجه نکنند و با اقدامات نسنجیده، جان این موجودات را به خطر نیندازند.

واحد جمشیدیون، یکی از فعالان حوزه محیط زیست و عضو انجمن دفاع از حقوق حیوانات در این رابطه می‌گوید:

زمزمه‌های فروش لانه خفاش های به مبالغ میلیونی توسط دشمنان محیط زیست به راه افتاده و اصلا هیچ مبنا و حقیقتی ندارد. گونه‌های شناخته شده‌ی خفاش‌ها در منطقه لانه‌سازی نمی‌کنند و احتمالا سودجویان، لانه پرندگان دیگری را پیدا کرده و به فروش می‌رسانند.

جمشیدیون در ادامه گفت این پستانداران به صورت گروهی در غارها زندگی می‌کنند و به صورت خوشه‌ای از سقف غار آویزان می‌شوند. غارهای تاریک تنها خانه‌ی خفاش‌هاست و این موجودات هیچ لانه‌ای ندارند. به گفته این فعال محیط زیست، زمستان فصل پرخطری برای خفاش‌هاست و اگر در این فصل از خواب زمستانی بیدار شوند، خیلی زود خواهند مرد. بنابراین، جستجوگران لانه خفاش نه تنها هیچ لانه‌ای پیدا نخواهند کرد، بلکه با بیدار کردن این موجودات از خواب زمستانی، موجب مرگ آن‌ها می‌شوند.

عضو انجمن دفاع از حقوق حیوانات همچنین اظهار کرد در نزدیکی روستای گابازله و در یکی از غارها با تعداد زیادی از غارتگران که برای کشف لانه خفاش به آنجا هجوم برده بودند مواجه شدیم و سعی کردیم آن‌ها را نسبت به شایعات موجود در این خصوص باخبر کنیم و مانع از خسارات احتمالی و به خطر افتادن جان خفاش‌ها شویم. در همین راستا پیگیری‌هایی برای برخورد قانونی با این افراد صورت گرفته و امیدواریم دهیاری‌ها و ادارات محیط زیست منطقه، اقدامات لازم را انجام دهند.

لازم به ذکر است که تاکنون ویدیوهای مختلفی در فضای مجازی منتشر شده که در آن، غارتگران یک شیء گلی شبیه به تخم مرغ را می‌شکنند و چند قطره جیوه‌مانند از آن بیرون می‌آید. این در حالی است که به گفته فعالان محیط زیست، خفاش‌ها اصلا لانه ندارند و در هیچ منبع علمی دیگری نیز هیچ‌گونه اشاره‌ای به لانه خفاش و خاصیت پزشکی بزاق این موجودات نشده است.

قطعا محافظت از زیستگاه‌ها و گونه‌های زیستی و به خصوص جانورانی که می‌توانند نقش مهمی در منافع انسان داشته باشند، وظیفه کلیه افراد جامعه است. همچنین سازمان حفاظت از محیط زیست وظیفه دارد برای بقای نسل حیوانات تلاش کرده و در مقابل سودجویان ایستادگی کند.