اسکار «فروشنده» استقبال موافقان غرولند مخالفان!

اسکار فیلم «فروشنده» که دو مجسمه طلایی آکادمی را به گنجینه سینمای ایران افزود، هر چند کام خیلی از ایرانیان و طرفداران اصغر فرهادی را در اقصی نقاط دنیا شیرین کرد، اما همچنان مخالفان داخلی و خارجی ای داشت که به سردی از آن یاد کردند و حتی لب به اعتراض و غرغر گشودند!

اسکار فیلم «فروشنده» به عنوان یک رویداد مهم سینمایی در سال جاری پس از اتفاقاتی چون دریافت دو جایزه از کن توسط همین فیلم و نیز درگذشت غم انگیز عباس کیارستمی، حواس جهانیان را دوباره متوجه ایران کرد. اتفاقی که موجی از شادی را در ایران به راه انداخت و موجب شد واکنش های مثبت گسترده ای به ویژه در فضای مجازی شکل بگیرد. این رویداد در میان دولتی ها نیز اغلب بازتاب مثبتی داشت. شاید ویژه ترینشان هم جمع آوری امضا توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تقدیر از فرهادی بود که شمار آن تا لحظه تنظیم مطلب حاضر به ۱۱۲ رسیده است.

۱۱۲ امضا پای نامه تقدیر نمایندگان از فرهادی

عضو هیأت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس از جمع‌آوری امضا برای تقدیر از کارگردان فیلم «فروشنده» به دنبال کسب جایزه اسکار ۲۰۱۷ خبر داد. سیده‌فاطمه ذوالقدر در گفت‌وگو با خانه ملت با اشاره به کسب جایزه اسکار توسط اصغر فرهادی گفت: نمایندگان در حال امضای متنی برای تقدیر از اصغر فرهادی کارگردان فیلم «فروشنده» به خاطر کسب جایزه اسکار ۲۰۱۷ هستند. نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: این متن تاکنون به امضای ۱۱۲ نفر از نمایندگان رسیده و تعداد امضاها در حال افزایش است.

تبریک سخنگوی دولت

اسکار فرهادی هر چند از سوی رئیس جمهور کشورمان واکنشی نداشت، اما همان روز با تبریک معاون اول وی همراه شد. سخنگوی دولت نیز دیروز در بخشی از نشست خود با خبرنگاران این اتفاق را تبریک گفت.

نوبخت درباره دریافت جایزه اسکار از سوی اصغر فرهادی اظهار کرد: بنده امسال (بابت جایزه فروشنده در کن) تبریک گفتم و مجددا تبریک می گویم، چون امسال موضع قاطعی در جهت مردم دوستی داشتند که قابل تقدیر است. معاون رئیس جمهور همچنین با اشاره به اینکه بودجه سازمان صدا وسیما افزایش پیدا کرده است، افزود: «در بودجه سال ۹۶ به صدا و سیما اجازه داده شده است که ۷۰۰۰ هزار میلیارد تومان از بخش طرح های عمرانی به این سازمان اختصاص پیدا کرده است».

این خبر او در اشاره به صحبت های اخیر رئیس صدا و سیما در گلایه از کمبود بودجه بود. سازمانی که کمترین عنایت را به این جایزه داشت.

بازتاب اسکار در تلویزیون

صدا و سیما که اغلب در این طور مناسبت ها غفلت زده ظاهر می شود، در بازتاب خبر اسکار فرهادی هم خسته و بی میل عمل کرد. خودداری اولیه از ذکرنام انوشه انصاری و فیروز نادری به عنوان نمایندگان فرهادی در اسکار، اشاره گذرا به آن در اولویت چندم بخش های خبری و… از جمله رفتارهای صدا و سیما در این باره بود تا به طرح این شوخی منجر شود که بعید نیست بزودی از نشان سیاه در گوشه کارد شبکه هایش هم بهره ببرد!

