۱۴ نشانه ای که خبر از بیماری های کلیوی می دهند

 کلیه‌ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که در دو طرف ستون فقرات و در انتهای قسمت میانی کمر قرار دارند. کلیه‌ها پالایش مواد زائد خون از خون را انجام می‌دهند که این کار با استفاده از میلیون‌ها پالایشگر کوچک به نام نفرون انجام می‌شود و مواد زائد از طریق ادرار دفع می‌شوند.

زمانی که نفرون‌ها آسیب دیده باشند، یا بدتر از آن، یک کلیه به طور کامل دچار نارسایی شود، مواد زائد در خون جمع شده و از بدن دفع نمی‌شوند که به بروز بیماری سمی منجر می‌شود.

بیماری مزمن کلیه شرایطی است که اغلب سال‌ها پیش از این که آسیب پیامد‌هایی جدی برای بدن به همراه داشته باشد، شکل می‌گیرد. در ادامه با برخی علائم که می‌توانند نشان دهنده ابتلا به این بیماری باشند بیشتر آشنا می‌شویم.

درد
بیماری مزمن کلیه در برخی بیماران موجب پادرد، به ویژه در قسمت بالایی پشت یا جایی که پا‌ها به کمر متصل می‌شوند، در همان سمتی که کلیه نارسا قرار دارد، خواهد شد. کیست‌های حاوی مایع یا سنگ‌های کلیه نیز می‌توانند از بیماری کلیه ناشی شده و موجب درد بیشتر یا اسپاسم‌هایی شوند که شکل گرفته و از بین می‌روند.

دشواری در تنفس
به واسطه مایع اضافه یا تورم در پاها، که بر حفره سینه فشار وارد کرده و تنفس را دشوار می‌سازد، تنگی نفس می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات کلیوی باشد. آنمی یا کاهش گلبول‌های قرمز خون که سرشار از اکسیژن هستند نیز موجب کمبود اکسیژن هنگام حرکت (به عنوان مثال، بالا رفتن از پله‌ها) می‌شود.

طعم فلزی در دهان
اورمیا (Uremia)، شرایطی که موجب تجمع مواد زائد در جریان خون به واسطه عملکرد نامناسب کلیه‌ها می‌شود، اغلب به شکل گیری طعم فلزی در دهان منجر می‌شود که با کاهش وزن ناشی از کاهش شدید اشتها همراهی می‌شود.

عوارض پوستی
راش‌ها و تحریک پوست اغلب به واسطه کلیه‌های ناسالم رخ می‌دهند، زیرا این اندام‌ها به ناگاه در دفع مواد زائد از جریان خون ناکارآمد عمل می‌کنند. افزایش مواد زائد در بدن می‌تواند خود را در قالب راش‌های پوستی، آکنه و خارش پوست نشان دهد.

لرز
آنمی یا کم‌خونی اغلب موجب کاهش دمای داخلی بدن خواهد شد که شکل گیری لرز، به ویژه در اندام‌های انتهایی مانند پاها، دست‌ها، گوش‌ها، و بینی، حتی هنگامی که فرد در اتاقی گرم حضور دارد را به همراه دارد.

حالت تهوع
کاهش اشتها می‌تواند به واسطه حالت تهوع شدید و حتی استفراغ ناشی از افزایش مواد زائد در بدن، و ناتوانی در نگه داشتن غذا در معده (گوارش ضعیف) رخ دهد.

تورم
اگر کلیه‌ها در دفع مایع اضافه درون بدن ناکارآمد عمل کنند، این شرایط به تجمع مایع و تورم در پا‌ها یا دست‌ها منجر می‌شود.
بیماری مزمن کلیه در برخی بیماران موجب پادرد، به ویژه در قسمت بالایی پشت یا جایی که پا‌ها به کمر متصل می‌شوند، در همان سمتی که کلیه نارسا قرار دارد، خواهد شد.

خستگی
کلیه‌های سالم به طور طبیعی سطوح مفید از یک هورمون به نام اریتروپویتین (EPO) را ترشح می‌کنند که تولید گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن به عضلات و مغز را تشویق می‌کند. اما کلیه‌های ناسالم سطوح کمتری از این هورمون را ترشح می‌کنند یا به طور کامل در این کار ناتوان خواهند بود که به احساس خستگی و کم‌خونی منجر می‌شود.

