چرا همیشه خسته و بی حال هستیم؟
وقتي سوخت بدن‌تان تمام مي‌شود
تيروئيد غده‌اي پروانه‌اي شكل در گردن است كه هورمون‌هايي ترشح مي‌كند كه مسئول تنظيم سوخت و ساز بدن هستند. چه تيروئيد پركار باشد و چه كم‌كار، شما احساس خستگي و ضعف و كمبود انرژي خواهيد داشت. دكتر ساندرا فراي هوفر، پروفسور طب داخلي در دانشگاه پزشكي آتلانتا توضيح مي‌دهد: «اگر تيروئيد شما كم‌كار باشد بدن شما كمتر مواد‌غذايي را خواهد سوزاند و آن را به انرژي تبديل مي‌كند. در واقع اين حالت مثل موتوري است كه نمي‌تواند بنزين را بسوزاند، در حالتي هم كه تيروئيد شما پركار باشد بدن تمام منبع انرژي خود را مصرف مي‌كند.
چه كار كنيم: با يك آزمايش خون و درصورت نياز اسكن غده تيروئيد (يا سونوگرافي آن) مي‌توان مشكل تيروئيد را متوجه شد و درمان مناسب براي آن را تجويز كرد.
دكتر تراي هوفر، مي‌گويد: «همه زن‌ها با شنيدن اسم سكته قلبي يا مشكل قلبي مي‌گويند، اين به ما ربطي ندارد، اين بيماري خاص آقايان است اما واقعيت اين است كه مشكلات قلبي يك خطر جدي و براي زنان از تمام سرطان‌ها بيشتر است.» آمار انجمن ملي قلب آمريكا نشان مي‌دهد، شمار زناني كه به‌دليل سكته‌هاي قلبي يا مغزي يا مشكلات عروقي طي يك سال فوت مي‌كنند، ۲ برابر تعداد افراد در گذشته به‌دليل ابتلا به تمام انواع سرطان است. اگر قلب شما نتواند خوب خون را پمپاژ كند خون كافي به اعضاي بدن نمي‌رسد و شما احساس خستگي خواهيد كرد. دكتر آنابلا ولگمن، فوق‌تخصص قلب در مركز قلب دانشگاه شيكاگو مي‌گويد: «خستگي و احساس بي‌حالي و ضعف يكي از اصلي‌ترين شكايت‌هاي زنان مبتلا به مشكلات و بيماري‌هاي قلبي است.»
چه كار كنيم: اگر عوامل خطر ابتلا به مشكلات قلبي را داريد (مثل چاقي، بالا بودن فشار خون، سابقه خانوادگي، مشكلات قلبي) بايد به‌طور منظم توسط پزشك متخصص معاينه شويد. گرفتن فشار خون، نوار قلب و انجام تست‌هاي آزمايشگاهي مي‌تواند اطلاعات بسياري را در اختيار پزشك شما قرار دهد و همچنين درصورت بروز مشكل هم پزشك شما درمان لازم را در نظر خواهد گرفت.
ترس از آفتاب و كمبود ويتامين D
دكتر مارتين نيورمن، فوق‌تخصص غدد در مركز طبي نيوآرك مي‌گويد: «طي سال‌هاي اخير، ترس از بروز سرطان پوست باعث شده كه بسياري از زنان و مردان به‌دليل قرار نگرفتن در معرض نور خورشيد دچار كمبود ويتامين D شوند.» در عين حال آلرژي نسبت به محصولات لبني و برخي از رژيم‌هاي غذايي غلط و حتي داشتن پوست‌هاي بسيار تيره هم از عواملي هستند كه ممكن است باعث كمبود ويتامين D در بدن شوند. يادتان باشد در افرادي كه اضافه وزن زيادي دارند هم مكانيسم عملكرد ويتامين D كامل نمي‌شود. به هر حال كمبود ويتامين D جدا از اين‌كه باعث ضعف در ساختار استخوان مي‌شود، مي‌تواند باعث احساس خستگي مزمن هم شود.
چه كار كنيم: با يك تست آزمايشگاهي مشخص مي‌شود كه شما كمبود ويتامين D داريد يا نه، اگر كمبود داشتيد مي‌توانيد با خوردن مكمل‌هاي ويتامين D مشكل را برطرف كنيد. در سال ۲۰۱۰ انجمن پزشكي داخلي آمريكا اعلام كرد، هر زن جوان بايد روزانه ۶۰۰ واحد و هر زن بالاي ۶۰ سال بايد روزانه ۸۰۰ واحد ويتامين D دريافت كند. البته بدانيد كه اگر ويتامين D را بيش از حد مورد نياز بدن مصرف كنيد، مي‌تواند باعث بروز مشكلات كليوي شود.