با این حال در دو برنامه پر بیننده تلویزیون، این عادل فردوسی پور و سپس رامبد جوان بودند که «جسارت» و «معرفت» به خرج دادند تا در بی تفاوتی رسانه متبوع شان، آنطور عمل کنند که مطبوع مردم است. فردوسی پور با انعکاس تصویر اصغر فرهادی در نمایشگر بزرگ استودیویش دو ـ سه دقیقه به تمجید از فرهادی پرداخت و گفت: «همه مردم خوشحال هستند. چه کرد اصغر فرهادی و چه کرد سینمای ایران که باز هم باعث خوشحالی مردم عزیزمون شد. یکی از معتبرترین جوایز سینمایی را اصغر فرهادی موفق شد کسب کند. جای تبریک و تهنیت دارد به جامعه سینمایی کشورمان، به اهالی سینما و به عواملی که در ساخت این فیلم نقش داشتند. ضمن اینکه غیبت اصغر فرهادی در این رویداد مهم بین المللی در حمایت از مردم کشورمان واقعاً قابل ستایش و تقدیر بود. ان شاا… همیشه همین شادیها برای مردم کشورمان باشد، همین موفقیت ها در عرصه بین المللی برای سینمای ما باشد و این موفقیت ها به عرصه های دیگر هم تسری پیدا کند تا کیف کنیم و شاد باشیم و ببالیم به اینکه ما ایرانی هستیم». گرچه فردوسی پور ساعتی بعد در ادامه برنامه اش دچار قطع و اشکال فنی شد تا این شائبه شکل بگیرد که تبریک جانانه او، برایش هزینه داشته است! نکته ای که او تلویحاً در بازگشت به آنتن به آن کنایه زد. رامبد جوان هم با توجه به آنکه «خندوانه» را به صورت ضبطی روی آنتن می فرستد، اما با استفاده بهینه از فرصت در ابتدای برنامه اش این موفقیت را تبریک گفت.

مطهری: جایزه اسکار امتیازی برای سینمای ایران است

علی مطهری نماینده مجلس واکنش خاص خود را در قبال این اتفاق داشت و در عین تمجید از اسکار «فروشنده»، از مضمون فیلم و برخی موارد دیگر انتقاد هم کرد.

نائب رئیس مجلس شورای اسلامی با تقدیر از اقدام اصغر فرهادی در تحریم مراسم اسکار در اعتراض به فرمان مهاجرتی ترامپ در عین حال گفت که فیلم فروشنده چهره خوبی از ایران نشان نمی‌دهد. علی مطهری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به دریافت جایزه اسکار از سوی اصغر فرهادی برای فیلم فروشنده، اظهار کرد: از نظر فنی و هنری و دنیای سینما، طبعا این گونه جوایز امتیازی برای سینمای ایران به شمار می‌رود. همان طور که قبلا گفتم انتخاب فیلم فروشنده از طرف سینمای ایران برای معرفی به اسکار انتخاب خوبی نبود چون اولا این فیلم سوژه خوبی ندارد و ثانیا چهره خوبی از ایران نشان نمی‌دهد. او یادآور شد: آقای فرهادی بهتر بود فردی را به عنوان نماینده خود به اسکار معرفی می‌کرد که پوشش اسلامی را رعایت می‌کرد، گر چه نرفتن ایشان به آمریکا در اعتراض به تصمیم ضد مهاجری ترامپ قابل تقدیر است.

اما غلامرضا کاتب، دیگر عضو هیات رئیسه مجلس با تبریک به اهالی سینما و هنرمندان بویژه اصغر فرهادی برای کسب جایزه اسکار اظهار داشت: آنچه بیشتر از کسب جایزه برای ملت ایران قابل دفاع و حائز اهمیت است، موضع‌گیری شفاف و رویکرد هوشمندانه شخص فرهادی بعنوان نمادی از جامعه هنری و فرهنگی ایران در قبال سیاست‌های بی‌قاعده و سخنان هجو رئیس جدید دولت ایالات متحده امریکا است. نماینده مردم گرمسار و آرادان در مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: اصغر فرهادی ثابت کرد همه می‌توانند در جایگاه خود و با همان توان و ابزاری که در دست دارند از منافع ملی و حقوق حقه خود شرافتمندانه دفاع کرده و پیام خود را به گوش جهانیان برسانند؛ باید با گسترش دیپلماسی فرهنگی و بهره‌مندی از ظرفیت بزرگ فرهنگ وهنر در بازتاب پیام ملت ایران و شناخت جهانیان از تمدن کهن بتوان فرصت‌های جدیدی را در گفتمان  بین‌المللی خلق کرد.

