راهنمای جامع اگزما

انواع اگزما، علائم و راه های درمان آن را بشناسید!

اگزما چیست؟

اگزما که گاهی به آن خارش دانه‌ یا جوش‌ گفته می‌شود. چرا که اگزما معمولا ابتدا با خارش ظاهر می‌شود. این نوع از خارش پوست برای اولین بار در نوزادان و کودکان نوپا ظاهر می‌شود که خشک شده و پوسته پوسته به نظر می‌رسد. در بزرگسالان شبیه فلس می‌باشد.

از انواع اگزما، درماتیت اتوپیک متداول بوده و اغلب به ارث برده می‌شود و انواع و درمان‌های گوناگونی دارد. با اینفوسلامت همراه شوید.

علایم اگزما

خارش یکی از نشانه‌های اصلی است. هنگامی که خارش شروع می شود، پوست شما متورم خواهد شد. از دیگر علائم می توان به این موارد اشاره کرد:

مناطق پوسته پوسته شده و قرمز
سطح خشن و کوچک
تکه‌های سفت و کلفت مانند چرم
برجستگی‌هایی که از آن‌ها مایعی ترشح می‌شود و بیش از حد پوسته پوسته شده‌اند
اگر شما پوست تیره‌ای دارید، مناطق حساس دارای اگزما، تیره‌تر یا روشن‌تر از رنگ پوست شما هستند.

 انواع اگزما

جالب است بدانید که اگزما در سنین مختلف و به شکل های متفاوتی ظاهر می گردد.  اگزما در نوزادان، کودکان و بزرگسالان به صورت ذیل نمایان می گردد

 اگزما در نوزادان

نوزادی که بین ۶ تا ۱۲ هفته عمر دارد، می‌تواند دارای درماتیت اتوپیک با تکه‌های دانه دانه صورت باشد.

احتمال دارد قرمز و پوسته پوسته باشد و می‌تواند در پیشانی و جمجه نیز ظاهر شود. که سرازیر شدن آب دهان نوزاد آن را بدتر می‌کند. در بعضی موارد این مسئله تا سن دو سالگی از میان می‌رود. اما برای نیمی از افراد که دچار درماتیت اتوپیک هستند، تا دوران بزرگسالی نیز ادامه می‌یابد.

درماتیت اتوپیک و درماتیت سبوره

یکی از انواع اگزما، درماتیت سبوره (Cradle cap) نوعی درماتیت در نوزادان است که به رنگ زرد، روغنی، و پوسته پوسته بر روی سر ظاهر می‌شود. معمولا بدون درمان بین ۸ تا ۱۲ ماهگی از میان می‌رود. اما درماتیت آتوپیک معمولا به صورت دانه‌های قرمز رنگ به نظر می‌رسد. در اغلب موارد بر روی گونه‌ها دیده می‌شود اما گاهی نیز در پوست سر مشاهده می‌گردد.

 اگزما​ در کودکان

جوش‌ها ممکن است در نقاط مختلف بدن کودکان و بزرگسالان پدیدار شوند. در بخش داخلی آرنج، پشت زانوها، در دو طرف گردن، در اطراف دهان، در مچ دست، بازوها و دست‌ها.

کسانی که درماتیت آتوپیک دارند، ممکن است حساسیت غذایی داشته باشند. آلرژی به موادی مانند بادام زمینی، شیر و دانه‌های دیگر. تا زمانی که دکتر حساسیت غذایی را تشخیص ندهد، نباید غذای خود یا کودکتان را محدود کنید.

اگزما در بزرگسالان

شما ممکن است متوجه خارش‌ در مناطق مختلف بدن خود مانند دست‌ها، آرنج، پشت زانو بشوید. اما اگزما می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن پدیدار شود. مانند گردن، قفسه سینه و پلک‌ها. در این حالت ممکن است پوست تغییر رنگ دهد و یا ضخیم شود.

تشخیص انواع اگزما

اگر جوش از میان نرود، نگران کننده است. اگر پوست تاول زده و یا چرکی شده، حتما به پزشک مراجعه کنید. دکتر باید سابقه‌ی بیماری شما و خانواده شما را بررسی کرده و در مورد انواع حساسیت و اگزما از شما سوالاتی بپرسد. همچنین می‌توانید از پزشک خود تست حساسیت درخواست کنید.

اگزما و حساسیت

محرک‌ها حمله آلرژیک را به همراه دارند. مانند گرد و غبار، گرده، شوره حیوانات و… آلرژی به مواد غذایی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را درگیر کند و باعث اگزما پوستی شود.

