سمی که عضلات صورت را فلج می کند

دکتر محمد حسین زمانی، متخصص پوست در این خصوص به سیناپرس گفت: بوتاکس (Botox) نام تجاری محصولی است که نخستین بار شرکت آلرگان آن را اختراع و روانه بازار کرده است اما هم اکنون بوتاکس در بازار چهار نوع A، B، C و D دارد؛ نوع A بوتاکس برای انجام زیبایی و درمان سردردهای میگرنی بکار گرفته می شود.

وی افزود: تمامی این نوع بوتاکس ها از یک کیک پروتئینی( پوشش بوتاکس) و باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ساخته شده اند؛ این باکتری سمی تولید می کند که باعث بی حرکتی عضله ها می شود. کیک پروتئینی نیز باعث ترشح آرام بوتاکس شده تا سم وارد خون نشود و ضمن نداشتن عوارض، منجر به بی حرکتی عضله شود.

به گفته وی، پیشانی یکی از قسمت هایی است که می توان با تزریق بوتاکس به عضله ای که باعث اخم صورت می شود، میزان خط اخم را کاهش داد.

وی دوران ماندگاری بوتاکس را موقت دانست و اظهارداشت: عمر و ماندگاری ترکیب پروتئین و توکسین موجود در بوتاکس بین سه تا شش ماه است. این میزان ماندگاری در برندهای مختلف متفاوت است. پس از آن عضله به حالت اولیه خود باز می گردد؛ تصور کنید که ما یک لامپی داریم که توسط کلید برق خاموش می شود. اگرعضله و بوتاکس را همانند کلید برق و لامپ در نظر بگیریم. این لامپ پس از اتمام طول عمرش بار دیگر توسط کلید برق روشن می شود و به حالت اولیه خودش بر می گردد.

وی خاطرنشان کرد: در پاسخ به این سوال شایع که پس از اتمام دوره بوتاکس چه اتفاقی رخ می دهد، باید گفت که همه چیز بار دیگر به زمانی که بوتاکس انجام نداده اید، باز می گردد. مضاف بر اینکه در دورانی که بوتاکس دارید (سه یا شش ماه یا متوالی پشت سر بوتاکس تزریق کرده اید)، پوست تان عاری از چین و چروک است و شما جوان تر باقی می مانید.

مراقبت های پس از بوتاکس اهمیت زیادی دارد

زمانی به مراقبت های پس از بوتاکس اشاره کرد و گفت: مهمترین اصل در مراقبت های پس از بوتاکس این است که فرد تا یک مدت اصلا دست به محل تزریق نزند زیرا دستکاری این ناحیه باعث نشت بوتاکس به نواحی دیگر می شود. از سوی دیگر تا ۱۸ ساعت پوست ناحیه تزریق سوزن بسته نیست و احتمال ورود باکتری و عفونت به این ناحیه وجود دارد.

وی تصریح کرد: همچنین این افراد نباید تا چهار ساعت سرشان را پایین بیندازند یا دراز بکشند. هر نوع گرمای موضعی نیز باعث می شود عمر بوتاکس کمتر شود.

وی به موارد منع استفاده از بوتاکس اشاره کرد و گفت: بوتاکس نه تنها برای زیبایی بلکه برای درمان های سردرد میگرین نیز استفاده می شود. تزریق بوتاکس از سن هجده سال به بالا مجاز است اما زنان حامله و شیرده و افرادی که آلرژی و عفونت فعال در منطقه تزریق دارند، نباید از بوتاکس استفاده کنند.

این متخصص پوست افزود: هم اکنون سه نوع بوتاکس دیسپورت( dysport )، نورونوکس کره ( Neuronox ) و مسپورت Masport) ) دارای مجوز از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی هستند. علاوه بر این برندهای متفرقه ای نیز در بازار وجود دارند که هیچگونه نظارتی به روی ساخت و پخش آنها نمی شود.

وی بیان کرد: زنجیره سرد در بوتاکس بسیار مهم است. اگر این زنجیره سرد در بوتاکس رعایت نشود، آن دارو تاثیر خودش را ندارد و زدنش بی فایده است.