علی کاظمی باباحیدری دیگر نماینده ای بود که دیروز در نشست علنی نوبت دوم مجلس شورای اسلامی، در ابتدای تذکر شفاهی خود کسب جایزه اسکار برای فیلم فروشنده توسط اصغر فرهادی را به جامعه هنرمندان تبریک گفت. نماینده مردم شهرستان‌های اردل، فارسان، کوهرنگ و کیار در مجلس شورای اسلامی افزود: تقدیر خود را از آقای فرهادی به دلیل عدم حضور در مراسم اهدای جایزه اسکار بیان می‌کنم چراکه ایشان با این کار توانست به قانون منسوخ و غیرانسانی ترامپ واکنش مناسبی نشان دهد و به طور هوشمندانه موجب تضعیف اعتبار او شود.

واکنش ترامپ به اسکار

در همین حال همانطور که انتظار می رفت، رئیس جمهور آمریکا که از سوی فرهادی و با تاکتیک های هوشمندانه وی حسابی در مظان اتهام ها و طعنه ها قرار گرفته بود، موضع انتقادی نسبت به اسکار گرفت. با این تفاوت که او ترجیح داد با توسل به گاف مراسم امسال، به گردانندگان اسکار بتازد و نه به شخص فرهادی.

دونالد ترامپ در گفت و گو با وب‌سایت «بریت‌بارت» گفت: «دست‌اندرکاران این مراسم امسال بیش ازحد بر مسائل سیاسی متمرکز شده‌بودند به طوری که در پایان نتوانستند مراسم را به خوبی اجرا کنند. واقعا ناراحت‌کننده بود چرا که با این کارشان تمام زرق وبرق مراسم اسکار را از این مراسم گرفتند»!

واکنش حمید علیدوستی به اسکار

مربی سابق تیم ملی نوجوانان که دخترش بازیگر اصلی «فروشنده» بوده هم در این باره اظهار نظر کرد. حمید علیدوستی گفت: «افتخاری که فرهادی آورده برای همه مردم ایران است.احساس غرور می کنم. این موفقیت را به اصغر آقا،دخترم و همه عوامل فیلم تبریک می گم.مثل همه مردم ایران منم خوشحالم.دخترم هم هر چه بیشتر فیلم بازی می کند پخته تر می شود. من چند روز قبل رفتم و دوباره «فروشنده» را دیدم. واقعا حق این فیلم بود که اسکار بگیرد.»

تبریک خاص پنه لوپه کروز به فرهادی

پنه لوپه کروز هم موفقیت اصغر فرهادی در اسکار را به شیوه خود در فضای مجازی تبریک گفت.

پنه لوپه کروز بازیگر فیلم جدید فرهادی با انتشار ویدئویی از لحظه اهدای جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان برای «فروشنده» در مراسم اسکار در صفحه اینستاگرامش، دریافت این جایزه را به فرهادی تبریک گفت و نوشت: «آفرین اصغر.»!

اسکار سیاسی و تحلیل های متفاوت

در اینکه اسکار ۲۰۱۷ با توجه به تصمیم های دونالد ترامپ، جزو سیاسی ترین ادوار برگزاری این مراسم بود، شکی نیست، اما اینکه بگوئیم صرفاً‌ غلبه سیاست بر هنر باعث اهدای اسکار به «فروشنده» بوده، کمی بی انصافی است. هر چند آنطور که گزارشگر بی بی سی از آمریکا مطرح می کرد، این سیاسی بازی های اخیر در اسکار و حتی بیانیه ضد ترامپ فرهادی، چندان به مذاق برخی از سیاستمداران و شهروندان ایالت متحده خوش نیامد. اما ماجرای اسکار سیاسی در سایت های داخلی به انتشار تحلیل هایی انجامید.