سبکی سر
دشواری در تمرکز اغلب در نتیجه کم خونی شکل می‌گیرد، زیرا مغز به میزان کافی اکسیژن دریافت نمی‌کند. سرگیجه، عدم توجه، حافظه ضعیف، غش کردن، و دشواری در تمرکز اغلب نتیجه این شرایط خواهند بود.

تغییرات در ادرار
کلیه‌ها ادرار تولید می‌کنند، از این رو زمانی که دچار نارسایی می‌شوند، ممکن است تغییراتی در ادرار رخ دهند و بیماران نیازمند استفاده فوری از توالت باشند، برای دفع ادرار به طور مکرر شب‌ها از خواب بیدار شوند، ادرار ممکن است از نظر حجم افزایش داشته و با فشار بیشتری تخلیه شود، ادرار ممکن است حالت کف‌آلود داشته باشد و یا در آن خون دیده شود.

مشکلات خواب
مشکلات خواب یکی دیگر از نشانه‌هایی است که به نظر می‌رسد دست در دست بیماری مزمن کلیه دارد. آن‌ها بین ۴۵ تا ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به این بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به ویژه آن‌هایی که در مراحل پیشرفته بیماری قرار دارند.
شایع‌ترین مشکلات خواب شامل اختلالاتی مانند بی‌خوابی، سندرم پای بی‌قرار، و آپنه خواب می‌شوند. همچنین، احتمال تجربه حرکات یا انقباض‌های اندامی که می‌توانند به خواب رفتن و خواب باقی ماندن را چالش برانگیز کنند، وجود دارد. کمبود استراحت می‌تواند موجب فقدان پایدار انرژی شود و با گذشت زمان شاید حتی زمینه‌ساز ابتلا به اختلالات افسردگی شود.

انقباض و گرفتگی‌های عضلانی
افزون بر مشکلات خواب، افرادی که در مرحله پیشرفته بیماری مزمن کلیه قرار دارند انقباض و گرفتگی‌های عضلانی که بیشتر در پا‌ها شایع هستند را نیز تجربه می‌کنند. دلایل مختلفی برای این گرفتگی‌های عضلانی وجود دارند که از آن جمله می‌توان به گردش خون ضعیف در نتیجه انتقال اکسیژن کمتر به عضلات اشاره کرد.
گرفتگی‌های عضلانی می‌توانند در افرادی که سطوح برخی مواد مغذی مانند کلسیم و منیزیم در بدن آن‌ها کم است، یا به واسطه استفراغ مکرر یا اسهال با دست رفتن مایع و الکترولیت مواجه هستند نیز شکل بگیرند. آسیب عصبی  که به واسطه عملکرد ضعیف کلیه‌ها و تجمع سموم در بدن رخ می‌دهد – نیز ممکن است دلیل گرفتگی‌های عضلانی باشد.

فشار خون بالا
فشار خون بالا یکی از نشانه‌های شایع بیماری مزمن کلیه است. این یک نوع خاص از فشار خون بالا است که به نام پرفشاری خون کلیوی یا پرفشاری خون عروق کلیه شناخته می‌شود. پرفشاری خون کلیوی به واسطه باریک شدن شریان‌هایی که خون را به کلیه‌ها می‌رسانند رخ می‌دهد.
کاهش جریان خون به کلیه‌ها موجب می‌شود تا آن‌ها فکر کنند بدن دچار کم‌آبی شده است و در واکنش هورمون‌هایی برای تحریک بدن به حفظ سدیم و آب ترشح می‌کنند که به افزایش فشار خون منجر می‌شود. پرفشاری خون کلیوی به طور معمول با دارو‌های فشار خون درمان می‌شود.

علائم دیگر
افزون بر علائمی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، نشانه‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند به بیماری مزمن کلیه اشاره داشته باشند. به عنوان مثال، بدن افراد مبتلا به این بیماری به راحتی کبود می‌شود. این شرایط می‌تواند به واسطه کم خونی رخ دهد یا بیماری موجب تضعیف بافت اطراف رگ‌های خونی و در نتیجه تخریب راحت‌تر آن شود.
بی‌حسی در اندام‌های انتهایی مانند دست‌ها و پا‌ها نیز شایع است. این شرایط به واسطه آسیب عصبی در بدن رخ می‌دهد. سردرد یکی دیگر از نشانه‌های شایع بین افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه است و می‌تواند به واسطه پرفشاری خون، مشکلات خواب و کم‌خونی شکل بگیرد.

منبع: عصر ایران