اختلال پردازش حسی
تریتا نیوز -سميرا سرايلو-اضافه بار حسی زمانی اتفاق می افتد که یک یا چند حواس از پنج حواس بیش از حد تحریک شوند. به عنوان مثال، ممکن است حس شنوایی شما زمانی که موسیقی بیش از حد بلند است، بیش از حد بارگیری شود، یا اگر نورها خیلی روشن باشند، بینایی دچار اختلال شود. در برخی موارد، بیش از یک حس ممکن است به طور همزمان تحت تأثیر قرار گیرد.
درباره عواملی که باعث اضافه بار حسی، علائم آن، و شرایط رایج مشترک مانند اختلال طیف اوتیسم می شود، بیشتر بیاموزید. اگر بیش از حد حواس خود را تجربه می کنید، دانستن گزینه های درمانی و برخی راه های مقابله نیز مفید است.
خلاصه كلام
اضافه بار حسی زمانی اتفاق می افتد که مغز شما تحت تأثیر اطلاعات حواس شما قرار می گیرد. زندگی با اضافه بار حسی می تواند چالش برانگیز باشد، اما شناسایی محرک های شما و استفاده از مکانیسم های مقابله ای که برای شما موثر است می تواند به کاهش ناراحتی شما کمک کند.
علل اضافه بار حسی
وقتی مغز اطلاعات بیشتری را از طریق حواس شما دریافت می کند که بتواند پردازش کند، اضافه بار حسی رخ می دهد. محرک های رایج اضافه بار حسی عبارتند از:
صدا
اگر با صدای بلند احاطه شده باشید (مثلاً یک کنسرت یا بازی ورزشی) یا اگر همزمان چندین صدا را می شنوید، ممکن است حس شنوایی شما بیش از حد بار شود. در حالی که برخی افراد فقط ناراحتی خفیف را گزارش می کنند، برخی زمانی که صداها خیلی شدید هستند درد را تجربه می کنند. ممکن است برخی صداها فرد را بیش از حد تحریک کند، اما به برخی دیگر واکنش نشان ندهد.
لمس
چیزهای روزمره مانند احساس لباس های شما یا لمس ن تان توسط فردي ديگر می تواند بسیار خسته کننده باشد. بافت برخی از مواد نیز ممکن است ناراحت کننده باشد (یعنی برخی از افراد پارچه های خاصی را دوست ندارند). برای برخی، لمس خاص یا احساس برخی چیزها می تواند دردناک باشد.
نور
برخی از افراد نسبت به نور حساس هستند، به خصوص اگر روشن یا چشمک زن باشد. اگر در یک محیط شلوغ مانند یک خیابان شلوغ شهری هستید و مطمئن نیستید که چشمان خود را روی چه چیزی متمرکز کنید، ممکن است اضافه بار ناشی از بینایی نیز رخ دهد. براي همين است كه در برخي از برنامه هاي تلويزيوني قبلا هشدار مي دهند كه در اين برنامه”نور فلش زياد است”.
بو
فردی که حس بویایی او بیش از حد واکنش نشان می دهد یا بسیار حساس است، ممکن است رایحه هایی مانند عطر برايش آزار دهنده باشد. آنها همچنین احتمالاً متوجه بوهایی می شوند که ممکن است دیگران نشوند و اگر در اطراف رایحه های بسیار قوی باشند، ممکن است احساس ناخوشایندی کنند. فردی که حس بویايي بیش از حد دارد ممکن است از مکان هایی با بوی تند مانند آشپزخانه، حمام یا فروشگاه های خاص اجتناب کند. حتی ممکن است به دلیل بویی که دارند از خوردن برخی غذاها خودداری کنند.
طعم
پرزهاي چشایی شما می تواند توسط غذاهایی با طعم های قوی یا ادویه های خاص برانگيخته شود. دمای برخی غذاها ممکن است باعث اضافه بار حسی شود، زیرا غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد بر حس چشایی شما تأثیر می گذارد.
علائم اضافه بار حسی
علائم اضافه بار حسی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در حالی که برخی از افراد فقط علائم خفیفی را تجربه می کنند که منجر به احساس ناراحتی خفیف می شود، برخی دیگر علائم را به قدری شدید گزارش می کنند که تا زمانی که حواسشان عادی نشود قادر به هيچ عملکردي نیستند. در برخی موارد، بیش از یک حواس شما ممکن است بیش از حد احساس بارگیری کنند. با این حال، برخی علائم مشترک وجود دارد که هر کسی که اضافه بار حسی را تجربه می کند ممکن است داشته باشد. آنها عبارتند از:
اضطراب
گیجی
تحریک پذیری
عدم تمرکز
افکار مسابقه ای
فشار
شناسایی اضافه بار حسی در کودکان
تحقیقات نشان میدهد که از هر شش کودک، یک کودک دارای مشکلات پردازش حسی است. چگونه می توان فهمید که کودک ممکن است اضافه بار حسی را تجربه کند؟ در اینجا برخی از علائم وجود دارد که باید مراقب آنها بود:
گریه و فریاد
پوشاندن صورت یا بستن گوش هایشان
چشمانشان را ببندد و از باز کردنشان امتناع کنند
اگر کودک شما این رفتارها را نشان می دهد، مهم است که از صدای آرام برای حمایت از آنها استفاده کنید. به محرک های آنها توجه داشته باشید و سعی کنید قبل از اینکه بار اضافی رخ دهد آن شرايط را تعديل كنید.