عوامل حساسیت زای دیگر

محرک‌ها عامل خارش و التهاب می‌شوند که اگزما را به همراه دارد. تماس داشتن با مواد شیمیایی می‌تواند برای هر شخصی جوش و خارش را به همراه داشته باشد. افرادی که دارای اگزما هستند، به عواملی مانند رایحه، مواد پاک کننده، پشم و… ممکن است واکنش نشان دهند. استرس نیز به این قضیه دامن می‌زند.

در بعضی افراد هیجان و استرس به عرق کردن دست‌ها و تر و خشک شدن پوست می‌انجامد! درست مثل زمانی که دست‌های خود را شسته‌اید!

آیا شما پوستی خشک دارید؟

لایه‌ی بیرونی پوست به طور معمول مانند یک مانع در برابر عفونت، مواد حساسیت‌زا و… عمل می کند. افرادی که به درماتیت آتوپیک دچار هستند، معمولا پوستی خشک دارند. اگر خشکی پوست یا اگزما دارید، برای درمان اگزما حتما از یک کرم یا مرطوب کننده بعد از شستشو استفاده کنید.

آب و هوای خشک یا سرد و زمستانی این بیماری را شدت می‌بخشند. افرادی که درماتیت آتوپیک دارند بیشتر در معرض عفونت پوستی قرار می‌گیرند.

علت‌ اگزمای پوستی

پزشکان دقیقا نمی‌دانند که چه عواملی باعث درماتیت آتوپیک می‌شود. ژنتیک، محیط زندگی و عوامل دیگری در این زمینه دخیل هستند. سیستم ایمنی نیز می‌تواند در پوست التهاب ایجاد کند. اختلالات عاطفی علت اگزما نیستند، اما استرس می‌تواند شدت بیماری را بیشتر کند.

درمان اگزما

سعی کنید محل زخم را نخارانید

افراد با درماتیت آتوپیک ممکن است بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ بار خود را در طول روز بخارانند. خاراندن جوش‌ها و التهاب را بیشتر می‌کنند. از کمپرس یخ برای کاهش حس خارش استفاده کنید. حواس کودکان را با فعالیت‌های متفرقه پرت کنید تا خود را نخارانند. مرطوب کننده‌ها دارای اثر تسکین دهنده هستند.

پماد ضد خارش پوست و داروهایی نیز برای کمک به از بین بردن خارش و درمان اگزمای پوستی نیز در داروخانه‌ها وجود دارند.

استفاده از کورتیکواستروئیدها

محصولات هیدروکورتیزول‌ها شدت عواملی که باعث ایجاد اگزما می‌شوند را کاهش می‌دهند. این محصولات را نباید برای درمان اگزما در کودکان زیر دو سال استفاده کرد. مگر این‌که پزشک تجویز کرده باشد. مصرف این محصولات برای کودکان زیر ۲ سال نباید بیشتر از ۷ روز شود.

در بعضی موارد افراد به داروی کورتیکواستروئید قوی‌تری برای کنترل عفونت خود نیاز دارند. استفاده‌ی طولانی مدت از این دارو عوارض جانبی به همراه دارد. مانند نازک شدن پوست، عفونت، کشش پوست، پیدا شدن رگ‌های خونی. اگر روش‌های درمان بیماری اگزما دیگر کارساز نبود، دکتر شما مصرف داروهای استروئیدی را پیشنهاد می‌کند.

استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها

این داروی اگزما ممکن است برای بعضی افراد که دچار درماتیت آتوپیک هستند، احساس خارش را کم کند. داروهای بسیاری با دوزهای مختلف در این زمینه وجود دارند. قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.

رام کردن سیستم ایمنی بدن

تجویز داروهای پوستی به افراد خاصی که دچار درماتیت آتوپیک هستند، در مدت زمان کوتاهی کمک می‌کند. معمولا این داروها زمانی توسط پزشک تجویز می‌شوند که هیچ روش دیگری برای درمان اگزما بر روی این افراد موثر نباشد.

انواع درمان اگزما دست

آلیتیترنیون (Alitretinoin) یکی از گونه‌های ویتامین A است که می‌تواند به کنترل و بهبود این وضعیت زمانی که درمان‌های دیگر موثر نبودند، کمک کند.لازم به ذکر است که هنوز سازمان FDA آن را برای این بیماری تایید نکرده است. این دارو می‌تواند عامل سردرد، خشکی پوست، گُرگرفتگی و یا حساسیت به آفتاب شود.

