چین؛ چالش راهبردی آمریکا در قرن ۲۱

آمریکا با بهره‌گیری از ابزار‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی، سعی دارد از منطقه غرب آسیا به‌عنوان یک اهرم فشار علیه چین استفاده کند.

به گزارش تریتا نیوز  ، سعید شهرابی فراهانی کارشناس مسائل بین‌الملل در یادداشتی نوشت: با گذشت بیش از یک دهه از تدوین راهبرد «چرخش به شرق» در سیاست خارجی آمریکا، امروز بیش از هر زمان دیگری آشکار است که مهار جمهوری خلق چین، به‌ویژه در حوزه انرژی و تجارت، به اصلی‌ترین اولویت ژئوپلیتیکی واشنگتن تبدیل شده است.

آمریکا برای تحقق این هدف، با دامن‌زدن به بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه، تضعیف رقبا، کنترل منابع انرژی و درگیرسازی قدرت‌هایی همچون روسیه، در صدد مهار روند رشد اقتصادی پکن است. باید راهبرد و نقش منطقه غرب آسیا در چارچوب سیاست کلان مهار چین را تحلیل واقع بینانه کرد.

از نگاه راهبردی نخبگان حاکم در آمریکا، مهم‌ترین تهدید برای هژمونی تک‌قطبی آمریکا نه روسیه، نه تروریسم جهانی، بلکه چین در حال صعود است؛ کشوری که با رشد پیوسته اقتصادی، توسعه فناوری، و گسترش نفوذ در بازار‌های جهانی، در حال بازتعریف نقش خود به‌عنوان یک قدرت بین‌المللی نوظهور است.

به همین جهت، در اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی، دولت آمریکا تحت رهبری باراک اوباما، سندی راهبردی با عنوان «Pivot to Asia» یا «چرخش به شرق» را تدوین کرد. بر اساس این سند، تمرکز اصلی سیاست خارجی آمریکا از خاورمیانه به شرق آسیا منتقل شد و اولویت جدید، مهار بلندمدت چین تعریف شد.

اهداف اصلی راهبرد چرخش به شرق

انتقال اولویت‌های امنیتی و نظامی از غرب آسیا به شرق آسیا.

محدودسازی رشد اقتصادی چین از طریق فشار بر دسترسی به انرژی.

شکل‌دهی به ائتلاف‌های جدید ضدچینی در آسیا و اقیانوسیه.

به‌کارگیری ابزار‌های ترکیبی از تحریم، تهدید، دیپلماسی و مداخله غیرمستقیم.

نقش غرب‌ آسیا در راهبرد مهار چین

گرچه تمرکز آمریکا به‌ظاهر از غرب آسیا کاهش یافته، اما بی‌ثبات‌سازی این منطقه همچنان بخشی از راهبرد فشار بر چین تلقی می‌شود. هدف آن است که با ایجاد بحران در کشور‌های نفت‌خیز، هزینه تأمین انرژی برای چین افزایش یابد.

اقدامات آمریکا در این راستا عبارت‌اند از:

تضعیف و تعطیلی صنایع نفتی در لیبی و سوریه.

کنترل غیرمستقیم منابع نفتی عراق.

تحریم‌های شدید علیه صادرات نفت ایران.

دامن‌زدن به منازعات امنیتی در یمن و لبنان.

استفاده از رژیم صهیونیستی برای تشدید تنش در منطقه.

وابستگی چین به انرژی؛ یک نقطه ضعف استراتژیک

چین هم‌اکنون بین ۱۱ تا ۱۳ میلیون بشکه نفت در روز مصرف می‌کند. برآورد‌ها نشان می‌دهد که برای تداوم رشد اقتصادی، این کشور ناگزیر است طی پنج سال آینده مصرف روزانه خود را به حدود ۱۶ تا ۱۷ میلیون بشکه افزایش دهد.

این نیاز شدید، آسیب‌پذیری چین را در برابر اختلال در زنجیره تأمین انرژی بالا می‌برد و به واشنگتن این فرصت را می‌دهد که از انرژی به‌عنوان ابزار فشار استفاده کند.

