یک اورژانس واقعی
قلب ارگانی است که مسوولیت ارسال خون به ارگان های گوناگون بدن را بر عهده دارد اما به مانند تمامی اعضای بدن برای زنده ماندن و فعالیت مستمر نیازمند خون در رگ هایش است.
یک اورژانس واقعی
خون باید از طریق عروق منشعبشونده از رگ اصلی بدن یا همان آئورت به عضلات قلب برسد. اگر قلب توانایی پمپ خون را نداشته باشد یا عروق خونرساننده آن دچار تنگی یا انسداد شده باشند علایم و نشانههایی همچون درد قفسه سینه یا تنگی نفس و… بروز میکند که با مشاهده این علایم باید اقدامات فوری و انتقال بیمار به مرکز درمانی انجام شود.
یکی از شایعترین و رایجترین علایم، درد قفسه سینه است اما درد در قفسه سینه همیشه بهمعنای مشکل قلبی نیست.
آسیب در دستگاههای گوارش و تنفس، عضلات و حتی مشکلات اعصاب و روان نیز میتواند ایجاد درد در قفسه سینه کند. از طرف دیگر نارسایی در خونرسانی به قلب گاهی خود را با درد در جایی فرای قفسه سینه نشان میدهد، نمونه آن درد در شکم، بازو و حتی فک بیمار است. به دلیل شیوع درد قفسه سینه به عنوان نشانه آسیب در ارگانهای متعدد، تشخیص قطعی نیاز به انجام نوار قلب، آزمایشات، عکس قفسه سینه و حتی تستهای تکمیلی مانند تست ورزش دارد.
حال با این مقدمه و به لحاظ دشواری در تشخیص قطعی، چگونه میتوان با احتمال بالا گفت که بیمار قلبی است؟ درد قفسه سینه در بیماران قلبی عمدتا خود را به فرم دردی منتشر (نه نقطهای) میکند که عمدتا در زیر جناغ متمرکز است. درد میتواند به سمت شکم، گردن، فک تحتانی و دستها (عموما دست چپ) انتشار داشته باشد. درد بیماران با فعالیت، هیجان، سرما و حتی خوردن غذای سنگین شروع میشود و با استراحت یا مصرف قرصهای نیتروگلیسیرین (زیرزبانی) بهبود مییابد.
تنگی نفس، سرگیجه، تهوع و استفراغ از علایم شایع همراه با درد در سینه هستند. در بیماران دیابتی ممکن است درد قفسه سینه وجود نداشته باشد و به جای آن تنها بیمار از تنگی نفس شاکی باشد. وقتی بیماری این گونه خود را نشان میدهد هم برای بیمار و هم برای پزشک شک به مشکل قلبی با تاخیر همراه خواهد بود. بنابراین فقدان درد قفسه سینه ردکننده مشکل قلبی نیست.
بیماران قلبی سهم عمدهای از مراجعات اورژانس را به خود اختصاص میدهند. بسیاری از علایم و نشانههای این بیماران غیراختصاصی بوده و گاهی چنان از ذهن به دور است که با اندکی بیدقتی، تشخیصی بسیار دور از مشکل اصلی بیمار برایش مطرح میشود. درد قفسه سینه که عموما بیماران به شکل فشارنده آن را توصیف میکنند در وسط و سمت چپ قفسه سینه احساس میشود. درد میتواند با انتشار به سر دل، گردن، فک تحتانی، کتف، بازو یا کل دست چپ همراه باشد.
درد برای دقایقی یا حتی ساعتها به طول میانجامد. عموما همراه با درد علایمی همچون تهوع، استفراغ، تنگی نفس و سرگیجه بروز میکند. تنگی نفس یکی از علایم مشترک میان بیماریهای قلبی و تنفسی است. در بیماران تنفسی عموما همراه با تنگی نفس علایمی همچون سرفه، خلط، سیاهی لبها و زبان بروز میکند.
در بیماران قلبی درد قفسه سینه یا سرگیجه از علایم همراه است. در بیماران دیابتی، سنین بالا و زنان ممکن است بیمار با مشکل قلبی تنها از تنگی نفس شاکی باشد. بیماران قلبی در وضعیت خوابیده یا در وسط خواب دچار
تنگی نفس میشوند. بروز این حالت منجر به بیدار شدن بیمار و تغییر وضعیت جهت بهبود علایم میشود. این بیماران در موارد پیشرفته بیماریشان گاهی توانایی قرارگیری در وضعیت خوابیده را نداشته و در حالت نشسته میخوابند. خستگی در بیماران قلبی با فعالیت بروز میکند و بهتدریج با بدتر شدن کارآیی قلبی در آنها منجر به تشدید تنگی نفس و کاهش توان فعالیتی در آنها میشود.
این بیماران در ابتدا با انجام فعالیتهای ورزشی و در انتهای سیر بیماری حتی برای انجام فعالیتهای روزانه دچار خستگی و تنگی نفس میشوند. ورم اندامها و شکم با کاهش توان قلب برای دریافت خون بروز میکند. ورم در وضعیت ایستاده بیشتر است. این تورم همراه با افزایش وزنی است که به واسطه تجمع آب اضافی میباشد.
علایم عصبی شامل سرگیجه، تار شدن دید به صورت گذرا و علایم بسیاری دیگر ناشی از نرسیدن خون به مغز است. اما با دیدن هر یک از علایم و نشانههای یاد شده باید بیمار برای بررسی بیشتر به پزشک ارجاع داده شود. برای بررسی بیماران قلبی از روشهای متفاوتی استفاده میشود. نوار قلب جهت مشاهده نارسایی عروقی، ضربان آهنگ قلب و بسیاری از شرایط عمومی بدن که میتواند بر قلب اثر بگذارد استفاده میشود.
آنزیمهای قلبی برای بررسی بروز سکته قلبی بسیار مفید است. درصورت افزایش این آنزیمها میتوان احتمال بالایی برای بروز سکته قلبی در نظر گرفت. تست ورزش عموما برای بیماران با شک به مشکل قلبی که نوار قلب با علایم و نشانهها همخوانی ندارد بهکار میرود. اکوکاردیوگرافی جهت بررسی حرکت دیواره، وضعیت دریچهها و میزان برونده قلبی بهکار میرود.