«امیر» قصه افرادی است که دیده نمی‌شوند/ امیر قهرمان نیست

نیما اقلیما کارگردان فیلم سینمایی «امیر» که در سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر حضور دارد درباره هنری بودن این فیلم گفت: من اصولا به این مرزبندی ها یعنی تفکیک سینمای هنری از غیرهنری اعتقادی ندارم. به طور کلی سینما کجا از هنر عاری بوده که آن را به سینمای هنری و غیر هنری تقسیم کنیم؟ البته شاید در «امیر» مولفه های آرتیستیک بیشتر باشد ولی این فیلم تلاشش را کرده است تا روی مولفه های اصلی سینما مثل تصویر، قصه، روایت، صدا و … بایستد، حرکت کند و مسیرش را ادامه دهد ضمن اینکه ما تلاش کردیم نگاه خودمان را وارد این مدیوم کنیم بنابراین این قضاوت که آیا «امیر» هنری و پیشرو است یا خیر به عهده منتقدان و مخاطبان فیلم است.

این کارگردان تاکید کرد: ما تلاش کردیم به کیفیت سینما و لحظاتی که مردم در سینما صرف می کنند، اضافه کنیم.

وی درباره اینکه به نظر می رسد به عکاسی علاقه مند و این موضوع را در قاب بندی های فیلم هم می بینیم، بیان کرد: تلاش من بر این بود که فیلمم را عکاسی کنم زیرا به نظر من سینما از ۲ بخش تشکیل شده است بخشی از آن روایت و بخش دیگری تصویر است. همیشه می گویند اگر روایت در قالب تصویر درست ادا شود فیلم خوب خواهد شد بنابراین ما هم با همفکری و مشورت دوستان به این نتیجه رسیدیم که «امیر» قاب هایی مانند عکس داشته باشد.

اقلیما با اشاره به اینکه به عکاسی علاقه مند است، گفت: اگر یک کارگردان با فضای فیلمبرداری و عکاسی آشنا باشد و سپس فیلمبرداری مثل ادیب سبحانی که به شدت سینما، فیلمبرداری، نقاشی و رنگ را می شناسد همراهش باشد، اتفاق خوبی جلوی دوربین می افتد.

وی درباره نقش متفاوت میلاد کی مرام در این اثر و اینکه یک کاراکتر قیصرگونه است، اظهار کرد: شخصیت امیر با بازی میلاد کی مرام شخصیت قیصرگونه ندارد زیرا فیلمنامه این اثر و ویژگی های این کاراکتر با مشخصه و مولفه های قهرمان نوشته نشده است. جزییاتی مانند اینکه مخاطب یک جاهایی فکر می کند او آدم درستی است و در یک جاهایی فکر می کند او اخلاقی عمل نمی کند نشان می دهد که امیر شخصیت قیصرگونه ندارد از همین رو امیر برعکسِ یک قهرمان که رفتار برون فکنانه دارد، رفتار درون گرایی دارد که این رفتار محصول آگاهی است. ما کاراکتر امیر را در حد وسط قرار دادیم یعنی کسی که در یک جاهایی شرایط را ثابت نگه می دارد و یک جاهایی وضعیت موجود را به هم می زند از همین رو همواره این ۲ وضعیت را از او می بینم.