شرایطی که اضافه بار حسی را افزایش می دهد
افرادی که دارای شرایط پزشکی خاص هستند، بیشتر احتمال دارد که بیش از حد حسی را تجربه کنند. در اینجا چند مورد برای بررسی وجود دارد.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
یکی از علائم رایج اختلال استرس پس از سانحه، افزایش حساسیت حسی است. افراد مبتلا به PTSD معمولاً فلش بک از وقایع آسیب زا را تجربه می کنند. گاهی اوقات این فلش بک ها زمانی ایجاد می شوند که حواس آنها تحريك شود. براي مثال، فردی که در اثر شلیک گلوله به PTSD مبتلا است، ممکن است با صداهای کوبیدن بلند تحریک شود. پاسخگویی شدید حواس آنها اغلب باعث می شود که آنها در حالت آماده باش بالا قرار گیرند، حتی در سناریوهایی که نیازی نیست اينگونه باشند. اين افراد معمولا حالت گوش به زنگي بالا دارند.
اختلال پردازش حسی (SPD)
افراد مبتلا به اختلال پردازش حسی ورودی های حسی را به روشی غیر معمول دریافت می کنند و به آنها پاسخ می دهند. به این ترتیب، آنها می توانند به این ورودی ها پاسخگو نباشند یا بیش از حد پاسخگو باشند. پاسخ دهی بیش از حد به نشانه های حسی می تواند به طرق مختلف خود را نشان دهد. براي مثال، فردی که مشکلات پردازش حسی مرتبط با بینایی یا صدا دارد، ممکن است سردردهای میگرنی را تجربه کند.
اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی-کم توجهی – چه بی توجه باشد، چه بیش فعال یا ترکیبی – ممکن است دچار اضافه بار حسی شوند. همچنین ممکن است زمانی که حواسشان دائماً تحت فشار است، بیشتر دچار اضطراب شوند.
اختلال طیف اوتیسم (ASD)
اضافه بار حسی در افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم رایج است زیرا آنها اغلب دارای سیستم های حسی حساس هستند. برخی از رایج ترین اشکال اضافه بار حسی برای این جمعیت، بینایی و صدا هستند. این بدان معنی است که آنها می توانند توسط صداهای بلند و نورهای روشن تحریک شوند.
هر کسی می تواند اضافه بار حسی را تجربه کند، اما برای افراد مبتلا به بیماری های روانی مانند PTSD، ADHD، SPD و ASD شایع تر است.
تشخیص اضافه بار حسی
متخصصان پزشکی می توانند مشکلات اضافه بار حسی را با ابزارهایی مانند:
تست های یکپارچگی حسی و پراکسیس (SIPT): SIPT شامل ۱۷ تست مختلف برای اندازه گیری ادراک است و برای شناسایی مسائل حسی در کودکان ۴ تا ۹ ساله استفاده می شود.
چک لیست پردازش حسی و خود تنظیمی (SPSRC): این چک لیست شامل ۱۳۰ مورد است و می تواند برای بررسی پردازش حسی در کودکان ۳ تا ۸ سال استفاده شود. در بسیاری از موارد، مراقبت از شایع ترین علائم اضافه بار حسی ساده ترین راه برای شناسایی آن است.
درمان اضافه بار حسی
راه های زیادی برای کمک به مدیریت علائم اضافه بار حسی در هنگام ظهور وجود دارد.
رژیم حسی
برای کودکان مبتلا به اضافه بار حسی، یک متخصص اطفال ممکن است یک کاردرمانگر را برای کمک به آنها توصیه کند. یک کاردرمانگر با ایجاد یک «رژیم» حسی به کودکان دارای حساسیت های حسی کمک می کند.
رژیم حسی برنامه ای از فعالیت های حسی است که متناسب با نیازهای کودک شما تنظیم شده است. این برای کمک به کودک شما طراحی شده است که ورودی های حسی خود را مدیریت کند و با محرک هایی که ممکن است بر حواس او غلبه کند، کنار بیاید.
با یک حرفه ای صحبت کنید
در حالی که یک بزرگسال ممکن است به سادگی خود را از موقعیتی که باعث اضافه بار حسی او می شود دور کند، کودکان ممکن است نتوانند این کار را انجام دهند یا ممکن است نتوانند به طور کامل آنچه را که تجربه می کنند، بیان کنند. اگر کودک شما در مواجهه با محرک های حسی مشکل خاصی دارد، یک متخصص اطفال می تواند به ارائه ایده ها کمک کند.
مقابله با اضافه بار حسی
برای داشتن یک زندگی سالم در هنگام مواجهه با اضافه بار حسی، برای بهینه سازی مکانیسم های مقابله ای خود تلاش کنید. برخی از روش های مقابله عبارتند از:
برای ایجاد ثبات به یک روال پایبند باشید. اگر اضافه بار حسی شما ناشی از محرک های اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره شما باشد، پایبندی به یک روال می تواند به شما در برنامه ریزی برای مقابله با اضافه بار آینده کمک کند. در حالی که ممکن است نتوانید از آن جلوگیری کنید، ممکن است بتوانید شدت آن را مدیریت کنید. محرک ها را شناسایی کنید تا یاد بگیرید چگونه می توانید از آنها اجتناب کنید یا برای آنها آماده شوید. می توانید این کار را با داشتن یک دفترچه خاطرات و یادداشت برداری از هر بار انجام دهید. مدیتیشن را تمرین کنید تا به ذهن خود کمک کنید زمانی که احساس خستگی می کنید آرام شود. فضای زندگی خود را برای حذف چیزهایی که باعث اضافه بار حسی می شوند، مانند نورهای روشن یا خشن و بلندگوهای بلند، بهینه کنید.