یکتنه مقابل ۱۵ سازمان
«من اهل لابیگری نیستم، برای همین شش و نیم سال دویدم تا از ۱۵سازمان فقط برای یک پروژهی گردشگری مجوز بگیرم، درحالیکه به شدت با نگاههای نفیگرایانه و مردسالارانه روبرو بودم.»
«پروین دلیری»، بانوی کارآفرینی است که شش سال کفشی آهنین به پا کرد تا یک استان را دربارهی طرح دهکدهی گردشگری سلامت متقاعد کند. او در مشهد زندگی میکند و پزشکی است که در زمینه هومیوپاتی، طب سنتی، پوست و زیبایی و همچنین ترک اعتیاد دورههای تخصصی را گذرانده است و در هر حوزهای که به زندگی سالم و توسعه پایدار به نحوی ربط داشته، وارد شده، مطالعه و آسیبشناسی کرده و یافتههایش را در همایشی به اشتراک گذاشته است.
سوای پزشکی، در زمینه محیط زیست و گردشگری نیز فعالیتهایی دارد و عضو انجمنهای متعددی از جمله نظام پزشکی مشهد، طب هومیوپاتی خراسان رضوی، کمیسیون گردشگری سلامت اتاق بازرگانی خراسان رضوی، انجمن خانه مدیران زن، حافظان محیط زیست و خامگیاهخواران است.
دکتر دلیری، عضو هیات مؤسس و هیات مدیره انجمن بانوان حامی توسعه گردشگری نیز است که در گفتوگو با ایسنا، از انگیزههایش به عنوان یک پزشک برای سرمایهگذاری در پروژهی گردشگری که فقط در یک فاز برای ۲۰۰ نفر ایجاد اشتغال میکند و در ادامهی آن، بار نگاههای جنسیتی و مصائبی که در مسیر دستیابی به این خواستهاش متحمل شده، تعریف کرد.
رستوران رفتن و خرید کردن تفریح برجسته مردم ما شده، درحالیکه اینها اصلا تفریح نیست.
او گفت: پس از ۲۰ سال طبابت به این نتیجه رسیدم که در عصر حاضر آنچه سلامت انسانها را به مخاطراه انداخته، شیوهی زندگی بوده. آسیبشناسیهایی در زمینهی تغذیه و نگرش انسانها داشتم و همایشهایی را برگزار کردهام و بررسیهای علمی زیادی انجام دادهام. متاسفانه در نیم قرن اخیر، سبک زندگی انسان، وحشتناک و تاسفبار تغییر کرده، در کشور ما مصرفکنندگی تفریح شده و مردم از تفریح واقعی دور شدهاند، رستوران رفتن و خرید کردن تفریح برجستهی مردم شده، درحالیکه اصلا چنین مفهومی ندارد.
این بانوی کارآفرین سپس به آسیبشناسیهایی که در زمینه درمان و رفتارهای نادرست پزشکی و بیماران داشته و همچنین بیتوجهیهایی که به طب سنتی در ایران شده، از منظر پزشکی اشاره کرد و ادامه داد: وضعیت زندگی و سلامت مردم باعث شد ملک شخصیام را که ۱۴ هکتار وسعت دارد و در منطقهی طرقبه مشهد است، به محلی برای آموزش و تریج زندگی سالم اختصاص دهم. این تصمیم حدود شش سال پیش گرفته شد، کار خیلی سختی بود، چون مجوزهای زیادی میخواست، اما سرانجام موفق شدم همهی این مجوزها را از سازمانهای مختلف دریافت کنم که واقعا طاقتفرسا بود.
این سرمایهگذار به مصائبی که در این مدت برای دریافت مجوزها متحمل شده، اشاره کرد و افزود: من سرمایه، ملک شخصی، علم و تخصص این کار را داشتم، اما گرفتن مجوزها، بیشتر از شش سال زمان برد. دستکم از ۱۵ سازمان این مجوزها را گرفتم. هفت کمیسیون اصلی به جز جلسات را پشت سر گذاشتم، در تمام این کمیسیونها نمایندگان این ۱۵ سازمان حضور داشتند که رأی و نظر همهی آنها در روند کار تاثیر داشت.
