روش های کاهش اضطراب امتحان
عطیه رضایی کارشناس ارشد روان شناسی بالینی درباره علائم جسمی و روانی ناشی از اضطراب دانشآموزان و دانشجویان در ایام امتحانات اظهار کرد: دانشآموزان و دانشجویان معمولاً در این ایام دچار اضطراب، تشویش، نگرانی، آشفتگی معده، سرگیجه، بی اشتهائی، بی خوابی، حالت تهوع، تپش قلب و تنگی نفس می‌شوند؛ اضطراب امتحان ناشی از استرس های محیط، فشار روانی منفی و کمبود اعتماد به نفس است.
وی بیان کرد: داشتن کمی اضطراب در روزهای امتحان لازم و طبیعی است، زیرا نشاط، پویایی و انگیزه دانش آموز را برای یادگیری و درس خواندن افزایش می‌دهد اما اگر این اضطراب و نگرانی از حد عادی خود تجاوز کند، باعث کاهش عملکرد تحصیلی می‌شود.
عوامل به وجودآورنده اضطراب امتحان
این کارشناس ارشد روان شناسی بالینی افزود: به طور کلی، عوامل فردی، خانوادگی و مدرسه‌ای در بروز اضطراب امتحان در دانش آموزان مؤثر هستند.
رضایی درباره عوامل فردی تاکید کرد: انتظار بیش از حد از دانش آموز، کمبود اعتماد به نفس، تفکر منفی درباره توانایی ها و استعدادهای خود، رقابت بیش از حد، نداشتن آمادگی و تمرکز برای امتحان از جمله این عوامل هستند.
وی تصریح کرد: سختگیری های بیش از اندازه والدین، نبود حمایت و تشویق دانش‌آموز، داشتن والدین مضطرب، اختلافات خانوادگی در روزهای امتحان و ایجاد رقابت های غیرمنطقی بین فرزندان، مقایسه خانواده‌ها و تهدیدهای بی مورد والدین از جمله عوامل خانوادگی هستند که در بروز اضطراب امتحان در دانشآموزان نقش دارند.
این کارشناس ارشد روان شناسی بالینی درباره عوامل مدرسه‌ای در بروز اضطراب در دانش آموزان گفت: انتظارات بی‌مورد اولیای مدرسه، محیط نامناسب امتحان، مقررات سختگیرانه جلسه امتحان، نوع سؤالات امتحان، ایجاد رقابت های ناسالم بین دانش آموزان و آماده نکردن دانش آموزان درباره نحوه امتحان گرفتن از جمله این عوامل هستند.
روش های کاهش اضطراب امتحان
رضایی اظهار کرد: دانشآموزان و دانشجویان باید در ساعات معینی درس بخوانند، آنها باید پس از پایان هر یک ساعت مطالعه به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنند، زیرا چند ساعت متوالی درس خواندن خسته کننده است و باعث کاهش یادگیری می‌شود، دانشآموزان و دانشجویان باید شب قبل امتحان استراحت کافی داشته و قبل از شروع امتحان در جلسه حضور داشته باشند همچنین آنها باید وسایل ضروری خود را برای جلسه امتحان از قبل آماده کنند.
وی افزود: دانشآموزان و دانشجویان باید در روز امتحان صبحانه مقوی و سبک میل کنند، همچنین آنها باید کمی زودتر از خانه خارج شوند تا به موقع به مدرسه و دانشگاه برسند.
این کارشناس ارشد روان شناسی بالینی بیان کرد: دانشآموزان و دانشجویان باید از صحبت کردن با فردی که موجب اضطراب و نگرانیشان می‌شوند، خودداری کنند و نزدیک امتحان به مرور کتاب نپردازند.
رضایی افزود: دانشآموزان و دانشجویان باید به محض دریافت برگه امتحانی دستور العمل سوال ها را به دقت بخوانند و به آنها عمل کنند.
وی تاکید کرد: دانشآموزان و دانشجویان برای رفع استرس در امتحان باید چندین بار نفس عمیق بکشند، قدری مکث و فکر کنند تا به منظور سوال پی ببرند، آنها باید از خم شدن روی برگه خودداری کنند زیرا این کار باعث وارد شدن فشار به قفسه سینه می‌شود.
این کارشناس ارشد روان شناسی بالینی تصریح کرد: دانشآموزان و دانشجویان باید سعی کنند تا حد امکان به همه سوالات پاسخ دهند؛ آنها نباید در تحویل برگه عجله کنند و در پایان باید یک بار پاسخ ها و پرسش‌ها را به دقت بخوانند.
راهکارهای مهم برای خانواده ها در کاهش اضطراب امتحان دانشآموزان و دانشجویان
رضایی اظهار کرد: خانواده‌ها باید جو عاطفی مناسب و به دور از تنش و مشاجره را در خانه ایجاد، همچنین آنها باید مهمانی‌های خود را در ایام امتحانات محدود کنند؛ خانواده‌ها باید به خواب، استراحت و همچنین تفریح دانشآموزان در زمان امتحانات توجه لازم داشته باشند.
وی بیان کرد: دانشآموزان و دانشجویان باید زمان تماشای تلویزیون و استفاده از تلفن همراه یا تبلت را تا حد امکان در زمان امتحانات محدود کنند.
این کارشناس ارشد روان شناسی بالینی افزود: خانواده‌ها نباید فرزندانشان را به علت عملکرد نامناسب در امتحان سرزنش، همچنین آنها نباید فشار بیش از حد را برای مطالعه به دانشآموزان وارد کنند و انتظار نمره بالا از فرزندانشان داشته باشند.
رضایی تاکید کرد: خانواده‌ها نباید فرزندانشان را در زمینه تحصیلی با دیگران مقایسه کنند همچنین آنها باید انتظارات معقول از فرزندانشان داشته باشند.
پیشنهادهایی برای معلمان برای کمک به کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان
رضایی تاکید کرد: معلمان به دانشآموزان یاد بدهند که شب امتحان زمان یادگیری دروس نیست و آنها در این شب فقط باید به مرور درس‌ها بپردازند، معلمان و مشاوران باید روش های صحیح مطالعه و برنامه‌ریزی را به دانشآموزان بیاموزند.
وی تصریح کرد: معلمان باید محیط آرامی را برای دانشآموزان در جلسه امتحان فراهم کنند و در ابتدای جلسه امتحان توضیح کافی را درباره آزمون بدهند.
رضایی یادآور شد: معلمان باید نقاط قوت و استعدادهای دانش آموزان خود را بشناسند و آنها را تایید و تقویت، همچنین آنها باید از مقایسه دانش آموزانشان با یکدیگر پرهیز کنند.
