چرا با وجود پیامدهای منفی، کارها را به تأخیر میاندازیم؟

تریتا نیوز / سمیرا سرایلو،وسوسهٔ به تعویق انداختن کارهای ناخوشایند همیشه وجود دارد. حتی اگر بدانیم این کار استرس بیشتری در پی خواهد داشت، معمولاً از شروع یا تمام کردن کارهایی که دوست نداریم، طفره میرویم.به تعویق انداختن یا اهمال کاری یعنی تأخیر عمدی در انجام وظایف تا دقیقههای آخر یا حتی پس از مهلت مقرر. این مسئله صرفاً یک مشکل مدیریت زمان نیست، بلکه پژوهشها نشان میدهد که نوعی اختلال در خودتنظیمی است که باعث میشود برخلاف منطق عمل کنیم و کارها را به تأخیر بیندازیم، حتی اگر از پیامدهای منفی آن آگاه باشیم.
شیوع به تعویق انداختن کارهااگرچه برخی افراد در انگیزهدهی به خود برای انجام کارهای ناخوشایند موفقترند، اما این مشکل بسیار شایع است. تقریباً همهٔ دانشجویان گاهی این رفتار را نشان میدهند و ۷۵ درصد خود را معتاد به تعویق انداختن و اهمال کاری میدانند.حتماً برای شما هم پیش آمده که ساعتها وقت خود را صرف کارهای بیاهمیت (مثل تماشای تلویزیون، چرخیدن در شبکههای اجتماعی یا خرید آنلاین) کنید، درحالی که باید همان زمان را به پروژههای کاری یا درسی اختصاص میدادید.نگاه کلیچه درگیر تمام کردن یک پروژهٔ کاری باشید، چه از انجام تکالیف درسی فرار کنید یا کارهای خانه را به تأخیر بیندازید، این عادت میتواند تأثیرات جدی روی شغل، نمرات و زندگی شما بگذارد.
در بیشتر موارد، به تعویق انداختن نشانهٔ یک مشکل حاد نیست، بلکه گرایشی رایج است که بسیاری از افراد گاهی به آن دچار میشوند. در ادامه، علل، تأثیرات و راهکارهای مقابله با آن را بررسی میکنیم.علل به تعویق انداختن کارهاآیا تا به حال فکر کردهاید که یک هفته فرصت دارید تا پروژهای را تمام کنید، اما متوجه شدهاید که مهلت آن فرداست؟ یا مثلاً تصمیم گرفتهاید خانه را تمیز نکنید، چون “حال و حوصلهٔ آن را ندارید”؟ما معمولاً تصور میکنیم انجام کارها کمتر از زمان واقعی طول میکشد و همین باعث میشود با خیال راحت آن را به آینده موکول کنیم. یکی از عوامل اصلی به تعویق انداختن، این باور است که باید در زمان خاصی حس یا انگیزه داشته باشیم تا کاری را شروع کنیم. اما واقعیت این است که اگر منتظر “زمان مناسب” بمانید، احتمالاً آن زمان هرگز نمیرسد و کار ناتمام میماند.
عوامل دیگر مؤثر در به تعویق انداختن:
۱. مسائل تحصیلی:- دانشجویان معمولاً زمان باقیمانده را بیشازحد واقعی تخمین میزنند.- فکر میکنند در آینده انگیزهٔ بیشتری خواهند داشت.- مدتزمان انجام کارها را دستکم میگیرند.- تصور میکنند حتماً باید در “حال و هوای مناسب” باشند تا کاری را شروع کنند.۲. سوگیری به زمان حال (Present Bias):- انسانها معمولاً به پاداش فوری (مثل تماشای تلویزیون) بیش از پاداش بلندمدت (مثل انتشار یک مقاله) اهمیت میدهند.۳. افسردگی:- احساس ناامیدی، درماندگی و کمانرژی بودن میتواند انجام سادهترین کارها را سخت کند.
۴. اختلال وسواس فکری-عملی (OCD):- کمالطلبی ناسالم و ترس از اشتباه باعث میشود افراد مدام تصمیمگیری را به تأخیر بیندازند.۵.اختلال کمتوجهی-بیشفعالی (ADHD):- تمرکز پایین و حواسپرتی باعث میشود شروع کارها، بهویژه کارهای سخت یا کسلکننده، دشوار شود.آیا به تعویق انداختن یک بیماری روانی است؟خیر، اما میتواند نشانهای از مشکلاتی مثل افسردگی، OCD یا ADHD باشد.چرا کارها را به تعویق میاندازیم؟ما معمولاً توجیههای مختلفی برای این رفتار داریم، از جمله:- نمیدانم چه کاری باید انجام دهم.- نمیدانم چگونه آن را انجام دهم.- حوصلهٔ انجامش را ندارم.- برایم مهم نیست که انجام شود یا نه.- عادت دارم تا دقیقهٔ آخر صبر کنم.- فکر میکنم تحت فشار بهتر کار میکنم.- بیماری یا خستگی را بهانه میکنم.انواع به تعویق انداختن و اهمال کاری۱. منفعل: کسانی که در تصمیمگیری مشکل دارند.۲.فعال: کسانی که عمداً کارها را به تعویق میاندازند تا تحت فشار، انگیزه بگیرند.
سبکهای رفتاری رایج:
کمالگرا: از ترس کامل نبودن کار، آن را به تأخیر میاندازد.رویاپرداز: به جزئیات توجه نمیکند و کارها را نیمهتمام رها میکند.سرکش: نمیخواهد کسی برایش برنامهریزی کند.نگران: از تغییر میترسد و در منطقهٔ امن خود میماند.بحرانساز: عمداً کارها را به آخرین فرصت موکول میکند تا تحت فشار کار کند.پرکار: آنقدر مسئولیت میپذیرد که زمان کافی برای انجام هیچکدام ندارد.تأثیرات منفی به تعویق انداختناگر این عادت مزمن شود، میتواند پیامدهای جدی داشته باشد، از جمله:- افزایش استرس و بیماری- آسیب به روابط اجتماعی- مشکلات مالی (مثل پرداخت دیرهنگام قبضها)- کاهش عملکرد شغلی و تحصیلیراهکارهای مقابله۱.لیست وظایف تهیه کنید. و برای هر کار مهلت تعیین کنید.۲. کارها را به بخشهای کوچک تقسیم کنید تا کمتر دلهرهآور باشند.۳. علائم هشداردهنده را شناسایی کنید. و در برابر وسوسه مقاومت کنید.۴. حواسپرتیها را حذف کنید. (مثل خاموش کردن شبکههای اجتماعی).۵. به خود پاداش دهید. پس از اتمام هر کار.جمعبندیبه تعویق انداختن گاهوبیگاه طبیعی است، اما اگر کنترل نشود، میتواند به موفقیتهای شخصی، روابط و سلامت روان آسیب بزند. با درک علل و استفاده از راهکارهای عملی، میتوانید این عادت را کاهش دهید. **شروع کردن، نیمی از پیروزی است!**