ساز ناکوک بیمه‌ها برای سلامت روان
آمار اختلالات روانی در کشور طبق آخرین پایش ملی که درسال ۱۳۹۰ صورت گرفت، رقم ۲۳ درصد را نشان می‌دهد و بنابر اظهارات مسوولان، افسردگی از میان سایر اختلالات روان، شیوع بیشتری دارد.
آخرین اظهارات مسئولان وزارت بهداشت گواه این موضوع است. به همین دلیل وزارتخانه دکتر سیدحسن هاشمی در این دوره از فعالیت خود روی خوشی به این حوزه نشان داد و تلاش کرد با افزایش تخت‌های بستری در این حوزه در بیمارستان‌های عمومی و استقرار کارشناسان سلامت روان در مراکز خدمات جامع سلامت، اندکی به این حوزه سامان دهد.
اما گویا باز هم پای بیمه‌ها در میان است؛ چراکه هنوز خدمات روانپزشکی به صورت کامل تحت پوشش بیمه‌ها نیستند و بخش خصوصی این خدمات نیز نادیده گرفته شده است. به گفته کارشناسان امر، خلاء حضور بیمه‌ها در پوشش خدمات روانپزشکی باعث مراجعه کمتر مردم به مراکز درمانی و در نتیجه مخفی ماندن بیماری می‌شود و نتایج ناخوشایندی را برای مردم در پی خواهد داشت.
دکتر احمد جلیلی، رییس انجمن روانپزشکان ایران نسبت به این رفتار بیمه‌ها در قبال حوزه سلامت روان انتقاد کرده و نتیجه آن را آسیب دیدن سلامت مردم می‌داند.
جای خالی ۲ بیمه‌گر اصلی در پوشش خدمات روانپزشکی بیمارستان‌های خصوصی
وی ضمن انتقاد از تبعیض بیمه‌ها نسبت به عدم پوشش بیمه‌ای خدمات روانپزشکی در بیمارستان‌های خصوصی، می‌گوید: تعداد تخت‌های بیمارستان‌های دانشگاهی و دولتی از نظر کیفیت و کمیت پاسخگوی انبوه بیماران این حوزه نیست. با توجه به این موضوع، تعدادی از بیماران به اجبار در بخش خصوصی بستری می‌شوند و بیمه‌های تامین اجتماعی و سلامت نیز با هیچ کدام از بیمارستان‌های خصوصی در زمینه پوشش خدمات حوزه روانپزشکی قرارداد ندارند.
وی ادامه می‌دهد: اگر بیماران بعد از بستری شدن در بخش خصوصی، برای پس گرفتن هزینه‌های خود به بیمه‌ها مراجعه کنند، مبلغی به آنها پرداخت نمی‌شود. در عین حال محدودیت ۵۶ روزهای که بیمه‌ها برای مدت زمان بستری شدن بیماران دچار اختلالات روان در بیمارستان‌ها در نظر گرفته‌اند، منصفانه نیست؛ چرا که محاسبه‌ای علمی وجود ندارد که نشان دهد این تعداد روز برای درمان بیمار کافی است.
رئیس انجمن روانپزشکان ایران تصریح می‌کند: اگر بیماری شرایط محیطی مناسبی داشته باشد و داروهای خود را به خوبی مصرف کند، از عود بیماری جلوگیری می‌شود که به این ترتیب در طول یک سال بیشتر از یک مرتبه نیاز به بستری پیدا نمی‌کند. اما ممکن است بیمار دیگری نیاز به چندین بار بستری داشته باشد؛ به همین دلیل عدم پوشش بیمه‌ای کافی باعث می‌شود که آنها نتوانند مدت زمان کافی بستری شوند. این اتفاق سبب از کار افتادگی و رنج آنها و خانواده‌شان می‌شود و حتی ممکن است خطرات جانی پیش آید.
۳۰ سال کار درمان با تعرفه‌های غیر واقعی
جلیلی در ادامه با بیان اینکه تعرفه‌های پزشکی غیر واقعی است، ادامه می‌دهد: به تایید همه مسئولانی که تاکنون در وزارت بهداشت یا انجمن‌های علمی پزشکی سمتی داشته‌اند، این تعرفه‌ها غیر واقعی است و باعث بروز بسیاری از مشکلات و تخطی‌ها شده است. ۳۰ سال است که مغایر با میزان تورم سالیانه کشور، دولت مانع از تغییر تعرفه‌ها می‌شود.
