علائم پوکی استخوان را بشناسید
پیش از ابتلا به پوکی استخوان با علائم و نشانه‌های آن آشنا شوید.
علائم پوکی استخوان را بشناسید
افرادی که ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری پوکی استخوان دارند مانند خانم‌های یائسه، کسانی که بیشتر از ٣ ماه گلوکوکورتیکوئید(glucocorticoids) را مصرف کرده‌اند یا کمبود ویتامین D یا کلسیم دارند، باید قبل از ظهور علائم پوکی استخوان به فکر انجام تست غربالگری استخوان باشند.
دکتر گوپال کریشنان (Geetha Gopalakrishnan) متخصص غدد و استادیار بخش غدد، دیابت و متابولیسم در دانشگاه پزشکی براون (Brown) می‌گوید: «پوکی‌استخوان یک بیماری خاموش است و تا زمانی‌که شکستگی یا ترکی در استخوان ایجاد نشود، خودش را نشان نمی‌دهد.»
اگر به پوکی استخوان مبتلا باشید، با یک ضربه یا زمین خوردن ممکن است دچار شکستگیِ مُچ، ران‌ها یا ستون فقرات شوید، درحالی که در جوانی با وقوع چنین حوادثی معمولا استخوان‌ها آسیبی نمی‌دیدند.
طبق تحلیل داده‌های مربوط به پژوهشی در دانشکده‌ی پزشکی ویرجینیای شرقی در سال ۲۰۱۶ درباره‌ی جهانی شدن پوکی استخوان، درمان شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان بسیار پرهزینه و زمان‌بر است و این بیماری به‌طور جدی سلامت افراد را تهدید می‌کند.
معمولا این شکستگی‌ها نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند و هزینه‌های درمان آنها بسیار زیاد است. اگر بتوانید علائم ضعیف شدن استخوان‌ها را زودتر تشخیص دهید، ریسک کمتری برای ابتلا به این بیماری خواهید داشت.
چه کسانی کاندید تست غربالگری استخوان هستند؟
افرادی که بالای ۵۰ سال سن دارند باید درباره‌ی پوکی استخوان با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت لزوم تست غربالگری استخوان برای آنها انجام شود. به‌طور کلی، با توجه به استانداردهای ذکر شده در سال ۲۰۱۴ درباره‌ی جهانی شدن پوکی استخوان، افرادی که شرایط زیر را دارند باید مورد تست غربالگری قرار گیرند:
زنان بالای ۶۵ سال؛
مردان بالای ۷۰ سال؛
افرادی که بعد از ۵۰ سالگی دچار شکستگی استخوان می‌شوند؛
خانم‌هایی که بیش از یک عامل خطرآفرین دارند مانند خانم‌های سفیدپوست یا خانم‌هایی که یائسه شده‌اند (برای مثال داشتن زمینه‌ی خانوادگی پوکی استخوان یا کمبود وزن)؛
افراد بزرگ‌سال مبتلا به بیماری‌هایی که ریسک ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهند؛
افراد بزرگ‌سالی که داروهایی مانند استروئید‌ها (steroids)، داروهای ضدبارداری تزریقی یا داروهای درمان سرطان مصرف می‌کنند.
از آنجایی که روند ضعیف شدن استخوان‌ها بدون علامت است، غربالگری باید قبل از اینکه عاملی برای نگرانی داشته باشید، انجام شود.
شکستگی: شایع‌ترین علامت زودرس پوکی استخوان
ممکن است پیش از تشخیص پوکی استخوان دچار شکستگی ناشی از شکنندگی استخوان‌ها شوید. به این معنا که مُچ دست، کمر، ران یا سایر اعضا در اثر یک ضربه‌ی آهسته یا متوسط مانند افتادن روی زمین، دچار شکستگی شوند.
ضربات ملایمی مانند سکندری خوردن، افتادن، برخورد با اشیا یا سابقه‌ی شکستگی در گذشته در افرادی که پوکی استخوان دارند می‌تواند به شکستگی استخوان منجر شود.