كم‌خوني (از نوع فقر آهن)
زماني كه بدن نتواند اكسيژن كافي را به تمام سلول‌هاي خود برساند احساس‌هايي مثل ضعف، بي‌حالي و گيجي، شايع است. دكتر فراي هوفر مي‌گويد: «كم‌خوني بيشتر از آن‌كه يك بيماري باشد، نشانه يك بيماري است، براي مثال ممكن است ميزان خونريزي شما در دوره‌هاي ماهانه آنقدر زياد باشد كه بدن شما دچار كم‌خوني شود. در اين‌جا مشكل، اختلال دوره‌هاي ماهانه شماست يا اگر مشكلات جذب در دستگاه گوارش داشته باشيد هم ممكن است دچار كم‌خوني شويد.»
چه كار كنيم: پزشك شما با يك آزمايش ساده خون متوجه خواهد شد كه شما دچار كم‌خوني هستيد يا نه، درمان انواع كم‌خوني‌ها هم عموما ساده است و با همين درمان‌هاي ساده، بسياري از مبتلايان احساس بهبود و سرحالي مشهودي پيدا مي‌كنند.
وقتي نفس‌تان در خواب مي‌گيرد
ممكن است همسر شما با شما شوخي كند و بگويد در خواب ناگهان صداي تنفس شما «خرخر» مانند مي‌شود. حواس‌تان باشد كه اين خرخر‌كردن، يا خروپف‌هاي عجيب و غريب مي‌تواند علامت قطع تنفس در خواب باشد. در اين حالت تنفس شما طي خواب براي چند ثانيه قطع مي‌شود و مغز به شما دستور بيدار شدن مي‌دهد، شما چند ثانيه بيدار مي‌شويد و سپس دوباره مي‌خوابيد و اين حالت چند بار تكرار مي‌شود اما ممكن است فرداي آن روز اصلا اين موضوع را به خاطر نياوريد. دكتر فراي‌هوفر مي‌گويد: «در اين حالت شما هيچگاه نمي‌توانيد يك خواب شبانه خوب داشته باشيد و اين باعث مي‌شود، بدن شما هميشه خسته و فاقد انرژي باشد.»
چه كار كنيم: اضافه وزن داشتن مي‌تواند فشار روي مجراي تنفسي شما را بيشتر كند براي همين بهتر است وزن مناسب داشته باشيد. اگر اين حالت شديد باشد ممكن است براي شما ماسك اكسيژن با فشار مثبت (CPAP) در نظر گرفته شود كه اگر بتوانيد با ماسكي روي صورت خود بخوابيد آن وقت متوجه ايجاد تفاوت در كيفيت خواب‌تان خواهيد شد.
براي خوابيدن هم برنامه داشته باشيد
كم‌خوابي
اضطراب‌ها (شغلي، خانوادگي، اقتصادي و…) يكي از عوامل مهم تاثيرگذار روي كيفيت و كميت خواب هستند و مي‌توانند باعث شوند فرد نتواند ۷ ساعت خواب مناسب روزانه را تجربه كند. دكتر هاوين‌جافي، پروفسور روان‌پزشكي در دانشگاه هاروارد مي‌گويد: «بسياري از زنان و دختران جوان شيوه زندگي نامنظم دارند و اين باعث مي‌شود كه برنامه خواب منظم و مناسبي نداشته باشند و اين يكي از اصلي‌ترين علت‌هاي خستگي مزمن در آن‌هاست.»
چه كار كنيم: دكتر جافي مي‌گويد: «بايد براي خوابيدن يك برنامه منظم داشته باشيم، اتاق خواب خودتان را تاريك و بي‌صدا و خالي از هر گونه وسيله الكتريكي كنيد. بوهايي مثل بوي اسطوخودوس در بخور يا در بالش شما مي‌تواند باعث آرام‌شدن سيستم عصبي شما و كمك به خواب رفتن شما بكند. در ضمن چند ساعت قبل از خواب قهوه يا چاي ننوشيد.» اگر با رعايت همه اين مسائل باز‌هم خواب‌تان نبرد، بلند شويد به اتاق ديگري برويد، ۱۵دقيقه مطالعه كنيد و سپس به تختخواب بگرديد و بخوابيد.
افسردگي
هم افسردگي و هم خستگي مزمن در زنان و دختران شايع هستند و هر كدام مي‌تواند ديگري را باعث شود. احساس خستگي در زنان افسرده ۴ برابر ساير زنان است و زناني كه از خستگي مزمن رنج مي‌برند هم ۳ برابر بيشتر به افسردگي مبتلا مي‌شوند. اضطراب و نگراني عوارض افسردگي هستند كه باعث بدخوابي شده و در مجموع باعث تشديد حالت كم‌انرژي‌بودن و بي‌حالي مزمن مي‌شوند.
چه كار كنيم: دكتر فراي‌هوفر مي‌گويد: «درمان افسردگي كم‌انرژي‌بودن شما را برطرف مي‌كند و سطح انرژي شما را بالا مي‌برد.» بايد تمام علامت‌ها و مشكلات خودتان را به پزشك معالج خودتان بگوييد تا او بداند مشكلات شما چه زماني شروع مي‌شود، چقدر به طول مي‌انجامد، چه زماني تشديد مي‌شود و… روان‌پزشك شما همراه با خودتان به بهترين شيوه درمان ـ كه مناسب حالت شماست ـ خواهد رسيد.
