گورستان خارجی مملو از مشاهیر ایرانی
گورستان وادی‌السلام تنها متعلق به اهالی نجف نبوده بلکه صدها نفر از مشاهیر ایرانی شامل فقها، علما، امرا، شاهزادگان، وزرا بنابر وصیت یا سکونت در آن دفن شدند از این رو شایسته است بعد از پژوهش و معرفی در ردیف یکی از مواریث جهانی به ثبت یونسکو برسد.
نادر کریمیان سردشتی – عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نشست تخصصی با موضوع شناخت‌نامه مجموعه تاریخی وادی‌السلام (شهر نجف، عراق)، یکی از بزرگترین مجموعه‌های تاریخی کشور عراق و جهان اسلام را قبرستان عمومی وادی‌السلام اعلام کرد که از صدر اسلام تاکنون مردگان را در آنجا دفن می‌کردند.
وی افزود: وادی‌السلام در شهر نجف (مرکز استان نجف) واقع شده که در این مکان علاوه بر مردم نجف، شخصیت‌های مذهبی، علمی، سیاسی، دانشمندان و چهره‌های سرشناس فراوانی دفن شدند.
کریمیان با بیان اینکه این وادی را می‌توان یکی از بزرگترین و گسترده‌ترین قبرستان‌های جهان اسلام به شمار آورد که خود یک شهر بزرگ تلقی می‌شود، تصریح کرد: وادی‌السلام از گذشته دور در بین باورمندان به واسطه همجواری با آرامگاه حضرت علی(ع) و مراقد منسوب به پیامبرانی چون حضرت هود(ع) و حضرت صالح(ع)، مقدس تلقی شده به نحوی که دفن در آن را فضیلت می‌دانستند.
این زبان شناس به اشاره به اینکه این گورستان فقط متعلق به اهالی نجف نبوده بلکه مدفن بسیاری از شیعیان از کشورهای مختلف همچون هندوستان، ایران، پاکستان، کویت، جبل عامل لبنان و سایر مناطق جهان است افزود : شیوه‌های پردازش و ساخت و ساز قبرها و آرامگاه‌ها در این قبرستان متفاوت و مختلف است.
به گفته وی برخی از قبرها دارای اتاق، باغچه، گنبد و یا بارگاه هستند و برخی نیز در فضای باز سنگ قبر دوسویه داشته و برخی دیگر با آجرنما همراه با کتیبه‌ای در داخل آن ساخته شدند که براساس اهمیت متوفی نوع قبر و آرامگاه با یکدیگر متفاوت هستند.
وی با اشاره به اینکه بر روی هر قبر کتیبه‌ای نصب شده که بر روی آن شناسنامه و نام متوفی و تاریخ درگذشت او نقر شده است گفت : البته نوع سنگ قبر کتیبه‌ها نیز بسیار متفاوت بوده و برخی دارای ابیات شعری به زبان عربی فصیح و عامیانه است.
کریمیان خاطر نشان ساخت که یکی از نکات برجسته این مجموعه تاریخی دفن صدها مشاهیر ایرانی شامل فقها و علما و امرا و شاهزادگان و وزراء در آن است که در طول تاریخ بنابر وصیت یا سکونت در شهر نجف در آنجا دفن شدند.
وی افزود: این مجموعه تاریخی هنوز به صورتی شایسته معرفی ، بررسی ، شناسایی و پژوهش نشده است و باید پس از بررسی و پژوهش در ردیف یکی از مواریث جهانی به ثبت یونسکو برسد.
وی در پایان با اشاره به اینکه بنابر تحقیقات صورت گرفته تا کنون به جز چاپ محدود کتاب وادی السلام هیچ کار پژوهشی در خصوص این مکان صورت نگرفته است تصریح کرد: شایسته است به منظور ساماندهی این مجموعه کار علمی و اجرایی در قالب تدوین طرح جامع صورت گیرد زیرا بخشی از این میراث متعلق به مشاهیر ایرانی است.