اگر چنین اتفاقی برای شما رخ داده است و بالای ۵۰ سال سن دارید، مؤسسه ملی سلامت (NIH) به شما توصیه می‌کند که پیش از ابتلا به پوکی استخوان با پزشک خود در مورد تست غربالگری استخوان مشورت کنید. با توجه به نتیجه غربالگری شما باید مورد درمان قرار بگیرید تا پوکی استخوان کاهش یابد.
پژوهشگران پس از بررسی آزمایشات ۴۷۱۷۱ نفر از زنان بالای ۶۰ سال که دارای شکستگی استخوان بودند، به این نتیجه رسیدند که از هر ۵ نفر تنها یک نفر می‌دانسته که پوکی استخوان دارد و اکثر آنها پس از شکستگی استخوان برای بررسی سلامت استخوان‌ها به پزشک مراجعه کرده بودند.
با توجه به گزارش سال ۲۰۱۴ درباره‌ی جهانی شدن پوکی استخوان، تعداد بسیار کمی از زنان اقدامات درمانی را برای پیشگیری از تکرار شکستگی استخوان آغاز کردند.
چطور می‌توان فهمید که شکستگی استخوان ناشی از شکنندگی استخوان‌ها بوده است؟ گاهی اوقات کاملا واضح است. شما بلافاصله پس از سقوط یا ضربه‌ای که حتی فکرش را نمی‌کردید به شما آسیبی برساند، دچار درد و تورم می‌شوید.
آکادمی جراحی ارتوپد در آمریکا به این مطلب اشاره کرد که ممکن است ناحیه آسیب‌دیده در اثر شکستگی کج شود. در سایر موارد ممکن است افراد در پشت خود احساس درد داشته باشند اما حتی متوجه نشوند که در اثر چه چیز دچار درد شده‌اند.
درد در ناحیه‌ی پشت می‌تواند به دلیل شکستگی یا تَرَک در مهره‌ها باشد و درمان آن ممکن است ۶ هفته طول بکشد. اگر چنین مواردی برای‌تان اتفاق افتاد به پزشک مراجعه کنید.
سایر علائم اولیه پوکی استخوان
تغییرات جسمانی خاص می‌تواند نشانه‌ی پوکی استخوان باشد. طبق گزارش مؤسسه ملی سلامت، خم شدن قامت یا تغییر در حالات مانند دولا شدن بیش از حد می‌تواند نشانه‌ی ابتلا به پوکی استخوان باشد. پزشکان باید به طور منظم قد بیماران را اندازه بگیرند تا بر تغییرات حاصل از کهولت سن نظارت داشته باشند.
پس از هر دوره آزمایش چکاپ کامل در مورد قدتان از دکتر سؤال کنید. دکتر گوپال کریشنان می‌گوید: «اگر بیشتر از ۵ سانتی‌متر کاهش قد داشتید یا دچار انحنای ستون فقرات شدید، باید به این علائم توجه کنید. این تغییرات نشان می‌دهد که پوکی استخوان بر مهره‌های شما اثر گذاشته است».
سایر نشانه‌ها یا شرایطی که به معنای ریسک بالای ابتلا به پوکی استخوان است شامل موارد زیر است:
بالا بودن میزان سرم کلسیم یا آلکالین فسفات در آزمایش خون؛
نتیجه‌ی تراکم مواد معدنی استخوان با نشانه‌ی تی ۲.۵- یا کمتر (نشان‌گر تی نشان‌دهنده‌ی این است که تراکم استخوان بالاتر یا پایین‌تر از حد متوسط است و امتیاز کمتر از منفی ۲.۵ نشانه‌ی پوکی استخوان است.)؛
کمبود ویتامین D؛
بدون کمک بازوها به سختی از روی صندلی بلند شدن؛
درد مفاصل و عضلات.
این علائم می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سایر بیماری‌ها نیز باشد، بنابراین باید با پزشک‌تان صحبت کنید تا بتواند مشکل شما را دقیقا تشخیص بدهد. به یاد داشته باشید با بالا رفتن سن، درد مفاصل امری طبیعی است و همه‌ی دردها نشانه‌ی ابتلا به پوکی استخوان نیست؛ اما تا وقتی مطمئن نشده‌اید هر درد قابل ملاحظه‌ای را جدی بگیرید.
