بی‌سابقه‌ترین گرد و غبار در اهواز/ زندگی در خوزستان فلج شد سلامت نیوز: بی‌سابقه‌ترین گرد و غبار در اهواز/ زندگی در خوزستان فلج شد
اهوازی‌ها امروز یکی از بی‌سابقه‌ترین گرد و غبار‌ها را تجربه می‌کنند. رطوبت بالای ۹۵ درصد به همراه توده‌های گرد غبار زندگی در این شهر را فلج کرده است. رسانه‌های محلی در اهواز گزارش داده‌اند که از ۴ صبح امروز آب و برق ۱۱ شهر استان خوزستان قطع شده است.
اوج بحران در شهرها و شهرستان های اهواز ، ماهشهر ، هندیجان ، آبادان ، خرمشهر ، باوی ، کارون ،حمیدیه ،سوسنگرد، هویزه و شادگان است و همزمان از مرکز کشور خبر می‌رسد وزیر نیرو برای پیگیری اوضاع به خوزستان سفر کرده است. علاوه بر این تمامی مراکز و ادارات دولتی به همراه دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل شده است و فعالان بخش خصوصی و مغازه‌داران نیز خانه نشین شده اند.
استاندار: هیچ وقت این میزان گردوخاک را تجربه نکرده بودیم
همزمان با این بحران ستاد مدیریت بحران نیز در این استاد برگزار شد و پس از آن،غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان در جمع خبرنگاران حاضر شد و اظهار کرد: شب گذشته رطوبت در اهواز به ۹۶ درصد رسید. رطوبت بالا و توأم با آلودگی و خاک انباشته شده از طوفان و گردوخاک هفتم بهمن بر خطوط انتقال و ایستگاه‌های برق نشست و باعث شد که حالت عایق مانند در خطوط انتقال و ایستگاه‌های برق، ایجاد و این ایستگاه‌ها از مدار خارج شوند.
وی افزود: ۳۵ هزار کیلومتر خطوط توزیع برق در خوزستان وجود دارد. امکان شست‌وشوی این خطوط در مدت کم از ۸ بهمن‌ماه تاکنون امکان‌پذیر نبوده است. البته در این مدت شست‌وشو و پاکسازی ایستگاه‌ها و خطوط برق انجام می‌شد اما امروز افزایش رطوبت موجب شد تا خطوط انتقال و ایستگاه‌های برق از مدار خارج شوند به طوری که از قبل از ساعت یک بامداد امروز تقریباً تمام مناطق با قطعی برق مواجه شد.
استاندار خوزستان عنوان کرد: در ۱۰ سال گذشته در استان مه‌گرفتی همراه با گردوخاک شدید نداشتیم. مشکلی که امروز بوجود آمد مه‌گرفتگی و افزایش رطوبت پس از طوفان گردوخاک ۸ بهمن بود. این طوفان بسیار شدید بوده است و هیچ وقت این میزان گردوخاک را تجربه نکرده بودیم. پس از آن بارندگی بسیار کم بود به طوری که جهت شست‌وشوی ایستگاه‌ها و خطوط انتقال برق کافی نبود.
شریعتی در پاسخ به انتقاداتی که نسبت به شست‌وشو نشدن ایستگاه‌ها و خطوط انتقال برق تاکنون در اهواز و شهرستان‌های درگیر این مشکل می‌شود، بیان کرد: فقط ۳۵ هزار کیلومتر خطوط انتقال برق در استان وجود دارد. واقعاً امکان شست‌وشوی این حجم از حدود به علت نبود امکانات وجود نداشت.
چالش قطع برق قابل پیش‌بینی نبود
وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت قطعی برق در اهواز و در شهرستان‌های دیگر و مشکلات ناشی از پدیده مه‌گرفتگی قابل پیش‌بینی نبود؟، گفت: وضعیت مه‌گرفتگی پیش‌بینی شده بود اما این موضوع که چه تعداد از ایستگاه‌های برق ممکن است از مدار خارج شوند قابل پیش‌بینی نبود. عمق و وسعت مشکلات ناشی از پدیده مه‌گرفتگی نظیر قطعی برق نیز پیش‌بینی نشده بود.
