گیاه دارویی ترشک درمان کننده بیماری کم خونی

گیاه دارویی ترشک  با نام علمی: Rumex acetosella  گیاهی است تک جنسی(دو پایه) که برگ، ریشه و دانه آن برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته شده است.

گیاه دارویی ترشک درمان کننده بیماری کم خونی

ترشک، گیاه شبیه اسفناج و بومی قاره اروپا بوده که  این گیاه حاوی اسید اگزالیک بوده  که باعث طعم اسیدی آن می گردد که  این گیاه کم کالری و دارای میزان بالایی آب بوده. برگ این گیاه مصرف غذایی و ریشه و برگ آن دارای خاصیت دارویی بوده.

نام‌های دیگر گیاه ترشک: حماض، ترشک اسفناجی، حماض البقر، حماض‌الماء، ترشه، حمیضه، ساق تروشک،، رومکس، ساق ترشک، نیره خراسانی، اوزیل ، استاک، ترشک درشت، حماض شیرین ، پاسیانها، ترشکهای شیرین ، حلیمون، طوطاق، اشلیه پاتم، امروله و اشلیه کیاتم می بوده است.

اکولوژی گیاه ترشک:

این گیاه در مناطق معتدل کشور ایران  رویش می کند  و از قدیم الایام به عنوان یک سبزی مفید و مؤثر از آن استفاده می شده ، گرچه در رابطه با مسائل غذایی از آن استفاده های فراوانی گردیده ، ولی اکنون این استفاده کاهش پیدا کرده و در عوض موارد درمانی این گیاه افزایش پیدا نموده  و در همه زمینه ها از آن استفاده شده و هیچگونه عارضه ای را به دنبال نداشته.

ترشک معمولی  امروزه بعنوان چاشنی همچون اسفناج مورد استفاده قرار گرفته و ترشک به عنوان يک گياه علفي مرتعي به دليل دو پايه بودن و دارا بودن کروموزوم های جنسي و دوره رشد و نمو کوتاه به عنوان يک گياه مدل در مطالعات ژنتيکي و مولکولي تعيين جنسيت بکار رفته و برگ این گیاه مصرف غذایی و ریشه و برگ آن نیز خاصیت دارویی داشته است.این گیاه به عنوان علف هرز در برخی مزارع دیده می شود مانند مزارع علف هرز گندم.

خصوصیات ظاهری گیاه ترشک :

ترشک مربوط به جنس Rumex با ۲۰۰ گونه گیاهی بوده که عموما دارای  ریشه هایی بلند و برگهای چرم مانند می باشند،این گیاه گیاهی چندساله  بوده  که در کشورهای آمریکای شمالی و اروپا به عمل می آیدو گیاهی تک جنسی  دارای  گلهایی به رنگ سبز يا سبز مايل به قرمز بوده و ارتفاع اين گياه بين ۰٫۳ تا يك متر و دارای ريشه ضخيم و ساقه‌ی راست و بدون كرك می‌بوده.

برگ ها ان متناوب و  ساده و بيضویو تيركماني شكل بوده و گلهای كوچك با پوششي مركب از شش كاسبرگ به وضع مجتمع به صورت دسته‌های ۳ تا ۸ تايي در قسمت انتهايي ساقه قرار گرفته شده اند.

شرایط محیط رشد گیاه ترشک:

ترشک در ایران، در مناطق معتدل كشور رويش داشته و اين گياه آب و هوای سرد را بيشتر مي‌پذيرد، لذا اگر در مناطق گرم و مرطوب كشت  گردد احتمال ابتلا به بيماری سفيدك پودری زياد خواهد شد ،این  گياه مقاوم مي باشد و از لحاظ نياز آبي جزو گياهاني  بوده  كه به آبياری بسيار كمي احتياج داشته و بهمين دليل بايستي در هنگام آبياری بسيار دقت کرد  تا زمين غرقاب نشود.