وی بیان کرد: فرایند بسیار طولانی و پیچیدهای بود، مخصوصا آن زمان که کار را شروع کردم، محتوای گردشگری سلامت در این بسیار تازه و ناشناخته بود. از طرفی بروکراسی شدید اداری، حاکم بود. نبود تخصص و مدیریت در سازمانها که سعی داشتند به جای درک موضوع، آن را نفی کنند و اهمیت ندادن به زمان سرمایهگذار نیز از جمله چالشهایی بود که دستیابی به نتیجه را کُند کرد.
برای تشکیل یک کمیسیون که لازم بود استاندار خراسان رضوی شرکت کند، یک سال پرتی زمان داشتم. دو و نیم سال هم طول کشید تا جهاد کشاورزی یک مجوز بدهد.
او در ارتباط با شرایطی که پشت سر گذاشته، مصداقی آورد و اظهار کرد: در آخرین کمیسیون مربوط به این طرح باید استاندار خراسان رضوی و مدیران کل استانی حاضر میشدند که برای تشکیل همین یک کمیسیون، یکسال زمان صرف شد. جهاد کشاورزی هم دو سال و نیم از وقتم را گرفت تا مجوز مربوطه را صادر کرد.
این بانوی کارآفرین بیان کرد: زمانی که کار را شروع کردم، اصلا تصور نمیکردم اوضاع اینطور باشد وگرنه وارد این کار نمیشدم، اما چون آدم مصمصمی هستم تا آخر راه را رفتم و بعد از شش و نیم سال، سرانجام خردادماه امسال موفق شدم آخرین مجوز را که به تغییر کاربری مربوط میشد دریافت کنم.
به گفتهی دلیری، طرح دهکده گردشگری سلامت طرقبه اکنون در مرحلهی زیرساختسازی است و پروژه شروع شده و قرار است، طرح با تمرکز بر اصلاح زندگی مردم و رواج زندگی سالم، راهاندازی شود.
عضو کمیسیون گردشگری سلامت اتاق بازرگانی خراسان رضوی درباره این پروژه به ایسنا بیشتر توضیح داد و گفت: در طرح دهکده گردشگری سلامت، رستورانها و شربتخانهها، خوراک و نوشیدنیهای سالم بدون مواد نگهدارنده را با تاکید بر منابع گیاهی، تولید و عرضه میکنند. همهی آنها براساس مطالعات آسیبشناسی و پس از بررسیهای طولانی انتخاب شده و این حساسیت دربارهی مواد اولیه هم بوده. این مرکز چون در منطقهای (طرقبه) راهاندازی میشود که با غذاهای گوشتیاش معروف شده، اهمیت زیادی میتواند داشته باشد.
وی ادامه داد: تاکید ساختاری این پروژه بیشتر بر فضای سبز و حفظ طبیعت و محیط زیست بوده، برای همین نام آن را «اردیبهشت؛ سرزمین شادی و سلامت» گذاشتهایم، حتی پارکینگ اتومبیلها در فضایی دورتر تعبیه خواهد شد تا مراجعان پیاده به این منابع دسترسی پیدا کنند.
این سرمایهگذار افزود: بخش مهمی که در این پروژه روی آن کار شده، آموزش است. در قالب این طرح، آمفیتئاترها و سالنهای همایش روبازی طراحی شده تا با موسیقی درمانی، نقاشی درمانی، داستان و قصه سرایی، مردم را به سمت سلامت ذهن و روان سوق داده دهیم. بخشهایی به مراقبه و ورزش اختصاص دادهایم. حتی در قسمت تجاری، محصولات سالم و تولید ایران را عرضه میکنیم تا فرهنگ خرید سالم رایج شود. انواع لوازم بهداشتی و آرایشی، گیاهی خواهند بود و مشاورههایی برای سلامت داریم.
