منبع اصلی پاسخ به سوالات بهداشتی دختران ایرانی
در پژوهشی که نتایج آن در جدیدترین شماره نشریه «پایش» جهاد دانشگاهی منتشر شده نقش مادران در این فرایند مهم برای تربیت بهتر دختران خود از لحاظ ارتقای دانش بهداشت مورد بررسی قرار گرفته است.
نقش اساسی و ارزشمند دختران امروز در تأمین سلامت باروری نسل فردا بر کسی پوشیده نیست و بر این مبناست که ارتقای بهداشت باروری دختران و پرداختن به ابعاد مختلف آن در سطح ملی و بینالمللی یکی از گامهای اساسی در تأمین سلامت جامعه و خانواده با محوریت سلامت زنان است و سرمایهگذاری در تأمین سلامت این گروه سنی یکی از اصلیترین مسیرهای تحقق اهداف توسعه هزاره به شمار میرود.
مطالعات در جوامع مختلف نشان دادهاند که دختران در دوران بلوغ و سالهای پس از آن در معرض مسائل جسمی و روانی متعددی مانند سوءتغذیه، فقر آهن، ابتلا به عفونتهای دستگاه تناسلی ادراری و مواردی از این قبیل قرار دارند که بعضاً برای اولین بار آنها را تجربه میکنند. لذا آموزش اولیه دختران در خانه بهعنوان بهترین محل برای این کار شناخته میشود و آگاهسازی مادران بهعنوان نخستین معلمان دختران میتواند سهم عمدهای در پیشگیری از عوارض بهداشت باروری نسل آینده داشته باشد.
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان بهمنظور تعیین تأثیر آموزش مادران بر سطح دانش بهداشت باروری دختران، پژوهشی را روی ۱۲۰ دختر دانشآموز دوره اول متوسطه و مادران آنها انجام دادهاند.
در این پژوهش پس از آموزش مادران در کلاسهای آموزشی در ۴ جلسه هفتگی، سوالاتی در قالب پرسشنامه از دختران آنها پرسیده شد و با پرسشنامههای قبل از کلاسهای آموزشی مورد مقایسه قرار گرفت.
براساس نتایج بهدستآمده، دختران، اولین، مهمترین و بهترین منبع اطلاعاتی خود را، مادران خود و در درجات بعدی از کادر بهداشتی و مدرسه معرفی کردهاند و دراینبین هیچیک از دختران منبع کسب اطلاعات خود را پدران ذکر نکردهاند.
طبق این یافتهها که در مجله «پایش» وابسته به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی منتشرشده، قبل از شروع مداخله آموزشی، دانش بیش از ۸۵ درصد مادران در حد متوسط و ضعیف برآورد شده بود.
به گفته این محققین، عدم آموزش مادران و کمبود یا فقدان دانش کافی آنها در خصوص مبانی بهداشت باروری و جنسی، خلأ بزرگی در برنامههای حفظ و ارتقای سلامت دختران است که در مطالعات دیگر نیز مشهود بوده است.
نتایج این پژوهش همچنین نشان داده است که کار آموزشی بهصورت حرفهای با نوجوانان و خانوادههایشان میتواند ارتباطات والدین- فرزندان را بهبود بخشیده و شرایط مشارکت والدین در پیشگیری اولیه از رفتارهای مخاطرهآمیز نوجوانان را فراهم نماید.
نتایج این پژوهش ارزشمند که نشریه «پایش» جهاد دانشگاهی به انعکاس نتایج آن پرداخته، بهخوبی حاکی از آن است که مادران، منبع اصلی کسب اطلاعات در دختران هستند و آموزشهای لازم به آنها، منجر به ارتقای سطح دانش دختران نسبت به مبانی اولیه بهداشت باروری میگردد و از این طریق، گام بلندی در جهت حفظ سلامت نسلهای آینده برداشته میشود.