اين گياه چند ساله تا ۳ سال بازدهي اقتصادی دارد و در برخی  مواقع مشاهده مي شود كه برگهای اين گياه تغيير رنگ داده  كه در اين صورت مي‌توان با افزودن فسفر به خاك نسبت به رفع اين مشكل اقدام نمود.

نحوه تکثیر کاشت گیاه ترشک:

كشت اين گياه توسط بذر، به صورت مستقيم در زمين اصلي انجام می گیرد و نكته قابل توجه اينكه عمليات كشت اين گياه مي‌بايست به صورت بسيار تنك صورت پذيرد و در صورتي كه هدف برداشت گل بود  مي بايست عمليات برداشت در مرحله گلدهي يعني قبل از تشكيل ميوه و بذر صورت گرفته شود. اما در مقياس وسيع كشت، زماني كه ۵۰ تا ۶۰ درصد گل ها باز بشوند،

برداشت كل خوشه‌ها اعم از باز شده و باز نشده صورت مي‌پذيردو سپس خوشه‌‌های جمع‌آوری شده را در سايه و در محلي كه دارای تهويه مناسب باشد خشك می نمایند.

ترکیبات موجود درترشک:

درگیاه  ترشک پتاسیم اگزالات و تارتاریک اسید وجود داردوسدیم، پتاسیم،ویتامین سی، کلسیم و فسفر در ترکیب آن گزارش شده .

خواص دارویی گیاه ترشک

یک معجون از ترکیبی از آب ترشک و روغن کرچک به اندازه مساوی، به طور موثر بی خوابی را درمان نماید وعملکرد قلب و کبد را تقویت نموده  که با التهاب های مختلف بدن مقابله می نماید، دم کرده ترشک  کاهش دهنده کلسترول و کاهش دهنده میزان تری گلیسیرید بوده، با افزایش تولید ادرار در پایین آوردن وزن  موثر بوده و کاهش وزن را به دنبال دارد.

آنتی اکسیدان موجود در آن با پیری و چین و چروک پوست مقابله نموده و منبع عالی ویتامین A، B۹ و C بوده است،خشکی و آسیب دیدگی مو را برطرف و خاصیت سم زدایی آن باعث شده که  سموم مضر بیماری زا و عامل عفونت را از بدن دفع کند واین گیاه دارویی اشتهاآور نیز بوده و تصفیه کننده خون و هضم کننده غذا محسوب می شود.

گیاه ترشک دارای  منبع ویتامین C بوده و بنابراین افرادی  که کمبود ویتامین C  را دارند این گیاه می تواند برای آنها منبع ویتامین C باشد و علاوه بر آن، این گیاه دارای آهن و فسفر کافی نیز می باشد،همچنین این گیاه دارویی تصفیه کننده و هضم کننده بسیار خوبی نیز می باشد و به خاطر خاصیت تصفیه کنندگی اش برای افرادی  که دارای جوشهای موضعی و پوستی هستند بسیار مفید می باشد.این ویتامین برای درمان ناراحتی های ادراری ،اسهال خونی وبیماری های کلیوی ضروری و موثر بوده است.

از نظر طب سنتی دارای طبع سرد و خشک است، انواع ترشک ها حاوی ویتامین ث می بوده  در نتیجه مدر نیزاست، همان طور که گفته شد این گیاه خنک کننده و تب‌بر است، تصفیه کننده خون می‌باشد، شادی آور بوده،  جهت خنازیر به صورت ضماد اسفاده می شود. جهت  رفع بیماری یرقان از دم کرده ریشه آن استفاده و برگ آن به طور مستمر میل گردد،جهت تقویت معده از برگ آن همانند سبزی خوردن به طور مستمر استفاده شود،تقویت کننده کبد بوده.

