پودر مهتابی به جای کراتین در مکملهای ورزشی زیر زمینی
دکتر خانوی در این رابطه عنوان کرد: در حال حاضر حدود ۶۰-۶۵ درصد مصرف عددی مکملها از جمله قرص، کپسول و شربت از فراورده های تولید داخل می باشند که این تعداد از نظر هزینه حدود ۳۵-۴۰ % کل امار فروش را در بر می گیرد، یعنی مصرف کننده میتواند با هزینه کمتر تعداد بیشتری از مکمل تولید داخل را تامین کند و لذا فرهنگ سازی استفاده از مکمل های تولید داخل در بهبود این وضعیت موثر می باشد
دکتر خانوی همچنین با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از بهترین برندهای خارجی مکمل های تغذیه ای و ورزشی بین المللی مجوز واردات دارند، گفت: در بحث مکمل های ورزشی خطر خیلی جدی وجود دارد. نتایج بررسی و نظارت بر عرضه نشان می دهد مکملهای ورزشی قاچاق در بسته بندیهای فاقد برچسب اصالت به صورت غیر مجاز در سطح بازارعرضه می شوند که اغلب شان در کارگاههای غیرمجاز و در شرایط بسیار نامطلوب بهداشتی پر شده و با بسته بندی های تقلبی مشابه فراورده های وارداتی به بازار عرضه می شوند. شنیده ها حاکی از ان است که حتی در مواردی در این فراورده های غیرمجاز از مواد سرطان زا و بسیار خطرناک از جمله پودر مهتابی سوخته در ترکیب پودرهای مکمل استفاده می کنند، که بعضا شاید به همین دلایل آمار مرگ و میرهای عجیب و زودهنگام و ناگهانی و سکته های جوانان دیده شده است. ما به نوجوانان و جوانان هشدار می دهیم اگر فرآورده ای برچسب اصالت ندارد، مصرف نکنند. نبود برچسب اصالت یعنی آن فراورده وارداتی مجوز ورود و فروش در کشور نداشته و هیچ گونه نظارتی از سوی وزارت بهداشت بر فراورده فوق صورت نگرفته است….. آیا از چاقی مفرط رنج میبرید؟ اضافه وزنتان اعتماد به نفستان را از بین برده؟ ما به شما کپسولهای گیاهی همه کاره … را پیشنهاد میدهیم که دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند…. حالا این ادعاهای غیر واقعی را فقط از شبکههای ماهوارهای نمیشنوید بلکه با گسترش شبکههای اجتماعی تبلیغات محصولات غیر مجاز و ادعاهای اغراقآمیز سر از تلگرام و اینستاگرام… هم در آوردهاند. این روزها که تب باشگاههای بدنسازی در بین نوجوانان و جوانان بالاست، برخی مربیهای باشگاههای پرورش اندام و صاحبان بعضی از عطاریها نیز تبلیغات اغواکنندهشان را در کانال تلگرامی در معرض نمایش میگذارند و در همین شبکههای اجتماعی قریب به صدها نوع داروی گیاهی مخصوص لاغری، چاقی و مکملهای ورزشی و… را با آب و تاب فراوان تبلیغ میکنند و برای اثبات ادعایشان فیلم کوتاهی را با حضور یکی از مصرفکنندگان این محصولات پخش میکنند… این در حالی است که محصولات بدون برچسب سلامت و اصالت کالا بارها از سوی وزارت بهداشت کالاهای آسیب رسان سلامت خوانده شدهاند و برخلاف آنچه پلیس فتا ممنوعیت تبلیغ این کالاها را از مبادی غیر رسمی تصویب کرده است، اما حالا شبکههای اجتماعی و حتی عطاریها در اختیار تبلیغ کنندگانی است که سلامت محصولاتشان مورد تأیید وزارت بهداشت نیست. بر روی برچسب برخی از محصولات غیرمجاز ادعاهایی مطرح می شوند که دور از واقعیت بوده و نگرانی دیگر هم کیفیت این محصولات تقلبی و قاچاق است که علاوه بر احتمال استفاده از فرآوردههای غیر مجاز و حتی مضر برای سلامتی از جمله ترکیبات محرک، هورمونها، مواد اعتیاد اور و حتی طبق برخی شنیده ها ترکیبات سرطان زا مانند پودر مهتابی سوخته، تولید، بسته بندی و نگهداری و حمل آنها در مکانها و شرایط غیر استاندارد و گاه بسیار آلوده انجام می شود. سازمان غذا و دارو متولی نظارت بر کالاهای سلامت محور است و عرضه مکملهای ورزشی باید در داروخانهها باشد اما برخی خلأهای قانونی موجب شده وزارت بهداشت بهعنوان متولی سلامت نتواند از فروش این محصولات از سوی عطاریها و باشگاههای ورزشی ممانعت کامل انجام دهد.