مهار هوشمند به‌جای مداخله مستقیم

دونالد ترامپ طی دوران ریاست‌جمهوری خود، با درک هزینه‌های هنگفت مداخله مستقیم در منطقه، تلاش کرد سیاست مهار چین را از مسیر دیپلماسی منطقه‌ای، توافقات دوجانبه و نزدیکی به بازیگران مستقل منطقه‌ای دنبال کند. این رویکرد که می‌توان آن را مهار هوشمند نامید، سعی در مدیریت چالش چین با هزینه کمتر و همکاری بیشتر بازیگران محلی دارد.

جمع‌بندی

راهبرد آمریکا برای مهار چین، وارد مرحله‌ای پیچیده و چندلایه شده است که در آن، غرب آسیا علی‌رغم کاهش اولویت ظاهری، نقش کلیدی در تأمین منافع بلندمدت واشنگتن ایفا می‌کند.

انرژی، ثروت راهبردی خاورمیانه، به یک میدان رقابت ژئوپلیتیکی میان چین و آمریکا تبدیل شده است. آمریکا با بهره‌گیری از ابزار‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی، سعی دارد از این منطقه به‌عنوان یک اهرم فشار علیه چین استفاده کند.

در شرایطی که ساختار نظم جهانی در حال گذار از یک‌قطبی به چندقطبی است، نتیجه این تقابل استراتژیک، آینده موازنه قدرت جهانی را تعیین خواهد کرد.

سعید شهرابی فراهانی کیست؟

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی به عنوان یکی از فرماندهان برجسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ در تهران متولد شد. وی از همان دوران جوانی با پشتکار، هوش و تعهد به انقلاب اسلامی، در عرصه‌های مختلف نظامی و پژوهشی حضور فعال داشت. در این مقاله سعی خواهیم کرد تا با نگاهی جامع به زندگی‌نامه، سوابق علمی و نظامی ایشان، به تحلیل نقش مؤثر وی در تحولات سیاسی و امنیتی ایران پرداخته و دستاوردهای ایشان در عرصه‌های مختلف را بررسی کنیم.

_تحصیلات و آغاز فعالیت‌ها:

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی دوران ابتدایی و راهنمایی خود را در تهران و سپس در دهستان شهراب سپری کرد. پس از اتمام تحصیلات دبیرستان در تهران، وی وارد دانشگاه آزاد اسلامی آشتیان شده و مدرک کارشناسی خود را دریافت کرد. با توجه به زمینه‌های تخصصی و نیاز روز کشور، وی در سال ۱۳۸۲ به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیوست و در حوزه‌های مختلف تخصصی این نهاد فعالیت‌های گسترده‌ای آغاز کرد.

_فعالیت‌های نظامی و امنیتی

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان کادر رسمی وارد شد و در بخش‌های مختلف امنیتی، سیاسی، کارگزاران حکومتی، روحانیت، وجبهه های

مبارزه با فتنه‌ها و تهدیدات کشور فعالیت کرد. وی در مقابله با فتنه‌های مختلف از جمله فتنه‌های ۸۷، ۸۸، ۹۶ و ۹۸ نقش برجسته‌ای داشت. همچنین در انتخابات‌های مختلف ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شورای شهر و روستا و خبرگان رهبری به‌عنوان نماینده ویژه سپاه، مسئولیت‌های مختلفی را به عهده داشت و با تدابیر خود تأثیرات مهمی در

برگزاری این انتخابات‌ها به‌ویژه از منظر امنیتی و سیاسی داشت.

_دستاوردهای علمی و پژوهشی:

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی علاوه بر فعالیت‌های نظامی، به تحصیلات عالی نیز اهمیت ویژه‌ای داد. وی موفق به اخذ مدارک MBA در مدیریت اجرایی و DBA در مدیریت بازرگانی شد. در ادامه، دکترای مدیریت خود را در یکی از معتبرترین دانشگاه‌های کشور اخذ کرد. از سال ۱۴۰۰ تاکنون، وی بیش از ۱۳۰۰ مقاله علمی و تحلیلی در زمینه‌های سیاسی، امنیتی، بین‌المللی و مطالعات ضد صهیونیستی منتشر کرده است که در رسانه‌های معتبر داخلی و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است. این فعالیت‌های علمی سبب ثبت جهانی نام وی در سال ۱۴۰۳ در مجامع بین‌المللی شده است.

