گشتی در «کاخ الیزه»؛ کاخ پرزرق و برق ریاست جمهوری فرانسه خاری در چشم جلیقه زردهای فرانسوی

کاخ الیزه ۳۶۵ اتاق دارد که مرکز قدرت در کشور فرانسه را تشکیل می دهند.

در نزدیکی کاخ، بلوار مشهور «شانزلیزه» قرار دارد که مملوء از فروشگاه است و از مرکز شهر پاریس می گذرد و به بنای تاریخی «طاق پیروزی» می رسد.

واژه ی «الیزه» در نام این دو مکان به «زمین های الیزه» اشاره دارد، بهشتی که در اساطیر یونانی آن را محل آرمیدن قهرمانان درگذشته و دیگر برگزیدگان خدایان می دانستند.

این کاخ قبل از آنکه در سال ۱۸۷۷ به خانه و دفتر کار رسمی رئیس جمهورهای فرانسه تبدیل شود، ابتدا در سال ۱۷۲۲ به دست یک معمار فرانسوی به نام آرمند کلود مولت، به عنوان یک عمارت خصوصی ساخته شد.
مارکیز دو پمپادور مشهور به مادام دو پمپادور، معشوقه ی مورد علاقه ی لویی پانزدهم، پادشاه فرانسه، در این کاخ ساکن شد و بعد از مرگش در سال ۱۷۶۴ آن را برای لویی پانزدهم به ارث گذاشت. در سال های بعدی، این کاخ تبدیل به مرکز گردهمایی های اشخاص تراز اول جامعه ی فرانسه شد و در سال ۱۹۷۹ با توجه به نزدیکی بلوار شانزلیزه به کاخ، آن را کاخ الیزه نامگذاری کردند.

این کاخ حتی قبل از اینکه به یک اقامتگاه رسمی تبدیل شود هم میزبان بعضی از مشهورترین چهره ها بود.
ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه، در سال ۱۸۰۸ این کاخ را خریداری کرد و آن را «الیزه-ناپلئون» نامگذاری کرد. بعد از نبرد واترلو، ناپلئون به پاریس بازگشت و نامه ی کناره گیری اش را در ۲۲ ژوئن سال ۱۸۱۵ در همین کاخ به تحریر درآورد.

این کاخ از زمان ساخته شدنش، از چنان تزئینات داخلی پر زرق و برقی برخوردار بوده که در اغلب موارد بازدیدکنندگان هنگام حضور در کاخ احساس می کنند در جایی کیلومترها دورتر از فضای شهری اطراف کاخ هستند.

تمام کاخ مزین به تزئینات طلاکاری شده، آثار هنری و اسباب و اثاثیه ی فرانسوی است.
نمی توان آمار صحیحی از اثاثیه ی تزئینی کاخ ارائه داد چون صدها وسیله از کاخ ریاست جمهوری فرانسه به سرقت رفته.
اشیاء سرقت شده شامل ۱۲۲ عدد مجسمه، تابلوی نقاشی، عکس و ۵۴۶ رقم مبلمان و دیگر اثاثیه می شود که جدا از اهمیت تاریخی و نمادین شان، ارزش مادی آن ها ده ها هزار پوند تخمین زده می شود.

معماری خیره کننده ی کاخ الیزه دربرگیرنده ی ترکیبی است از اتاق هایی با کارکردهای مختلف و اتاق هایی که از آن ها برای دیدارهای صمیمانه ی رئیس جمهور با قانون گذاران و مقامات فرانسوی استفاده می شود.

کاخ الیزه در یک خیابان عمومی به نام «خیابان فبورگ سن انوره» در مرکز پاریس قرار گرفته. ساختمان اصلی کاخ در پشت ردیف هایی از دروازه ها و دیوارها قرار دارد.

اما این دروازه ها هر از گاهی به روی عموم مردم باز می شوند.

ظرف ۳۰ سال گذشته، کاخ الیزه تنها در «روز میراث فرهنگی اروپا» پذیرای بازدیدکنندگان عمومی بوده که هر ساله در ماه سپتامبر برگزار می شود.

این جشن این فرصت ویژه را برای بازدیدکنندگان به وجود می آورد که بتوانند از نزدیک نگاهی به زیبایی های مسحور کننده ی کاخ بیندازند.

نزدیک به ۸۰۰ نفر در کاخ الیزه مشغول به کار هستند که به سانتیمتر به سانتیمتر کاخ رسیدگی می کنند. یکی از وظایف آن ها مراقبت از هزاران اسباب و اثاثیه و وسایل غذاخوری کاخ است. این اسباب و وسایل نباید جا به جا شوند و کارکنان در همان محل قرارگیری وسایل باید به آن ها رسیدگی کنند.

یکی از بخش های کاخ «سالن برگزاری جشن ها» است که آن هم تزئینات مفصلی دارد.