وی همچنین اضافه می‌کند: هر صنفی که در کشور مشغول به فعالیت است، می‌تواند تعرفه خود را تعیین و به آن رسیدگی کند، اما پزشکان چنین اجازه‌ای ندارند. عدم تغییر تعرفه‌ها به جز صدمه به مردم، منجر به مسائل اخلاقی، اجتماعی و تخریب روابط پزشک و بیمار شده است.
اجحاف مضاعف نسبت به تعرفه‌های روانپزشکی
جلیلی ضمن هشدار نسبت به پیامدهای واقعی نشدن تعرفه‌های پزشکی، ادامه می‌دهد: تغییر تعرفه‌ها در حوزه مهم‌ترین مساله زندگی مردم، پیامدهای بدی برای مردم، جامعه پزشکی و سلامت عمومی داشته است. موضوع تعرفه‌ها مهمتر از میزان پوشش تعداد روزهای بستری بیماران روانی از سوی بیمه‌هاست. چرا که بیشتر آنها نیاز به بستری شدن پیدا نمی‌کنند. تعرفه‌های غیر واقعی در مورد همه رشته‌های پزشکی وجود دارد، اما در زمینه تعرفه‌های روانپزشکی اجحاف مضاعفی صورت گرفته است.
رئیس انجمن روانپزشکان ایران محرومیت بیماران سرپایی مبتلا به اختلالات روان در استفاده از پوشش‌های بیمه‌ای، بسیار چشمگیر است. بیان می‌کند: وزرای سابق و فعلی بهداشت و درمان بارها به این مسئله اذعان کرده‌اند اما به نظر می‌رسد موضوع تعرفه‌ها به جای اینکه به سلامت اجتماع مربوط باشد به یک مسئله سیاسی تبدیل شده است. چرا که طی ۳۰ سال گذشته تعرفه‌های پزشکی همچنان پایین نگهداشته شده است.
وی ادامه می‌دهد: بیمه‌ای به نام تکمیلی در کشور وجود دارد که خلاف قانون است. تنها کسانی که نمی‌توانند از این بیمه‌ها استفاده کنند نیز بیماران روانی هستند؛ چرا که این بیمه‌ها اعلام کرده‌اند که هزینه بستری شدن آنها را قبول نمی‌کنند.
جلیلی همچنین با اشاره به تاثیر بیماری‌های روانی بر سلامت جسمی افراد تصریح می‌کند: برخی از بیماران اصلا به روانپزشک مراجعه نمی‌کنند که این اقدام آنها باعث مزمن شدن بیماری می‌شود. بعضی از بیماری‌ها نیز مانند فشار خون، عروق کرونر، دیابت و … به طور مستقیم با تداوم اضطراب، افسردگی و بیماری‌هایی از این دست ارتباط دارند. بیماران روان نمی‌توانند از بیمه‌ها استفاده کنند، اما زمانی که مبتلا به بیماری‌های قلبی می‌شوند و به عمل‌های جراحی پر هزینه نیاز پیدا می‌کنند، بیمه هزینه آنها را پرداخت می‌کند.
جلیلی می‌گوید: سیستم ایده‌آل برای حل این مشکلات، تصویب تعرفه‌های واقعی پزشکی است. ما بیمه واقعی نداریم و این سازمان‌ها فرمایشی هستند .شفاف بودن عملکرد بیمه‌ها نیز در رفع این مشکلات موثر است. بیمارستان‌های خصوصی اگر بخواهند با تعرفه بیمه‌ها کار کنند، ورشکست می‌شوند. حذف رابطه مالی مراکز درمانی با بیمار یکی از نتایج عملکرد درست بیمه‌ها است.
وی در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: نزدیک به یک سال است که بیمارستان‌های دانشگاهی نیز همان تعرفه ناقص قبل را هم دریافت نکرده‌اند. برای هیچ صنفی این مسئله وجود ندارد؛ وقتی بیش از یک سال است که این روند ادامه دارد و بیمارستان باید هزینه پرسنل، دارو و آب و برق را بدهد، بالاخره جایی منجر به بروز مسائل ناخوشایندی می‌شود و سلامت مردم صدمه می‌بیند. ممکن است صدای این آسیب نیز بلند نباشد و کسی از آن با خبر نشود