استاندار خوزستان همچنین در پاسخ به این سوال که آیا قطعی برق و آب امروز در اهواز پیش‌بینی نشده بود؟ اظهار کرد: میزان ایستگاه‌ها و خطوط انتقال برق زیاد است، بنابراین نتوانستند که از ۸ بهمن تاکنون تمام خطوط انتقال برق را شست‌وشو دهند. همچنین پیش‌بینی می‌شد که ممکن است در امروز برق برخی مناطق قطع شود اما گستردگی این مشکل قابل پیش بینی نبود. به علت قطعی برق نیروگاه‌های رامین، خرمشهر، آبادان، ماهشهر و زرگان به علت نبود مصرف از مدار خارج شدند.
شریعتی ادامه داد: با اقدامات صورت گرفته اکنون دو واحد از هر کدام از نیروگاه‌های آبادان، خرمشهر و رامین وارد مدار شدند و همچنین دو ترانسفورماتور در ایستگاه آبادان وارد مدار شده و برای اهواز نیز همین کار را می‌خواهیم انجام دهیم.
وی با بیان اینکه مشکل قطعی برق در بامداد امروز باعث شد که خط ۴۰۰ کیلوهرتز برق نیز در استان دچار مشکل شود، تصریح کرد: از ساعت یک بامداد درگیر این مسأله شدیم و برخی مسئولین را به محض قطعی برق فرا خواندیم. در جلسه ستاد بحران صبح امروز نیز تمام مسئولان مربوطه حضور داشتند و مقرر شد که به صورت ساعتی آخرین اقدامات هر دستگاه به معاونین من، منتقل و هر ساعت نیز جلسه‌ای نیز برای بررسی آخرین اقدامات صورت گرفته برگزار شود.
توزیع آب در شهرستان‌های خوزستان
شریعتی با اشاره به قطعی آب در اهواز برخی شهرستان‌های استان، گفت: مقرر شده است که برای مناطق حساس نظیر بیمارستان‌ها آب توزیع شود همچنین امکانات توزیع آب نیز از شهرستان‌هایی که اکنون دارای آب هستند به اهواز و سایر شهرستان‌های فاقد آب انتقال داده می‌شود تا به توزیع آب در این شهرستان‌ها کمک شود.
وی بیان کرد: اکنون دولت جهت پیگیری این مسائل و قطعی برق در اهواز و ۱۰ شهرستان دیگر وزیر نیرو را به استان اعزام کرده و در حال حاضر وزیر نیرو جهت بررسی این وضعیت در حال سفر به استان است. در سفر هفته اخیر معاون اول ریاست جمهوری به خوزستان از آقای جهانگیری درخواست کردیم که مقرههای برق باید به صورت “سیلیکون رابر” شوند. هر چند این موضوع هزینه نسبتاً بالایی دارد اما باید صورت بگیرد. خوشبختانه این درخواست مورد تأکید آقای جهانگیری قرار گرفت و معاون اول ریاست جمهوری به وزیر نیرو دستور دادند که مقرههای برق خوزستان باید به صورت سیلیکون رابر شود و بدون لحاظ کردن هزینه‌ها و فایده‌های آن باید برای این اقدام برنامه‌ریزی شود.
استاندار خوزستان گفت: مشکل قطعی برق از ساعت اولیه امروز، آغاز و حدود ساعت چهار صبح به اوج خود رسید. از ساعت ۴.۵ نیز جهت رفع دغدغه و نگرانی مردم دستور دادند تا تمام مدارس، ادارات و دانشگاه‌ها در دو نوبت صبح و بعدازظهر تعطیل اعلام شوند. هر چند نظر برخی مسئولین این بود که اعلام تصمیم‌گیری برای تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها در نوبت بعدازظهر به ساعات بعدی موکول شود اما نگاه مدیریتی من این بود که مشکلی برای مردم صورت نگیرد.
شریعتی با بیان اینکه اطلاع‌رسانی به موقع تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات در امروز به مردم صورت گرفته است، گفت: اطلاع‌رسانی به موقع به مردم در زمینه تعطیلی مدارس و ادارات اهواز و ۱۰ شهرستان دیگر باعث شد امروز مردم کمتر از منازل خود خارج شوند، بنابراین بی‌نظمی صورت نگرفت و شهر آرام بود. خوشبختانه این کار مدیریت شد.
