یک راه ساده برای مدیریت دیابت
انجمن دیابت آمریکا (ADA) اعلام کرده است که زنان مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ باید روزانه حداقل ۲۵ گرم فیبر و مردان مبتلا به این بیماری نیز حداقل ۳۸ گرم فیبر مصرف کنند. متخصصان تغذیه هم عمدتا توصیه میکنند که فیبر مورد نیاز بدن را از طریق مواد غذایی دریافت کنید، نه با کمک مکملهای فیبر.
اهمیت فیبر در رژیم دیابتی
فواید فیبر برای سلامتی افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ شامل موارد متعددی میشود که از بین آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: اثرات محافظتی برای قلب و عروق، کنترل قند خون، حفظ وزن در محدوده سالم و اجابت مزاج منظم. به علاوه، فیبر نوعی ماده غذایی است که خوراک مناسبی برای باکتریهای مفید در میکروبیوم فراهم میسازد. هرچه فیبر بیشتری از طریق رژیم غذایی به بدن برسد، این باکتریهای مفید قویتر میشوند و هم سیستم ایمنی را تقویت میکنند و هم سلامت عمومی را ارتقا میبخشند.
البته رژیم غذایی سرشار از فیبر برای همه افراد، خصوصا افراد مبتلا به اختلالهای گوارشی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، مفید نیست. در صورتی که افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ به اختلالهای گوارشی خاص مانند موارد ذکرشده نیز مبتلا باشند، باید درباره مصرف فیبرها با پزشک معالج خودشان مشورت کنند.
طبق مطالعه منتشرشده در New England Journal of Medicine، افرادی که روزانه ۵۰ گرم فیبر (خصوصا فیبر محلول) دریافت میکنند، کنترل گلایسمیک را بهبود میبخشند. ویژگی فیبر محلول این است که تبدیل به نوعی ژل میشود و آب را در فرآیند هضم به خودش جذب میکند. این نوع از فیبرها در بعضی از میوهها، سبزیها، دانهها، حبوبات و مغزهای خام یافت میشود. فیبر غیرمحلول نیز حجم مدفوع را افزایش میدهد و در نتیجه عبور مدفوع از دستگاه گوارش را راحتتر میسازد. این نوع از فیبرها نیز در غلات سبوسدار، سبوس گندم و سبزیها یافت میشود.
نکته مهم بعدی، این است که فیبر نوعی کربوهیدرات محسوب میشود و از این نظر در کنار قندها و نشاستهها قرار میگیرد. بنابراین، افزایش فیبر دریافتی برای بیماران دیابتی میتواند گیجکننده باشد، چون آنان باید کربوهیدرات دریافتی را کنترل کنند. با این حال، فیبرها برخلاف قندها و نشاستهها کاملا در بدن هضم نمیشوند و درنتیجه قند خون را افزایش نمیدهند.
اضافه کردن غلات سبوسدار به برنامه غذایی دیابت
قاعده کلی این است که حداقل نیمی از غلات مصرفی را باید انواع سبوسدار تشکیل بدهند، اما اگر افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ بیشتر بر استفاده از غلات سبوسدار تمرکز کنند و از مصرف غلات تصفیهشده پرهیز داشته باشند، کیفیت رژیم غذایی خودشان را تا حد قابل توجهی ارتقا میدهند. یکی از مطالعات منتشرشده در Food & Function نشان میدهد که مصرف غلات صبحانه سبوسدار بهطور منظم، کنترل گلایسمیک را تا حد قابل توجهی بهبود میبخشد. شما میتوانید در کنار غلات صبحانه سبوسدار، از محصولاتی مانند ماکارونی سبوسدار و برنج قهوهای نیز استفاده کنید.
استفاده بیشتر از سبزیهای غیرنشاستهای
محصولاتی مانند ذرت، کلم بروکلی و کلم بروکسل، انتخابهای مناسبی برای بیماران مبتلا به دیابت به عنوان منبع سرشار از فیبر هستند. فقط به یاد داشته باشید که هرچند ذرت مغذی است، اما در گروه سبزیهای نشاستهای قرار میگیرد و کربوهیدرات زیادی دارد. پس میزان استفاده از ذرت باید کاملا متعادل باشد.
دیگر سبزیهای نشاستهای مانند سیبزمینی هم وضعیتی مانند ذرت دارند. با این حال، سبزیهای غیرنشاستهای حاوی کربوهیدرات کمتری هستند و میتوانند آزادانهتر مصرف شوند. شما میتوانید نیمی از بشقابتان در هر وعده غذایی را با سبزیهای غیرنشاستهای پُر کنید.