_نقش در تحولات جهانی و منطقه‌ای:

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی نه‌تنها در عرصه‌های داخلی ایران بلکه در سطح بین‌المللی نیز شناخته شده است. تحلیل‌های وی در خصوص تحولات غرب آسیا، خلیج فارس، خاورمیانه و جبهه مقاومت، همواره در رسانه‌های معتبر بین‌المللی بازتاب داشته است. او از جمله تحلیلگران برجسته‌ای است که در درک تحولات منطقه‌ای و تهدیدات علیه جمهوری اسلامی ایران، توانسته است با نگارش مقالات علمی و تحلیلی جامع، جهت‌دهی و راهکارهای عملی و علمی ارائه دهد.

_مسئولیت‌ها و سمت‌های اجرایی:

در حال حاضر، سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی مسئولیت‌های گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف علمی و اجرایی بر عهده دارد. از جمله مهم‌ترین مسئولیت‌های وی عبارتند از:

مدیر کل پژوهش و مطالعات بین‌المللی ضد صهیونیستی

ایشان مسئولیت هدایت و سامان‌دهی پژوهش‌های مرتبط با مبارزه با تهدیدات صهیونیستی و تحلیل‌های بین‌المللی در این زمینه را بر عهده دارد.

مدیر اتاق تحلیل جبهه مقاومت

در این سمت، وی نقشی کلیدی در تحلیل وضعیت جبهه مقاومت در برابر تهدیدات خارجی و درک تحولات استراتژیک منطقه‌ای ایفا می‌کند.

تحلیل‌گر ارشد سیاسی، امنیتی و بین‌المللی

تحلیل‌های وی در زمینه‌های امنیتی و سیاسی نه تنها در داخل کشور بلکه در سطح بین‌المللی دارای اهمیت و نفوذ است.

مدیر مرکز نهضت‌های رهایی‌بخش اندیشکده پیامبر اعظم (ص)

این مسئولیت موجب ترویج اندیشه‌های انقلاب اسلامی و هم‌افزایی با سایر نیروهای مقاومت جهانی شده است.

مدیرحراست و مشاور ریاست مرکز در برخی وزارتخانه‌ها، سازمانها و نهادی انقلابی، موسسات نیمه خصوصی دولتی

نتیجه‌گیری

سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی با ترکیب توانمندی‌های علمی و عملی خود، در عرصه‌های مختلف نظامی، امنیتی، و پژوهشی، نقشی بی‌بدیل در پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ایران ایفا کرده است. تلاش‌های وی در مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی و تحلیل‌های دقیق وی در عرصه‌های بین‌المللی، او را به یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار در عرصه امنیت و سیاست تبدیل کرده است.

منابع:

_ اندیشکده های مطالعاتی و پژوهشی جهان، سازمان ملل متحد وChatGPT

_ ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران

_ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران

مجلس شورای اسلامی

_ نهاد ریاست جمهوری

_  مرکز اسنادانقلاب اسلامی

نهضت جهانی مقاومت

_ خبرگزاری‌های رسمی کشور

_ کانال خبری تفرشی ها

_سایت دیار فرهیختگان فراهان

_ جمعیت مدافعان انقلاب اسلامی و سنگرسازان بی‌سنگر

_ کانون شهدا ایران، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، حامیان ولایت

_ گروه کانون وابستگان لشکری و کشوری و فرهیختگان، اساتید حوزه و دانشگاه

_خبرگزاری حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس

_قرارگاه شهدا.گام دوم انقلاب اسلامی.ایثارگران کشور

_ اندیشکده شهید دکتر محسن فخری زاده، یاران انقلاب اسلامی

_ پژوهشکده راهبردی عمار، بصیرت انقلابی