از «سالن رقص» کاخ که در مرکز آن قرار گرفته، برای برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهور و همچنین کنفرانس ها و مهمانی های رسمی استفاده می شود.

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فعلی فرانسه، هر ساله نزدیک به ۱۶۰ ضیافت شام، مهمانی و دیگر رویدادهای رسمی در سالن رقص کاخ برگزار می کند.

دیوارهای سالن رقص مانند دیگر بخش های کاخ، تزئینات طلاکاری شده دارند و پس زمینه ی خیره کننده ای برای بعضی از حضورهای رسمی رئیس جمهور در این سالن ایجاد می کنند.

یکی دیگر از بخش های کاخ، «اتاق طلا» است که از آن به عنوان دفتر کار رئیس جمهور استفاده می شود و مرکز قدرت کاخ به شمار می رود.
رئیس جمهورهای زیادی در فرانسه پشت میز این اتاق نشسته اند.
میز قدیمی و بزرگ دفتر کار رئیس جمهور فرانسه، مزین به وسایلی با طرح خروس است، نمادی از فرانسه که از زمان شارل دو گل، رئیس جمهور سابق فرانسه، تمامی رئیس جمهورهای بعدی از آن استفاده کرده اند.

در محوطه ی کاخ، فضای سبز بزرگی قرار دارد که در روزهایی که امکان بازدید عمومی وجود دارد می توان در آن گردش کرد.

بعضی از باغ های نزدیک تر به ساختمان کاخ، مزین به پرچین هایی دنج و طراحی شده هستند.

کار ثبت بودجه ی مصرفی کاخ الیزه از حدود سال ۲۰۰۸ آغاز شد که نشان داد کاخ الیزه از حقوق کارکنان آن گرفته تا مخارج شخصی رئیس جمهور، تا ۱۱۳/۶ میلیون یورو هزینه دارد.
مخارج سنگین رئیس جمهورهای فرانسه اغلب مورد انتقاد و تمسخر قرار گرفته.
دو سال قبل معلوم شد امانوئل مکرون ظرف ۳ ماه ۲۶ هزار یورو را صرف آرایش و گریم خود کرده بود، اما او اولین رئیس جمهور فرانسه نیست که به خاطر ولخرجی با بودجه ی کشور مورد انتقاد قرار گرفته.
فرانسوا اولان، رئیس جمهور قبلی فرانسه هم ۳۰ هزار یورو را صرف آرایش و گریم خود کرده بود و علاوه بر آن، برای آرایشگر موهای او هم ماهانه ۹،۸۹۵ یورو هزینه شده بود. پیش از او هم، نیکولاس سارکوزی، دیگر رئیس جمهور فرانسه، ماهانه ۸ هزار دلار را صرف گریم و آرایش خود کرده بود.
اما کاخ الیزه مخارج دیگری هم دارد که مسئولیت تصمیم گیری در مورد آن ها هم با رئیس جمهور است، مثلاً سال گذشته مکرون اعلام کرد که ۵۰۰ هزار یورو برای بازسازی سالن برگزاری جشن های کاخ در نظر گرفته شده. طی ۳۰ سال گذشته این اولین بار است که چنین بازسازی ای در کاخ الیزه صورت می گیرد.

با این حال، نزدیکی کاخ الیزه به مرکز شهر پاریس باعث شده این کاخ همواره مورد توجه قرار داشته باشد و گاهی نمادی از ثروت و قدرت مفرط باشد.

از زمان شروع تظاهرات مردمی در نوامبر ۲۰۱۸، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فعلی فرانسه، همواره سوژه ی اصلی اعتراضات جلیقه زردها بوده.
این تظاهرات در اعتراض به قانونی آغاز شد که امانوئل مکرون برای افزایش هزینه ی سوخت آن را به تصویب رساند، مسأله ای که افزایش هزینه های سیاسی و مخارج زندگی مردم را به دنبال داشت.

تظاهرکنندگان در پاریس به کاخ الیزه حمله بردند، اما پلیس موفق شد با سنگرهای حفاظتی عظیم جلوی ورود معترضین به کاخ را بگیرد.

ظاهر تحسین برانگیز اما گران قیمت و مجلل کاخ الیزه به ضرر رئیس جمهورهای فرانسه تمام شده.
امانوئل مکرون برای پاسخ به جلیقه زردها در حالی در برابر دوربین ها حاضر شد که پشت او دیواری طلا کاری شده وجود داشت و خود پشت میزی بسیار گران قیمت نشسته بود، که انتخاب خوبی به نظر نمی رسید و تناسبی با مطالبات مخاطبان صحبت هایش نداشت.
این اعتراضات هنوز ادامه دارد و برای چندمین ماه متوالی است که هزاران نفر از مردم فرانسه در خیابان ها حضور پیدا می کنند. گرچه مکرون در آوریل ۲۰۱۹ از تصمیم خود برای انجام برخی اصلاحات خبر داد اما معترضان فرانسوی کماکان به تظاهرات خود ادامه داده اند.