همچنین باعث بروز بیماری‌های مادرزادی می‌شود. بنابراین زمانی که از این دارو استفاده می‌کنید، نباید باردار بوده و تصمیم به بارداری بگیرید. همچنین در زمستان برای محافظت از پوست دستان خود باید دستکش بپوشید.

 فتوتراپی (نوردرمانی)

اشعه‌ی ماورای بنفش بر روی سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارد. در بعضی از افراد می‌تواند درماتیت آتوپیک را درمان کند و یا از شدت آن بکاهد. پووا (PUVA) درمانی با اشعه ماورای بنفش و داروی پسورالن (psoralen) است. فتوتراپی برای بعضی افراد درمان مناسبی نیست و حتی شاید اگزمای آن‌ها را نیز بدتر کند.

همچنین اشعه‌ی ماورای بنفش برای پوست مفید نیست. بنابراین قبل از هرگونه اقدامی با پزشک در رابطه با فواید و مضرات این روش صحبت کنید.

انواع درمان اگزما در کودکان

ناخن‌های کودکان خود را کوتاه نگاه داشته و پوست آن‌ها را مرطوب نگه دارید. لباس گشاد به آن‌ها بپوشانید و مطمئن شوید بیش از اندازه گرمشان نمی‌شود. البته این عوامل و داروهایی که برای آن تجویز می‌شود، به شدت بیماری فرد بستگی دارد.

حمام کردن

کودکان خود را تشویق به حمام گرفتن کنید و سعی کنید از مواد غیر حساسیت‌زا برای شستشوی آن‌ها استفاده کنید. بعضی تحقیقات نشان داده که حمام گرفتن می‌تواند به درمان درماتیت آتوپیک کمک کند. همچنین از کرم‌هایی برای زخم‌ها استفاده کنید. به یاد داشته باشید در رابطه با استفاده از کرم‌ها و مواد شوینده حتما با متخصص پوست مشورت کنید.

انواع درمان اگزمای پوستی با طب سنتی

بعضی تحقیقات نشان داده که پروبیوتیک‌ها (probiotics)، چای اولانگ (oolong tea) و یا طب گیاهی چینی می‌تواند علائم این بیماری را کاهش دهد.

توجه کنید که انواع درمان اگزما در هر فرد متفاوت است و شاید این درمان‌ها برای بعضی افراد کاربرد نداشته باشد. گاهی استفاده از این نوع درمان‌ها عوارض جانبی نیز به همراه دارند. توجه کنید که قبل از استفاده از آن‌ها حتما با پزشک خود مشورت کنید.

اگزما و عفونت

تقریبا تمام افرادی که درماتیت آتوپیک دارند، نوعی باکتری نیز در پوست آن‌ها به نام استاف (taphylococcus aureus: staph) وجود دارد. فقط ۵% از افرادی که به این بیماری دچار هستند، درگیر این باکتری نمی‌شوند. اگر تب، عفونت و یا هر نشانه‌ی دیگری داشتید، حتما با دکتر خود مشورت کنید.

مراقبت از پوست خشک

در بعضی موارد پوست شما ممکن است خشک شود. روزانه یک دوش سرپایی با آب گرم بگیرید. از یک کرم مرطوب کننده درست بعد از دوش گرفتن روی پوست خود استفاده کنید. مانند داروهایتان که بلافاصله بعد از حمام گرفتن از آن‌ها استفاده می‌کنید.

سعی کنید محصولاتی که استفاده می‌کنید حساسیت‌زا نباشند. توجه کنید که “بدون بو” با “بدون عطر” فرق دارد. در محصولات بدون بو، یک سری مواد شیمیایی اضافه شده که بوی محصول را از بین ببرند.

چگونه با اگزما زندگی کنیم؟

آیا شما یا کودکتان از وجود اثرات اگزما بر روی پوست خود ناراحت هستید؟ یا احساس خوشایندی نسبت به خود ندارید؟ از اولین کارهایی که باید انجام دهید این است که از محرک‌ها دور مانده و استرس خود را کاهش دهید. شاید بزرگسالان نیاز داشته باشند که تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنند.

مانند عوض کردن شغل! شغل‌هایی مانند آرایشگری یا کار در بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها که فرد بیشترین تماس را با مواد شیمیایی دارد، شغل مناسبی برای کسی که اگزما دارد نیست.