وی تاکید کرد: من توصیه می کنم مراجعه کنندگان هنگام انجام بوتاکس از پزشکان متخصص شان درخواست کنند که بطری تزریق بوتاکس را به آنها نشان دهد؛ این مساله جزو حقوق آنهاست. در حال حاضر دیسپورت و مسپورت در واحدهای ۱۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰  در بازار وجود دارند که تنها برای یک بیمار استفاده نمی شوند. معمولا دیسپورت ۵۰۰  واحدی برای سه نفر و ۳۰۰ واحدی برای دو نفر استفاده می شود(همینطور مسپورت). هرچند ممکن است مراجعه کنندگان نتواند کل پکیج بوتاکس را ببیند اما می تواند بطری بوتاکس را مشاهده کنند.

عوارضی که بوتاکس به همراه دارد

زمانی به عوارض بوتاکس اشاره کرد و گفت: عوارض بوتاکس به دو دسته تقسیم بندی می شود. اولین عارضه بوتاکس حساسیت است. این حساسیت می تواند فوری یا تاخیری باشد. در حساسیت فوری، محل تزریق بوتاکس بلافاصله با قرمزی پوست خودش را نشان می دهد. این نوع حساسیت( واکنش شدید به توکسین) خطرناک است بنابراین پزشک فورا انجام تزریق را متوقف می کند اما حساسیت های تاخیری و سبک تر معمولا تا ۴۸ ساعت پس از تزریق خودشان را نشان می دهند. این عارضه چندان مهم نیست و با تجویز داروهای ضد حساسیت، مهار و کنترل می شود.

این متخصص پوست ادامه داد: از دیگر عوارضی که معمولا از هر ۱۰۰ تزریق، احتمال ایجاد آن وجود دارد، افتادگی پلک است. در این عارضه بنابر جنس بوتاکس، نحوه تزریق و وجود ضعف عضلانی مخفی مراجعه کننده، قسمت ضعیف تر عضله تحت تاثیر تزریق قرار می گیرد و پلک به حالت بسته یا نیمه بسته در می آید. این عارضه نیز درمان چهار تا شش هفته ای دارد و اصلا خطرناک نیست.

وی بیان کرد: از دیگر عوارض بوتاکس، ایجاد سردردهای بد است. معمولا کسانی که مبتلا به میگرن یا زیر شاخه های سردردهای میگرنی هستند، هنگام تزریق بوتاکس و با تحریک نقاط طب سوزنی میگرن، موقتا دچار سر درد می شوند که با مراجعه به پزشک و تزریق یک نقطه اضافی دیگر، این مشکل نیز حل خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه بازدهی بوتاکس در افراد متفاوت است، گفت: ما پیش از انجام بوتاکس، پوست فرد مراجعه کننده را معاینه می کنیم؛ پوست زیر چشم فرد را با دو انگشت به اندازه یک سانتی متر می کشیم و سپس رها می کنیم. سرعت برگشت پوست به جای اولش، عملکرد و بازدهی بوتاکس را تایید می کند. کسانی که سرعت بازگشت پوست شان تاخیر دارد، بهتر است اصلا از بوتاکس استفاده نکنند زیرا تاثیر خاصی برای آنها نمی کند اما بوتاکس برای جوانان که پوستی سفت تر دارند، بهتر جواب می دهد.

وی استفاده از کرم ضد آفتاب را بهترین راهکار برای پیشگیری از چین و چروک و ایجاد شادابی پوست عنوان کرد و گفت: در حال حاضر حتی لامپ های کم مصرف و مانیتور کامپیوترها هم مقادیری اشعه UV نوع A و B دارند بنابراین توصیه می شود افراد حتی در محیط کار هم از کرم ضد آفتاب استفاده کنند. همچنین بهتر است افراد پس از سن ۳۰ و ۳۵ سالگی از مشاوره متخصصان پوست استفاده کنند تا بعدها دیگر نیازی به کارهای مداخله ای مانند تزریق بوتاکس و ژل و … پیدا نکند. طبیعتا پیشگیری خیلی بهتر از درمان است.