مدیرکل اداره کل فرآوردههای طبیعی و مکملهای سازمان غذا و دارو در پاسخ به اینکه چرا با وجود نظارت سازمان غذا و دارو همچنان مکملهای قاچاق و تقلبی از سوی عدهای تبلیغ و عرضه میشوند؟
گفت: اولاً ما نهاد مبارزه با قاچاق در کشور نیستیم و نهاد نظارتی هستیم و از این رو کنترل و محدودیت قاچاق مستقیما و به تنهایی در توان این سازمان نیست . وزارت بهداشت در بحث تبلیغات داروهای طبیعی ضوابط مشخص دارد. به گونهای که حق تبلیغ فقط در فضاها و شرایط ویژه مانند مجلات پزشکی و سمینارهای مربوطه دارند و همچنین هر نوع فروش فرآورده های طبیعی و سنتی ومکمل تغذیه ای خارج از فضای داروخانهها غیر قانونی است.
دکتر مهناز خانوی در همین باره افزود: تبلیغ هر فرآوردهای که درغیر از چارچوب ضوابط وزارت بهداشت حتی اگر علامت سیب سلامت هم داشته باشد غیر قانونی است. محصولاتی که در شبکههای تلویزیونی و اینترنت هم تبلیغ میشوند از این قاعده مستثنی نیستند.
او درباره روشهای شناسایی مکملهای قاچاق و تقلبی نیز به مردم توصیح کرد: فرآوردههایی که برچسب زرد اصالت دارند قابل پیگیریها هستند، حتی با اسکن کد موجود بر روی برچسب از طریق تلفن همراه و اپلیکیشن TTAC میتوان پی برد که کدام فرآورده قاچاق است.
پلیس فتا و سامانه قاچاق و تعزیرات نیز در این باره با سازمان غذا و دارو همکاری میکنند و معاونتهای غذا و دارو بازوهای اجرایی در سطح کشورند و در قطب مبارزه با قاچاق فعالیتهای مستمر و ارزشمندی داشته اند و بر سلامت این محصولات نظارت میکنند و تخلفات را به گزارش میدهند.
این مقام مسئول در پاسخ به اینکه ناظران سازمان غذا و دارو چگونه بر باشگاه ورزشی یا آرایشگاهها نظارت دارند؟ عنوان کرد: نظارتهای ما حتماً باید با یک نفر از اعضای آن صنف انجام شود. ولی هنوز ما نمیتوانیم به تنهایی باشگاههای ورزشی متخلف یا آرایشگاه متخلف را پلمب کنیم، و باید این موارد با همکاری و از طریق تهادهای مرتبط با آن صنف انجام شود.
این مقام مسئول در سازمان غذا و دارو ضمن اشاره به برنامه ریزی برای بهبود وضعیت نظارتی و فعالیت عطاری ها نیز در آینده نزدیک خبر داد و گفت: سالهای گذشته بیش از ۳ میلیارد تومان محصولات غیرمجاز و قاچاق از سطح عطاری ها جمع آوری شد. همچنین قرار است، وزارت بهداشت به زودی در کار نظارت بر عطاری ها فعالیتهای موثرتری داشته باشد.