مصرف  این گیاه  برای رفع اختلالات خونی، آلرژی های بهاری، سل، غدد لنفاوی گردن، اختلالات حاد پوستی و نوعی بیماری خونی  کهناشی از کمبود ویتامین C توصیه می گردد،برای  دفع زرداب و کارآیی کبد، کلیه و روده ها موثر بوده، تنظیم کننده طبیعی اسیدمعده بوده،

جهت درمان درد و زخم معده ترشک را پخته با سماق میل ،برای رفع زگیل ترشک را به موضع مالیده شود،خوردن ترشک مقاومت بدن را در مقابل امراض و بیماری ها بالا می‌برد، جهت ‌ورم لثه و دندان که ناشی از کمبود ویتامین ث می‌باشد مفید بوده،افرادی که گواتر دارند از ترشک مانند سبزی خوردن در برنامه غذایی خود استفاده نمایند تا در تسریع درمان بیماری کمک نمایند،

برای رفع تب‌های نوبه حدود ۱۵۰ گرم شیره ترشک را به بیمار طی چند نوبت بدهند، کسانی‌که بیماری کلیه دارند با احتیاط مصرف‌ نمایند زیرا برای بیماران کلیه مضر بوده . جهت رفع  بیماری جرب ترشک را بپزید و با آرد تخم کتان و پیه بز ضماد درست نموده و در محل قرار داده شود.

برای درمان سفتی شرائین از ترشک به صورت آش استفاده نموده شود و  برای درمان بیماری پیسوریازیس مفید است، برای رفع نارسائی دستگاه دفع ادرار از جوشانده ترشک استفاده شود، سبزی این گیاه باعث هضم غذاهای ثقیل شده، ترشک پاک کننده خوبی بوده و اگر چند برگ ترشک را در شیشه‌ای روغنی بریزید  و آب بریزیم روغن آن شیشه را پاک می نماید.

جهت پائین آوردن فشار خون و چربی خون  ترشک سبزی مناسبی  بوده و به بیماران دارای فشار خون وچربی خون بالا توصیه شده. جهت رفع کم‌خونی از دم کرده ریشه ترشک روزی سه فنجان نوشیده شود این گیاه دارای میزان آهن بالایی است. جهت رفع ترشحات زنانه از این گیاه استفاده ،اما کسانی که اسید اوریک دارند از خوردن این گیاه خودداری نمایند

برای معالجه یبوست صد گرم برگ ترشک، سیصد گرم کاهو، کمی جعفری خشک، یک لیتر آب حدود دویست گرم نان برشته سبوس‌دار با کمی ادویه پخته و هر شب از این سوپ استفاده شود و هر شب یک بشقاب میل گردد و بعد از چند روز یبوست از بین خواهد رفت.

برای پاک کردن لکه جوهر از لباس چند برگ تازه ترشک را به لکه  مالیده و سپس با صابون شسته شود این عمل را چند بار تکرار کنید تا کاملاً پاک گردد.جهت تسکین کمردرد از دانه ترشک به صورت دمکرده استفاده کنید اما کسانی که درد مفاصل و یا نقرس دارند از خوردن ترشک خودداری نمایند.

ماسک صورت با گیاه ترشک :جهت جمع شدن و سفت شدن پوست صورت برگ ترشک را له کرده با عرق رازیانه مخلوط کرده به صورت ضماد گذاشته.

طریقه استفاده ترشک:

در میان  مردم عشایر مرسوم بوده  که از دانه های این گیاه استفاده می کرده و طریقه استفاده ی آن هم به این ترتیب بوده  که دانه های این گیاه را می کوبند و پس از مرطوب کردن در محل درد و مفاصل می گذارند و به عنوان تسکین دهنده از آن استفاده می شده است.

نکته مهم درمصرف ترشک: ترشک را نباید در ظروف مسی پخت زیرا باعث مسمومیت می شود.

مضرات مصرف ترشک:

این گیاه  به خاطر داشتن اسید اکسولید نباید زیاد و بطور مداوم مورد مصرف قرار گرفته شود، زیرا برای مثانه و کلیه می تواند مضر باشد و برای استفاده موضعی از این دارو اگر برگ یا دانه ی له شده، پخته شده یا جوشانده آن روی دمل ها گذاشته به راحتی درمان شود.