سایت تابناک در گزارشی با عنوان «چرا مخالفان اصغر فرهادی نیز باید به دنبال حفظش باشند؟» در دفاع از جایزه فرهادی نوشت: «… شاید متأثر از سلایق یا فضای به وجود آمده بتوان در یک دوره، از یک جشنواره یا جایزه بین المللی موفق ظاهر شد اما تنها شماری از سینماگران برجسته ایرانی در این عرصه به شکل واقعی -ونه زودگذر- موفق بوده اند. فرهادی با سینمایی تثبیت شده که برای دقیقه به دقیقه اش فلسفه دارد و این فلسفه روایی را در گفت و گوهایش با رسانه ها تشریح می کند، در بیش از یک دهه اخیر در تراز بین المللی موفق بوده و با «فروشنده» آغاز نمی شود و پایان نمی یابد. فرهادی سینمای اجتماعی ایران را با آمیزه های از سینمای هیچکاکی در هم آمیخته و مولفه هایی بین المللی که برای عموم مردم دنیا از جمله مردم آمریکا قابل فهم است را در بستر روایی اش جاری می سازد. به نظر می رسد فرهادی پس از «درباره الی» که برخی مفاهیم مطرح در آن نظیر «سفر گروهی به شمال ایران» برای مخاطبان بین المللی بدون توضیح بیرون قابلیت فهم عمیق را نداشت، کوشید کانسپتی عمومی تر و قابل درک برای مخاطب غیرایرانی به تصویر بکشد و در «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» به چنین هدفی  دست یافت. …. ایجاد هراس از سینما و اصغر فرهادی چندان با منطق سازگار نیست و سوای اینکه با نگاه او در فیلمسازی موافق باشیم یا نباشیم، باید به اثری که فرهادی در قبال نام «ایران» داشته، توجه کرد. بدون شک از این پس وقتی در یک کشور خارجی، هویتتان را به یک شهروند کشور دیگری می گویید، یکی از چند نامی که می شنوید، اصغر فرهادی است. اصغر فرهادی به عنوان یک نماد مثبت تا این سطح برای ایران اثرگذار است و چه خوشمان بیاید یا نیاید، برنده دو اسکار در سطح بین المللی به عنوان یک فیلمساز موفق و معتبر شناخته می شود که مطرح شدن نامش به عنوان یک «ایرانی» دارای جنبه های مثبتی است و این واقعیت را جامعه ایرانی در کشورهای غربی، به خوبی درک می کنند.

بنابراین منطق حکم می کند، پیش از آنکه گروهی در سایر کشورها موفقیت فرهادی را به نام خود سند بزنند، حتی مخالفان فرهادی به دنبال حفظش به عنوان یک سرمایه ایران باشند که در هر دو بار حضورش در اسکار، پیام صلح و دفاع از مصالح ایران را از این تریبون مطرح کرد».

سایت عصر ایران هم در مطلبی با عنوان «دومین اسکار فرهادی؛ سیاسی یا هنری؟» درباره طرح شبهه سیاسی بودن اعطای جوایز بین المللی به سینماگران ایرانی چند نکته را مطرح کرد و نوشت: «… این دسته از منتقدان با تاکید بر اینکه کشورهای غربی در اقدامی هدفمند فیلم های سیاه نمایی شده ازوضعیت ایران و یا فیلم های ساخته شده توسط برخی کارگردانان را به دلیل  انگیزه های سیاسی بزرگ می کنند، جنبه های هنری این فیلم ها را در حاشیه و سایه قرار می دهند. … انگ فیلم های جشنواره ای و سیاسی کاری که از سوی برخی منتقدان داخلی در دو دهه گذشته درباره کارهای درخشان چند کارگردان مطرح و بین المللی کشورمان مطرح شده همواره یک ادعای مرکزی داشته و آن اینکه : این فیلم ها اساسا نگاهی به مخاطب داخلی ندارند و تنها جشنواره های خارجی را هدف گرفته و برای این جشنواره ها ساخته می شوند. اما دو فیلم برنده اسکار فرهادی پس از آنکه در داخل ایران با استقبال شایان توجه روبرو شدند روانه بازار بین المللی شدند و این انگ به هیچ عنوان به دو فیلم برنده اسکار فرهادی نمی چسبد و به عبارت دیگر فرهادی با دو فیلم برنده اسکار خود هم دل میلیون ها ایرانی را ربود و هم در خارج از کشور نیز فاتح مهم ترین جشنواره های بین المللی شد. در واقع فرهادی از معدود کارگردانان موفق و صاحب سبک در سینمای ایران است که نه به تنهایی مخاطب داخلی و نه صرفا مخاطب خارجی را هدف قرار می دهد، او در فیلم های خود مخاطب جهانی اعم از ایرانی و غیر ایرانی را هدف می گیرد و شاید مهم ترین دلیل موفقیت آثار ساخته شده از سوی این کارگردان موفق ایرانی نیز در همین نکته نهفته باشد، چون فیلم های فرهادی می تواند به راحتی با طیف وسیعی از مردم در چهار گوشه جهان ارتباط برقرار کند».