ما، دولت عراق يا داعش؟
به‌طور کلي، مي‌توان وضعيت هواي خوزستان را يکي از مشکلاتي دانست که در سال ۹۵ از صحنه اخبار حذف نشد و در يک هفته گذشته هم به دلايل مختلف بيشتر به آن پرداخته شد. يکي از اين دلايل، حرف‌هاي صابر عبودالموسوي، سفير عراق در ايران بود که باوجود تأکيدات مسئولان مختلف ايراني، تسلط داعش را در مناطق گردوغبارخيز عراق و تأثير آن بر هواي استان‌هاي مرزي ايران کم و ناچيز اعلام کرد. او در ادامه گفت: «حضور داعش در مهار کانون‌هاي گردوغبار عراق تأثيرگذار بوده اما اين اثر خيلي کم است. از کل اراضي‌ای که داعش در عراق اشغال کرده، فقط ۱۰ درصد آن آزاد نشده است. نقش‌آفرينان مختلف بايد مسئوليت خود را دراين‌مورد قبول کرده و اقدامات لازم را انجام بدهند.»
اين درحالي است که معصومه ابتکار، رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست، چندي پيش گفته بود: «در گذشته براي کنترل ورود گردوغبار، تفاهمنامه منطقه‌اي با کشور عراق امضا شد ولي گروه تروريستي داعش موجب تأخير در اجراي برنامه‌هاي مشترک مقابله با گردوغبار شده است. مشکل آنجاست که بخشي از کانون‌هاي گردوغبار در تصرف داعش و محل اصلي درگيري‌هاست و عراق قول داده هر موقع شرايط فراهم شود، براي حل مشکل اقدام کند.» درباره اين اختلاف‌نظر، ضياءالدين شعاعي، مدير ستاد ملي مقابله با پديده گردوغبار در گفت‌وگو با ايسنا، با تأکيد بر اينکه اين حرفي بوده که سفير عراق زده و هر نوع پرسش و نقد دراين‌باره نيز بايد با خود او مطرح شود، مي‌گويد: «ما همه حرف‌هايي را که قبلا دراين‌زمینه گفته‌ايم، تأييد مي‌کنيم.» او در پاسخ به اين پرسش که کدام نقاط از عراق به‌عنوان کانون گردوغبار مطرح مي‌شوند، مي‌گويد: «هنوز شناسايي دقيق کانون‌هاي گردوغبار عراق صورت نگرفته است و فقط به صورت خوشه‌اي اعلام کرديم که در منطقه شرق سوريه، غرب و مرکز عراق و بين‌النهرين، کانون گردوغبار وجود دارد ولي جزئيات آن هنوز براي ما مشخص نيست؛ اگرچه تعيين محل دقيق، جزء برنامه‌هاي مطالعاتي ما بوده ولي هنوز محقق نشده و قرار است با همکاري عراقي‌ها اين مطالعات انجام شوند.»
شعاعي درباره اظهارنظر سفير عراق با تأکيد بر اينکه براي پرسش و تدقيق در اين اظهارنظر بايد به خود سفير مراجعه کنيد و ما نمي‌توانيم درباره حرف او اظهارنظري کنيم، مي‌گويد: «ما بر‌اساس برآوردهاي خود، نظرمان را درزمینه وضعيت ناامني در عراق که مانع و محدوديتي براي مقابله با پديده گردوغبار بوده، اعلام کرديم و ايشان نيز نظر و تلقي خود را از ناامني عراق مطرح کرده است. ما نگفتيم اين مناطق، دست داعش است، گفتيم امنيت در اين مناطق وجود ندارد. بحث نبود امنيت و اينکه منطقه در اختيار داعش است، دو مقوله متفاوت تلقي مي‌شوند. درحال‌حاضر، داعش در غرب دجله مستقر بوده و قسمت شرق آزاد شده و تعبير ما امنيت است، حال ممکن است منطقه در دست داعش بوده يا احتمال حضور نيروهاي تروريستي در آن وجود داشته باشد؛ در هر دو صورت مانعي براي مقابله با پديده گردوغبار محسوب مي‌شود؛ براي مثال، وقتي به کربلا سفر مي‌کنيم، شاهد اين هستيم که در اين شهر، امنيت کامل وجود دارد ولي هشدار داده مي‌شود که از يک مرز و منطقه پيش‌تر نرويم؛ اين به آن معنا نيست که لزوما در آن مرز و منطقه، داعش مستقر است بلکه به اين معنا بوده که امکان حضور نيروهاي تروريستي در آن وجود دارد و همين ناامني تلقي مي‌شود؛ به‌طور کلي، به نظر من، اين لغت‌ها اين‌قدر دقيق نيست که اين‌طور درباره آنها حساسيت نشان دهيم.»
