خلا‌ءهای کشور در حوزه صنعت داروسازی گیاهان دارویی
آنچه که امروز بر همه مشخص و شفاف شده است این است که ما علاقه ی بسیاری به تجارت و بازار حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی داریم اما آیا این بازار در ظاهر پر رونق خالی از هرگونه خلا و کاستی می باشد؟ مسعود رضوانی، مدرس دانشگاه، عضو هیئت علمی موسسه جامع تحقیقات طب سنتی و گیاهان دارویی ایران در این ارتباط با خلا‌ءهای کشور در حوزه صنعت داروسازی گیاهان دارویی می گوید: در بحث پیشرفت در زمینه ی گیاهان دارویی اگر پتانسیل و زمینه های اکولوژیکی کشور را نادیده بگیریم و کشورمان را یک کشور با آب و هوای یکنواخت و فاقد تنوع ژنتیکی گیاهی و تنوع اکولوژیکی در نظر بگیریم، می توانیم بگوییم پیشرفت قابل قبولی داشته ایم. اما با توجه به گنجینه تنوع ژنتیکی گیاهی و تنوع شرایط اقلیمی، اکولوژیکی که در کشورمان داریم، سرعت پیشرفت کشور در زمینه گیاهان دارویی و صنعت داروسازی و فرآوری این گیاهان بسیار کند است.
وی افزود: زمانی می‌توانیم به پیشرفت چشمگیر در زمینه صادرات گیاهان دارویی برسیم که به چند مقوله همزمان با هم توجه کنیم. اول شناسایی گیاهان اندمیک کشور (خاص کشور) و همچنین شناسایی گیاهان دارویی که از لحاظ کیفیت و کمیت، دارای عملکرد قابل قبول است. دوم شناسایی مواد موثره اصلی این گیاهان و کاربرد درمانی این مواد موثره در صنایع مختلف از قبیل: داروسازی، صنایع غذایی و حتی صنایع عطرسازی و رنگسازی. سوم صنعت فرآوری،بسته بندی و حمل و نقل گیاهان دارویی. باید بپذیریم که فقط در صورتی می توانیم در صنعت صادرات گیاهان دارویی حرفی برای گفتن داشته باشیم که از صنعت فرآوری، بسته بندی و حمل و نقل روز دنیا بهره‌مند باشیم.
مافیای بزرگ، صنعت این نوع داروها را در اختیار خود گرفته‌اند
وی با بیان اینکه صنعت گیاهان دارویی یک صنعت چند وجهی است و در هر کدام از ابعاد مختلف آن می توان اشتغال‌زایی و کسب درآمد کرد، گفت: یک مثال واضح در این مورد، میزان اشتغال‌زایی و کسب درآمد ارزی کشور اسپانیا از محصول زعفران است. به زعم نظرات مستند بسیاری از متخصصان، درآمد ارزی این کشور در زمینه صادرات گیاه زعفران، بیش از اینکه ناشی از تولید این گیاه باشد، برگرفته از صنعت بسته بندی و ترانسفرینگ گیاه زعفران است. می توانیم نتیجه بگیریم که ورود ارز در مقوله گیاهان دارویی به کشور فقط محدود به تولید آن نیست و در ابعاد دیگر نیز، زمینه برای اشتغال‌زایی و کسب درآمد در سطح ملی و بین المللی فراهم است.
این کارشناس گیاهان دارویی گفت: متاسفانه میل تولید گیاهان دارویی جدید، در سطح تجاری بسیار کم است و دلیل آن، نبود بازار هدف مشخص برای تولید کننده و همچنین کمبود کارشناسان و متخصصانی که بتواند در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت تولید کننده را حمایت کنند، است. از این رو تولیدکننده سعی می کند، گیاهانی را تولید کند که کمترین ریسک ضرر را به همراه داشته باشد.
رضوانی عنوان کرد: آنچه که امروزه مشخص است، وجود یک مافیای بزرگ در صنعت گیاهان دارویی و داروسازی گیاهی است و این مافیا در حقیقت همان شرکت‌های داروسازی گیاهی هستند که صنعت کشت، کار فرآوری و صادرات را به صورت کامل در اختیار خود گرفته اند و همین مسئله باعث نبود رقابت در این بازار و همچنین زایش خرده بازارهای کوچک در سطح ملی شده است.
وی با بیان اینکه کشورمان یکی از معدود مناطق در دنیا است که تنوع آب و هوایی بسیار بالایی دارد گفت: وجود ارقام مختلف گیاهی ، بانک‌های ژنی غنی و همچنین تعریف چهار فصل به معنای حقیقی که لازمه رشد هر گیاهی است، توانسته است بستر مناسبی برای رشد و پرورش گونه‌های مختلف گیاهان دارویی ایجاد کند.