اسکار فرهادی مانع افشاگری دروازه‌بان استقلال؟!

خبرگزاری ایلنا هم خبر جالبی مرتبط با همین اتفاق منتشر کرد: سید مهدی رحمتی، دروازه‌بان استقلال، که وعده داده بود در پایان دیدار برابر الهلال به افشاگری در مورد مسائل پشت پرده مسوولان فوتبال ایران خواهد پرداخت، از این مساله منصرف شد. کاپیتان باتجربه استقلال این بار هم در حرکتی هوشیارانه از درگیری مستقیم خودداری کرد. رحمتی در پیامی دوپهلو هم خلاف وعده کرده است و هم وعده‌ی تازه‌ای داده است. او در این پیام مدعی شده که نمی‌خواهد شادی کسانی که از موفقیت اصغر فرهادی و استقلال خوشحال هستند را خراب کند!

پیام ابراهیم گلستان به فرهادی

خالق «خشت و آینه» هم در این باره بی تفاوت نبود. ابراهیم گلستان در یادداشتی کوتاه نوشت: «فرهادی گرامی، خوشحالم و تو عمق خوشحالی مرا حس می‌کنی، که حس درست و جویا و یابنده حقیقت که مشخصه اصلی کار تو است تضمین توفیق تو می‌شود و تو خودت را نگهدارنده اندیشه درست خودت می‌کنی و آن را به دست زرق‌وبرق‌های گذرا که حاصل هوس‌های دیگران باشد نمی‌کنی. کامرانی مداوم تو را در امید و آرزو دارم. صاف و سترگ و مقاوم بمان. ۲۷ فوریه ۲۰۱۷- انگلستان».

شوخی با اسکار فرهادی!

در کنار انبوهی از تبریک ها و نوشته ها و اظهار نظرهای جدی، شوخیهای جالبی هم با اسکار گرفتن «فروشنده» صورت گرفت. مروری کوتاه بر شماری از این شوخیها داریم: «الان همه خونه اصغر فرهادی هستن و صبحونه کله پاچه مهمون اصغرن!»، «جا داره به احترام اصغر فرهادی فعل Asgharing به ادبیات زبان انگلیسی اضافه بشه به معنی جایزه های اسکار را درو کردن»، «زن اصغر فرهادی حین اسباب‌کشی: وای خسته شدم… فقط دو نفر باید اسکارای تورو جابجا کنن. حالا کجا جاشون بدیم!؟»، «حالا همه بازیگرها تو اینستاگرام یه عکس رو میکنن که فرهادی۲متریشون وایستاده روش هم یه طرف دیگه س بعد کپشن میزنن تبریک به دوست قدیمی اصغر جانم»، «از اون جایزه‌ای که دیکاپریو یه‌دونه داره، اصغر دوتا داره!»، «پایان این سال تلخ نیاز به این شادیِ بزرگ داشت. زنده باد اصغر فرهادی..»، «اصغر دو تا اسکار دیگه ببره میشه اصغر سوبله چوبله»، «ترامپ: گیریم که دیوار ساختیم با رویش ناگزیر«اسکارهای ایرانی» چه کنیم؟؟»، «الان انوشه اینا اسکار رو با پست پیشتاز میفرستن واسه اصغر؟»، «الان رامبد جوان، فرهادی رو دعوت میکنه خندوانه یه تندیس بهش میده میگه اینو همیشه بزار جلوی چشمت»، «خیلی خوشحالم که پایان فیلم های باز اصغر فرهادی با اسکار بسته میشه»، ‏توییت انوشه: بچه‌ها کی‌ می‌ره ایران یه بسته‌ی کوچیک دارم توش جایزه اسکاره ببره در خونه اصغر آقا!» و… .