ده راه ساده برای تقویت اعتماد به نفس در کودک
به گزارش «بهداشت نیوز» ایجاد اعتماد به نفس در کودک ممکن است دشوار به نظر برسد. اما احساس ارزش فردی پایههای آیندهی فرزندتان را پی میریزد، زمانی که باید چیزهای تازه را به تنهایی تجربه کند. جین نلسون، درمانگر خانواده در کالیفرنیا و یکی از نویسندگان سری کتابهای انضباط مثبت میگوید « اعتماد به نفس نتیجهی احساس تعلق است، باور به این که میتوانیم، و دانستن این که همکاریهایمان را ارزش مینهند و قدر میدانند».
نلسون میگوید «همان طور که هر پدر یا مادری میداند، اعتماد به نفس تجربهای گذرا است. گاهس احساس خوبی درباره خودمان داریم و گاهی نداریم. چیزی که واقعا میخواهیم به کودکانمان یاد بدهیم مهارتهای زندگی مثل انعطاف پذیری است».
هدف شما در مقام والد، اطمینان خاطر از این است که فرزندتان غرور و احترام به خود را در درون خود و همین طور ایمان به توانایی خود در مقابله با چالش های زندگی را رشد داده است. در اینجا ده استراتژی ساده که به شما در تقویت اعتماد به نفس کودکتان کمک میکند آورده میشود:
بی قید و شرط عشق بورزید
اعتماد به نفس کودک وقتی شکوفا میشود که نوعی علاقه بی قید و شرط را ببیند، عشقی که میگوید «دوستت دارم، هرکه باشی و هرچه انجام بدهی». وقتی کودکتان را صرفنظر از توانایی هایش، مشکلاتش، اخلاقش، یا قدرتش میپذیرید، به او بیشترین کمک را میکنید. بنابراین، او را در عشق خود غرق کنید.
توجه کنید
وقتی را برای توجه کامل به کودک خود کنار بگذارید. این بسیار به احساس اعتماد به نفس کودک شما کمک می کند چون به او این پیغام را میدهد که شما فکر میکنید او مهم و ارزشمند است. حتما نباید وقت زیادی باشد؛ فقط چند لحظه که وقتی میخواهد با شما حرف بزند، دست از سرکشی به صندوق پست میکشید یا تلویزیون را خاموش میکنید تا جواب سوالش را بدهید. با او ارتباط چشمی برقرار کنید تا معلوم باشد که واقعا دارید به چیزی که میگوید گوش میدهید. اگر وقتتان کم است، بدون نادیده گرفتن نیازهایش این نکته را به او بگویید. بگویید «خب همه اتفاقهای تمرین فوتبال را برام تعریف کن، بعد که تموم شد باید برم شام درست کنم».
محدودیتها را یادش بدهید
چند قانون منطقی برای کودک خود وضع کنید. مثلا، اگر به او میگویید که موقع دوچرخه سواری در خیابان باید کلاه سرش بگذارد، اجازه ندهید بدون کلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند که بعضی قوانین خانوادگی نقشِ روی سنگ شده اند، احساس امنیت بیشتری میکند و به زودی بر طبق انتظارات شما زندگی خواهد کرد. فقط بکوشید واضح و باثبات باشید و نشان دهید که به او اعتماد دارید و از او انتظار دارید که کار درست را انجام دهد.
کودکتان را به کشف چیزی تازه، مثل خوردن غذایی متفاوت، یافتن دوستان تازه، یا اسکیت سواری تشویق کنید. با این که همیشه احتمال شکست وجود دارد اما بدون ریسک کردن موفقیت هم به دست نمی آید. پس به کودک خود اجازهی تجربههای کم خطر را بدهید و در مقابل تقاضاهای او در دخالت خود مقاومت کنید.
اجازه بدهید اشتباه کند
البته یک جنبه حق انتخاب دادن و خطر پذیری این است که کودکتان در معرض اشتباه قرار میگیرد. اینها درسهای باارزشی برای اعتماد به نفس کودکتان هستند . بنابراین اگر کودکتان با وقت تلف کردن در اتاق خوابش از اتوبوس مدرسه جا مانده است، او را تشویق کنید که بیندیشد دفعه بعد چطور رفتار کند بهتر است.
از اتفاقات مثبت تجلیل کنید
خوب گوش کنید
اگر کودکتان نیاز به حرف زدن دارد، بایستید و به چیزی که برای گفتن دارد خوب گوش دهید. او نیاز دارد احساس کند که افکارش، احساساتش، خواستهها و نظراتش مهم هستند. به او کمک کنید با نام گذاشتن روی احساساتش با آنها راحت کنار بیاید.
نظراتی مثل «چرا سعی نمیکنی مثل برادرت باشی؟» یا «چرا مثل دوستت مودب نیستی؟» فقط کودکتان را به یاد مشکلاتش میاندازد و در او احساس خجالت، حسادت و رقابت را تشدید میکند. حتی مقایسههای مثبت مثل «تو بهترین بازیکنی» هم به طور بالقوه مخرب اند چون چون کودک به سختی می تواند همیشه بر طبق این تصویر خود را بسازد. اگر بگذارید کودکتان بداند که او را به خاطر منحصر به فرد بودنش تحسین میکنید، او هم ارزش بیشتری برای خودش قایل میشود.
اگر کودکتان خودش را به شکلی ناخوشایند با خواهر برادرها یا همسالانش مقایسه میکندمثلا می گوید: «چرا نمی تونم مثل دوستم توپ پرت کنم» ، با او همدردی کنید و بعد روی یکی از تواناییهایش تاکید کنید. مثلا بگویید، «آره راست میگی. دوستت توپ پرت کن ِ خوبیه. تو هم خیلی تند میدوی». این به کودکتان کمک میکند متوجه شود که ما همه نقاط قوت و ضعفی داریم و لازم نیست که حتما بی عیب باشد تا احساس خوبی درباره خودش داشته باشد.
هر کودکی نیاز به شکلی از حمایت از جانب عزیزانش دارد که پیغام میدهند «ما به تو ایمان داریم. ما تلاشهایت را میبینیم. ادامه بده!» تشویق یعنی تشخیص دادن پیشرفت و نه فقط پاداش دادن به نتیجه ای. پس اگر کودکتان با مسئلهی ریاضی دست و پنجه نرم میکند، به جای این که بگویی «نه اینطوری نیست. بگذار برات حلش کنم»، بگویید «خیلی داری تلاش میکنی. تقریبا به جواب رسیدی»
تفاوتی بین تحسین و تشویق هست. تحسین پاداش به انجام کار است، در حالی که تشویق پاداش به فرد است («تو تونستی» به جای «من به تو افتخار میکنم»). تحسین ممکن است به کودک بفهماند که تنها وقتی «خوب» است که کاری را درست انجام داده باشد.
از سوی دیگر، تشویق به رسمیت شناختن تلاش است. گفتنِ «خب بهم بگو بازی چطور بود. دیدمت چطور حمله میکردی» مفیدتر از گفتن «تو بهترین بازیکن تیمی» عمل میکند. تحسین بیش از اندازه اعتماد به نفس را خدشه دار میکند چون فشاری برای انجام کار و نیاز مداومی به تایید دیگران ایجاد میکند. بنابراین تحسین را کناری بگذارید و آزادانه او را تشویق کنید؛ این به کودکتان کمک میکند تا با احساس خوبی نسبت به خود رشد پیدا کند.