اين حرف‌ها در حالي مطرح مي‌شوند که بسیاری از کارشناسان محيط‌زيست، اصلي‌ترين منبع بروز معضل گردوغبار در خوزستان را اقدامات دولت‌ها درزمينه خشک‌کردن منابع آب، مانند هورالعظيم مي‌دانند که معاون امور تالاب‌ها در دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط‌زيست يکي از آنهاست؛ مسعود باقرزاده با انتقاد از طرح‌هاي توسعه‌اي که در خوزستان به اجرا گذشته شده يا براي اجرا مصوب شدهاند، مي‌گويد: «اگر به رويکرد اکوسيستمي پايبند نباشيم، طرح‌هاي توسعه‌اي که امروزه اجرا مي‌شوند يا قرار است اجرا شوند، مي‌توانند در آينده مشکل‌آفرين شده و کانون‌هاي جديد گردوغبار ايجاد کنند. درحال‌حاضر، طرح‌هايي در خوزستان تصويب شده که پتانسيل توليد کانون گردوغبار را دارند؛ بنابراين در شرايطي که با صرف هزينه‌هاي بالا کانون‌هاي فعال گردوغبار را تثبيت مي‌کنيم بايد همزمان بازنگري در برنامه‌هاي توسعه و مديريت سرزمين داشته باشيم تا از ايجاد کانون‌هاي جديد جلوگيري کنيم.» او در ادامه می‌گوید: «اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي بدون توجه به ابعاد مختلف آن موجب محدودشدن منابع آبي، ازبين‌رفتن پوشش گياهي، چراي بي‌رويه، شخم‌زدن‌هاي غلط و تخريب منابع طبيعي و درنهايت، تبديل منابع به کانون‌هاي گردوغبار شده است و حالا ادعا مي‌کنند سازمان حفاظت محيط‌زيست بايد با اين کانون‌ها مقابله کند.
در مناطقي که کانون‌هاي گردوغبار فعال شده، مجبور هستيم اقدامات درماني خود را شروع کنيم؛ براي مثال، در درياچه اروميه درحال‌حاضر، هزينه و تاوان توسعه ناپايدار در گذشته را پرداخت مي‌کنيم.» معاون امور تالاب‌ها در دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط‌زيست با اشاره به اينکه اينها بحث‌هاي پيچيده‌اي است که سازمان حفاظت محيط‌زيست به‌تنهايي نمي‌تواند پاسخگوي آنها باشد، مي‌گويد: «بايد دورانديشي داشته باشيم و از ابتدا سرانجام طرح‌ها را مدنظر قرار دهيم؛ اين کار، بسيار پرهزينه و غير‌منطقي است که از انتها به ابتدا حرکت کنيم. منطقي نيست اجازه بدهيم کانون‌ها فعال شوند و بعد بگوييم حالا بايد کانون‌ها را تثبيت کنيم. بر همگان روشن است که پيشگيري، بهتر و کم‌هزينه‌تر از درمان است.» او با بيان اينکه براي پايداري تمدن سرزمين خود بايد فارغ از اين دولت و آن دولت، براي حفظ سرزمينمان تلاش کنيم، مي‌گويد: «اغلب آمارها درباره پارامترهاي هواشناسي و زيست‌محيطي در ايران منفي هستند. بارش‌ها کاهش، دماها افزايش، پوشش‌هاي گياهي رو به تخريب، منابع آبي محدود و سطح آب زيرزميني رو به کاهش رفته است و اکثر نمودارهاي اين پارامترها منفي شدهاند؛ اين‌طور نمي‌توان کشور را مديريت کرد چون مسائل کشور از دامان اين دولت به دامان دولت ديگر انداخته مي‌شود.»
