چگونگی نوشیدن شیر در طب سنتی
نوشیدن شیر در افراد دارای مزاج سرد و تر موجب بروز نفخ، ترش کردن، سنگینی معده و صدای زیاد معده و روده‌ها می‌شود بنابراین بهتر است که این افراد شیر را با عسل و گلاب مصرف کنند.
شیر را گرم بنوشیم یا سرد؟
شیر دارای سه جزء است: مائیت (جزء آبی) که دارای طبیعت سرد و تر است، دُهنیت (جزء دَسِم و چرب) که گرم و خشک است و جُبنیت (جزء پنیری) که سرد و خشک است.
طبیعت شیرهای مختلف بستگی به غلبه هر کدام از این اجزا در شیر دارد و بهتر است شیر گرم میل شود تا موجب سرعت نفوذ آن شده و زودتر از معده عبور کند.
طریقه جوشاندن شیر به این ترتیب است که به اندازه یک چهارم شیر، آب اضافه کرده سپس در حرارت ملایم جوشانده شود تا آبی که اضافه شده تبخیر شود.
شیر غذای کاملی است و هضم مربوط به خود را می‌طلبد؛ بنابراین در طب سنتی مصرف همزمان آن با خوردنی‌های دیگر نظیر گوشت، تخم مرغ، ماهی، سبزی ها، حبوبات، چیزهای شور، تند و ترش منع شده است و باید به تنهایی مصرف شود
خواص شیر گاو
* معتدل در گرمی و سردی و تری، یعنی سه جزء آبی، جزء دَسِم و چربی و جزء پنیری شیر گاو به حد اعتدال و تساوی است.
* شیر گاو سریع الهضم است و ارزش غذایی بالایی دارد.
* چاق کننده بوده و قوه جنسی را تقویت کرده و باعث ازدیاد منی به ویژه اگر با خرما و گردو مصرف شود.
* شیر گاو تقویت کننده مغز بوده و رطوبت آن را زیاد می‌کند.
* شیر گاو برای افراد سوداوی و مزاج خشک مفید بوده و ملین شکم است. مصلح آن در گرم مزاجان، شکر و در سردمزاجان، عسل است که مانع بسته شدن و انجماد شیر در معده شود.
نوشیدن شیر در سردمزاجان و گرم مزاجان
زیاد نوشیدن شیر در افراد دارای مزاج سرد و تر یا معده‌های سرد و تر موجب بروز مشکلات گوارشی چون نفخ، ترش کردن، سنگینی معده و صدای زیاد معده و روده‌ها می‌شود. افرادی که نسبت به مصرف شیر حساس هستند، بهتر است شیر را با عسل و گلاب مصرف کنند تا حدی از مشکلاتشان کاسته شود.
شیر برای سوداوی مزاجان که دارای مزاج سرد و خشک هستند، غذای مفیدی است.
شیر در افراد گرم مزاج سبب لینت شکم، افزایش تولید منی و افزایش نیروی جنسی شده و موجب چاقی بدن نیز می‌شود.
آداب و تدبیر خوردن شیر
شیر غذای کاملی است و هضم مربوط به خود را می‌طلبد؛ بنابراین در طب سنتی مصرف همزمان آن با خوردنی‌های دیگر نظیر گوشت، تخم مرغ، ماهی، سبزی ها، حبوبات، چیزهای شور، تند و ترش منع شده است و باید به تنهایی مصرف شود.
همان‌طور که در گذشته نیز مصرف همزمان شیر به همراه کمی نان در یک وعده غذایی مرسوم بوده و غذای کاملی را تشکیل می‌داده است، امروز نیز به عنوان یک وعده کامل صبحانه می توان ۱ لیوان شیر به همراه کمی عسل و نان میل کرد.
می توان شیر را به عنوان میان وعده نیز مصرف کرد به شرطی که ۳-۲ ساعت با وعده قبل و بعد خود فاصله داشته باشد وگرنه باعث فساد شیر در معده شده و روند هضم را مختل می کند.
توصیه طب سنتی به مصرف شیربرنج
مصرف شیر به صورت شیربرنج و فرنی بسیار مورد توصیه طب سنتی است کما اینکه امروزه برای اطفال هم توصیه به مصرف فرنی و حریره می شود.در طب سنتی عقیده بر این است که مصرف این مواد باعث طولانی شدن عمر و خوش رنگ شدن پوست و چهره می شود.
در واقع شیر به همراه برنج و مقداری پودر نبات و عسل حرارت داده می شود و ماده یکدستی حاصل می شود که غذایی بسیار مفید، مقوی با هضم راحت (به خاطر حرارتی که دیده) می باشد و برای اکثر افراد قابل استفاده و مفید است.
خواص شیر گوسفند
* شیر گوسفند چربی و قسمت پنیری آن از شیر گاو بیشتر بوده، همچنین غلیظ‌تر از شیر گاو است.
خواص شیر بز
* جزء آبی شیر بز بیشتر است و تقریباً شبیه شیر مادر است.
* معتدل‌ترین شیر حیوانات است و لطیف‌تر از شیر گاو است.
فصل مناسب نوشیدن شیر
مناسب ترین فصل برای مصرف شیر در افراد جوان (۴۰-۲۰ سالگی) بهار است که نگهدارنده بدن و سلامتی می باشد، اما در افراد مسن تابستان است که مانع خشک شدن بدن آن ها می شود.