امیر برعکسِ یک قهرمان که رفتار برون فکنانه دارد، رفتار درون گرایی دارد که این رفتار محصول آگاهی استاین کارگردان درباره بازی بهدخت ولیان در نقش اول زن فیلم که از بازیگران تئاتر است، بیان کرد: خانم ولیان از بازیگران خوب تئاتر است البته در چندین فیلم سینمایی هم ایفای نقش کرده که هنوز این فیلم ها اکران نشده است. درباره نحوه همکاری ام با او هم باید بگویم که من پیش از این مشغول ساخت یک فیلم کوتاه بودم که خانم ولیان در آن به ایفای نقش می پرداخت از همین رو این تجربه را داشتم که روی چهره او قاب ببندم و همین موضوع بسیار به من کمک کرد که درک بهتری از شرایط فیزیکی بازیگرم داشته باشم و به لحاظ بصری متوجه شوم که چقدر این امکان وجود دارد تا در قاب جزییات بیشتری از بازی بازیگرم نشان بدهم. ضمن اینکه خانم ولیان به شدت بازیگر باهوش و همراهی است البته ما در این مسیر از چند نفر تست گرفتیم، حتی این امکان را داشتیم از بازیگر چهره استفاده کنیم ولی خانم ولیان آن قدر در طول تمرین ها خوب بود و متفاوت عمل کرد که ارزش این را داشت تا از او دفاع شود چون پتانسیل های بسیار بالایی داشت.

کارگردان «امیر» از فیلم اولی های حاضر در سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر توضیح داد: دیگر بازیگر تئاتری این فیلم یعنی روشنک سه قله گی هم از قدیمی های تئاتر مشهد است و من او را از چند سال پیش می شناسم این را هم باید بگویم که من قبل از ساخت «امیر» یک دِموی کوتاهی از این فیلم ساختم و او در همین دِموی کوتاه نقش مادر امیر را بازی کرد بنابراین به دلیل اینکه با نقش آشنا بود در «امیر» بازی کرد ضمن اینکه او هم به شدت باهوش و کار بلد است به طوری که ما را سورپرایز کرد.

وی با اشاره به موضوع این اثر بیان کرد: «امیر» درباره افرادی است که دیده نمی شوند یعنی هرچند حضور پررنگی در اطراف ما دارند اما ما گاهی آنها را نمی بینیم همین موضوع مشمول خودمان هم می شود درواقع ما عادت نکرده ایم به خودمان نگاه کنیم و این موضوع فراموشمان می شود. نکته دیگر این است که نسلی که قصه آنها را در «امیر» روایت کرده ایم حتی بچه ها را هم نمی بینند، خودخواهانه عمل می کنند و تمام تلاششان این است که فقط خودشان را در این مسیر پیش ببرند. آنها حتی مسئولیت کارهایی را که می کنند و اتفاقاتی را که رقم می زنند، نمی پذیرند برای مثال مسئولیت بچه ای را که خودشان به دنیا می آورند نمی پذیرند. به نظر من وقتی کسی تصمیم می گیرد بچه دار شود باید برای سرنوشت آن بچه تلاش کند دلیل اینکه ما در این فیلم چهره کودک را نشان ندادیم همین بود ضمن اینکه ما در «امیر» می بینیم که آن بچه وارد تنهایی خود می شود یعنی دقیقا به نقطه ای می رسد که امیر رسیده است.

اقلیما درباره طراحی صحنه این فیلم توضیح داد: هرکسی که می خواهد فیلم بسازد روی اجزای آن فکر می کند من فیلمنامه را خودم نوشته بودم و این شانس را داشتم که روی فیلم اشراف بیشتری داشته باشم. به طور کلی به نظرم فیلم باید دارای لایه های مختلف و رمز رموزی باشد که هربار با دیدنش جایی برای کشف باشد به همین دلیل چینش جزییات در یک اثر مهم می شود از همین رو دوست داشتم این موضوع هم در فیلمم رعایت شود البته به شرطی که چیزی از ساختار فرم و محتوا کم نکند.

وی در پایان اظهار کرد: باید در این فیلم همه چیز را محاسبه می کردیم از همین رو به نظرم باید «امیر» چند بار دیده شود تا جزییاتی که در کار رعایت کردیم دیده شود. از سحر شهامت به خاطر زحمت زیادی که برای ساخت دکورها کشید و با دقت نظر و سلیقه هنری خود به بهتر دیده شدن قاب ها و فضاهای ما کمک کرد، تشکر می کنم.