گیاهان و ترکیبات گیاهی ضد دیابت

سوسن حفیظی عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران درباره دیدگاه طب سنتی در زمینه بیماری دیابت اظهار داشت: دیابت یک بیماری متابولیک با تاثیر بر متابولیسم گلوکز، چربی و پروتئین و یک مشکل بزرگ بهداشتی با شیوع رو به افزایش در جهان و مسبب عوارضی نظیر نفروپاتی، نوروپاتی، رتینوپاتی و کوری است.

به گفته وی شیوع دیابت نوع ۲ برای همه سنین در کل جهان در سال ۲۰۰۰ حدود ۲،۸ درصد بوده است. در حالیکه تخمین زده می‌شود که این رقم در سال ۲۰۳۰ به ۴،۴ درصد و تعداد کل مبتلایان به دیابت نوع ۲ در سال ۲۰۳۰ به ۳۶۶ میلیون نفر برسد.

این عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران اضافه کرد: در مدیریت بیماری دیابت تغییر سبک زندگی شامل رژیم مناسب، ورزش و مصرف داروهای کاهنده قند خون باید مدنظر قرار گیرد.

حفیظی افزود: اگر چه داروهای خواکی کاهنده قند خون و انسولین سنگ بنای درمان دیابت به شمار می‌روند، ولی عوارض جانبی داروها، عدم توانایی کافی آنها در پیشگیری و کنترل مناسب عوارض بیماری و همچنین، کاهش اثربخشی داروها در طول زمان محققین را برای به بررسی روش‌های جدید و کشف راه‌های مناسب تر برای کنترل بیماری و عوارض آن ترغیب می‌کند.

وی عنوان کرد: پاسخ ناکافی به برخی از درمان های رایج دیابت موجب شده است، براین اساس در آمریکا حدود ۳،6_2 میلیون نفر از روش‌های طب مکمل و جایگزین برای درمان دیابت استفاده کنند و از بین روش‌های مختلف طب مکمل برای درمان دیابت بیشترین توجه به درمان‌های گیاهی و غذایی است.

این عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران بیان کرد: اگرچه تمام روش‌های درمانی طب سنتی در گیاه درمانی خلاصه نمی‌شود. اما گیاهان جایگاه ویژه‌ای در نسخ درمانی طب سنتی دارند. در تحقیقات جدید اثر بسیاری از گیاهان موجود در این نسخ در کاهش قند خون در مدل‌های حیوانی و در انسان مورد مطالعه قرار گرفته و اثرات کاهنده قندخون گزارش شده است.

حفیظی یادآور شد: این مطالعه به منظور معرفی برخی از ترکیبات گیاهی در طب سنتی ایران برای درمان دیابت از آنها نام برده شده است و همچنین، معرفی مطالعاتی که اثربخشی این گیاهان را در کاهش کلوکز خون مورد مطالعه قرارداده‌اند انجام شده است.

وی گفت: بحث دیابطیس (معادل دیابت) از کتب قانون، الاغراض الطبیه ، اکسیر اعظم و طب اکبری مورد بررسی قرار گرفته است. درمان این بیماری استخراج و درمان‌های خوراکی جدا و از میان آنها ترکیباتی که در کتب بیشتر اشاره شده است، معرفی شدند.

این عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران افزود: دیابطیس یا ذیابطیس کلمه ای یونانی است که در کتاب طب سنتی برای توصیف علائمی مشابه بیماری دیابت به کار رفته است

حفیظی ادامه داد: در بررسی انجام شده نام تعداد بسیار زیادی از گیاهان در درمان بیماری دیابت به چشم می‌خورند. برخی به شکل خوراکی در رژیم غذایی و برخی به عنوان دارو تجویز می‌شوند. ترکیبات گیاهی نیز هستند که به شکل موضعی یا بخور استفاده می‌شوند.

وی چند ترکیب برای کاهش قند خون بیان کردند که؛

ترکیب شماره یک به نام قرص گلنار معروف است و ترکیبی است از اقاقیا،گل محمدی، گلنار، صمغ عربی، کتیرا و اسفرزه؛

همچنین، ترکیب شماره ۲: به نام قرص دیابیطس نامیده شده است که ترکیبی از تباشیر، شیرین بیان، تخم خرفه، گشنیز، تخم حماض، گل ارمنی، صندل سفید، گلنار، سماق، صمغ عربی، آب خرفه، کاهو و انارترش است؛

ترکیب شماره ۳ نیز ترکیبی از تباشیر، صندل، خرفه، گشنیز خشک، تخم حماض، تخم کاهو، مغزتخم کاهو، صمغ عربی، گل ارمنی و کافور ریاحی است که البته باید تذکر داد که ذکر این گیاهان دارویی صرفاً به منظور آشنایی است و مصرف آن بدون تجویز پزشک مجاز نیست.

منبع: تسنیم