دلیری به بخشهای دیگر این مجموعه که به کودکان اختصاص داده شده تا در زمینه محیط زیست و رفتار با حیوانات و طبیعت، آموزشهای عملی ارائه دهد، اشاره کرد و کفت: ما گردشگرانی را از سراسر جهان در این سرزمین، گردهم میآوریم تا یاد دهیم استرس، دغدغهها و هجوم اطلاعات را در زندگی خود مدیریت کنند.
برآورد سرمایهی چنین پروژهای که فاز به فاز در چهار سال بهرهبرداری میشود، به گفتهی این بانوی سرمایهگذار، رقمی نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان است که دلیری دربارهی نحوهی تامین آن توضیح داد: برای اجرای چنین پروژهی سنگینی تمایل ندارم از تسهیلات و اعتبارات دولتی کمک بگیرم، میخواهم با سرمایه خودم آن را به نتیجه برسانم یا نهایتا با سرمایهگذاری وارد شراکت شوم که درک درستی از این موضوع داشته باشد، وگرنه حاضر به استفاده از تسهیلات و اعتبارات دولتی نیستم.
عضو هیأت مدیره انجمن بانوان حامی توسعه گردشگری در عین حال متذکر شد: حجم سرمایهگذاری خیلی مهم نیست، در این انجمن، خانمهایی فعالیت دارند که با سرمایههای کمتری به خلاقیتهای ارزشمندی دست میزنند که توسعه پایدار و ایدههای نوآورانه را به دنبال دارد، وگرنه راهاندازی یک رستوران و بعد هم لوکس کردن آن که کاری ندارد
رفتارهای جنسیتی در برخورد با زنان مدیر و کارآفرین همچنان حاکم است، درحالیکه زنان اکثرا دنبال لابیگری نیستند، هرچند که شخصا لابیگری را نوعی فساد میدانم که شاید یکی از دلایل طولانیتر شدن فرایند صدور مجوزهای این پروژه همین باشد، چون من اهل لابیگری نیستم.
این بانوی کارآفرین در ادامه به رفتارهای جنسیتی که حین پیگیری پروژه درگیرش شده، اشارهای کرد و گفت: متاسفانه در کشور ما جایگاه زنان بویژه در بحث مدیریتی خیلی ضعیف است. خانمها در شرایط سنتی به جامعه وارد و مشغول کار شدهاند. من خانمی اهل مطالعه هستم که هر شب قبل از خواب دو ساعت مطالعه میکنم و معمولا گلیم خود را از آب بیرون میکشم، ولی خیلی از بانوان اینطور نیستند.
عضو هیأت موسس انجمن خانه مدیران زن ادامه داد: در کشور ما سعی دارند نقش زنان را در جامعه پررنگ کنند، اما در عمل به گونهای دیگر رفتار میکنند. مدت زیادی نیست که در ایران از برابری جنسیتی سخن میگوییم، درحالیکه کشورهای توسعه یافته ۱۰ پله بالاتر از ما هستند، با این حال قبول کردهاند که زنان و کودکان آسیبپذیرند و زن و کودک را در شرایط برابر با مردان و حتی بالاتر از آنها قرار دادهاند. جوامع توسعه یافته این نگرش را پذیرفتهاند و آن را سبب افت جایگاه یک خانم نمیدانند، چون یک زن مسؤولیتهای متنوعی دارد و قطعا باید تفاوتهایی داشته باشد و در سطحی بالاتر قرار گیرد.
دلیری بیان کرد: انتظار داریم برای یک زن و مدیر کارآفرین تماییزهایی قائل شوند که این اسماش تفاوت نیست، بلکه نوعی رعایت است، ولی متاسفانه در بسیاری از استانها از جمله خراسان رضوی حضور خانمها را در جامعه نمیپذیرند و دیدگاه مردسالاری همچنان حاکم است. درحالی که زنان اکثرا دنبال لابیگری نیستند. ما زنها یا اهل این کارها نیستیم و یا نمیتوانیم لابی کنیم. هرچند شخصا معتقدم لابیگری، فساد است و شاید یکی از دلایل طولانیتر شدن روند دریافت مجوزهای این پروژه همین باشد، چون من اهل لابیگری نبودم.
[گفتوگو از: سمیه حسنلو]
