کمبود و گرانی به داروهای بیماران تنفسی و آسم رسید
«مصطفی معین» رییس انجمن آسم و الرژی ایران: «دفاع از حقوق و منافع بیماران از وظایف مهم اخلاقی و اجتماعی پزشکان است و پزشکان و متخصصان در حوزه های مختلف دارویی و درمانی نباید نسبت به مشکلات فعلی در نظام سلامت و درماندگی بیماران برای تهیه دارو و درمان بی‌تفاوت باشند.»
به گزارش تریتا نیوز به نقل از شرق ،سمیه جاهدعطائیان، روزنامه نگار ،از تعدادی داروخانه سراغ اسپری استنشاقی «سیمبیکورت» را می‌گیریم. قیمت ۳۲۰ میکروگرم آن را ۳۸۰ هزار تومن می‌دهند. وقتی می گوئیم همین اسپری هفته پیش ۸۵ هزار تومان بوده، جواب می دهند که الان فقط با این قیمت پیدا می‌شود و اگر تا چند ساعت دیگر معطل کنیم، همین هم تمام می‌شود و به‌سختی در داروخانه ها گیر می‌آید!
گویا اسپری های استنشاقی برای بیماران آسم یکی از همان صدها قلم دارویی است که در داروخانه های ایران دچار کمبود یا نایابی شده است. حتی این روزها با وجود محدودیت و مشکلات اینترنتی، فضای مجازی از نگرانی و درخواست خانواده ها برای پیدا کردن یک دارو اشباع شده است. مادری با گذاشتن تصویر اسپری و یا دارویی، از مخاطبانش می خواهد تا اگر داروخانه ای سراغ دارند که فلان دارو در آن موجود است، اطلاع دهند. پدری می گوید که ساکن جنوب تهران است اما اسپری فرزندش که حساسیت فصلی و آسم دارد را در محدوده غرب تهران پیدا کرده است. خانواده ای قید خرید دارو را می زند و یا برای تغییر و جایگزینی آن اقدام می کند.
بیماران داروخانه ها را به احتکار دارو متهم می کنند
متصدی داروخانه ای به خبرنگار شرق می گوید که این روزها از جواب دادن به دلخوری‌های تمام‌نشدنی بیماران خسته شده‌است؛ «نه‌فقط اسپری‌های آسم که تمام داروها بیش‌از ۵۰ درصد گران شدند؛ یعنی علاوه بر کمیابی دارو، با گرانی آنها هم مواجه هستیم. به وضوح می بینیم که خیلی از بیماران قبل‌از نسخه‌پیچی می‌خواهند که قیمت داروها را جمع بزنیم تا ببینند توان پرداخت دارند یا نه. کارتشان موجودی دارد یا نه.»
او که سال‌های زیادی سابقه فعالیت در داروخانه‌های تهران را دارد ادامه می‌دهد: «طی ۱۵ سالی که در داروخانه‌های تهران کار کردم، اوضاع دارو را هرگز این‌گونه نابه سامان ندیده بودم. دفترهای ما پر از لیست های بلند بالای داروهای مورد نیاز بیماران و کسری های روز افرون دارو ها است. بیماران بسیار سرگردان شدند و برای تهیه یک قلم دارو دست و پا می زنند. نه‌فقط در مورد داروهای آسم و آلرژی، بلکه وضعیت داروهای دیگر همین است. دارو یا کمیاب است یا گران. بیماری نسخه می دهد، شربت آنتی‌بیوتیک برای بیمارش می‌خواهد وقتی می‌گوییم موجود نیست فریاد می‌زند که حتماً انبار داروخانه تان پر از داروهای احتکار شده‌است که وقتی گران شد آن را به مردم بفروشید ما نمی‌دانیم به این بیماران و مراجعه‌کننده‌های عصبانی که دست‌خالی و بدون پیدا کردن دارو از داروخانه بیرون رفته تا سراغ خانه‌های دیگر بروند را چه بدهیم.»
تهیه اسپری معمولی «سالباتامول» سخت شده است
این متصدی داروخانه با بیان اینکه شرایط همکارانم در داروخانه‌های دیگر هم مشابه است ادامه می‌دهد: «طی روز با تعداد زیادی از همکارانم در داروخانه های دیگر صحبت داریم و از مشکلات بیماران و مراجعان می گوییم. همه مثل هم، پزشکان داروخانه، تکنسین ها و نسخه پیچ ها این روزها بسیار تحت فشار هستند.»
او از مشکلات داروهای بیماران آسم انتقاد دارد؛ «اسپری معمولی سالباتامول» دیگر داروی آنتی‌بیوتیکی نیست که بگوییم مصرف بی‌رویه و بدون نسخه دارد. بیماران زیادی به این اسپری احتیاج دارند درحالیکه این اسپری اولیه و ساده بسیار کمیاب شده و به صورت سهمیه‌ای توزیع می‌شود. دست ما هم بسته است و جواب قانع کننده ای برای بیماران نداریم.»
این روزها شربت‌های آنتی‌بیوتیک و اسپری‌های تنفسی معضل اصلی داروخانه ها شده است. این مساله را این متصدی داروخانه عنوان می کند؛ «اسپری‌هایی مثل «فلوکسوتاید» یا «بکلومتازون»برای آسم های مزمن هم کمیاب شده‌اند و نمونه‌های ایرانی آن هم به داروخانه‌ها نمی‌رسد که جواب تقاضای بیماران را بدهیم اما اگر سری به بازار آزاد بزنید تمام این اسپری، دارو یا آمپول‌ها ازجمله «آتروونت» برای نبولایزر با قیمت‌های بالا یافت می‌شود؛ حالا شرایط داروهای بیماران شیمی‌درمانی ام‌اس تالاسمی و غیره مسئله دیگری دارد که واقعاً این روزها به‌سختی پیدا می‌شود.»
قیمت جدید اسپری «سیمبیکورت»: ۴۰۰ هزار تومان
این متصدی داروخانه از نا امیدی مراجعانی می‌گوید که داروهای متعددی از نسخه فرزند بیمارشان را پیدا نکردند؛ «پدر و مادر برای بچه‌ای که تب دارد شربت «بروفن» یا شیاف «استامینوفن» می‌خواهند که وقتی می‌گوییم «نداریم» بسیار نا امید و نگران می‌شوند. درنهایت داروخانه‌داران با این بیماران طرف هستند و نمی‌دانند که چه جوابی به آنها بدهند. پدری که می‌گفت به‌خاطر بیکاری ناگهانی، بیمه درمانی شان قطع شده، برای پرداخت هزینه ۲۰۰ هزار تومانی دارو روی دخترش به دوست و آشنا زنگ می‌زد و نسخه‌پیچ ما که شاهد ناراحتی این پدر بود، دارو را با تخفیف زیادی به این مشتری تحویل داد، حق فنی را هم دریافت نکرد که هزینه‌اش کم تر شود.»
«و.ن» یکی از بیماران مبتلا به آسم است که در کرج زندگی می‌کند، او که تاکید داشت نام اصلی اش در گزارش مطرح نشود، پیدا نشدن اسپری معمولی به نام «سالباتامول» یا «سیمبیکورت» برای بیماران تنفسی را برابر با مرگ تدریجی می‌داند؛ «قیمت اسپری «سیمبیکورت» بسیار بالا رفته است، این اسپری اول به سختی پیدا می شد اما حالا با قیمت های جدید موجود شده است. بیمار تنفسی به اسپری وابستگی شدیدی دارد. ما همیشه باید یک اسپری همراه خودمان داشته‌باشیم. قبلاً داروخانه‌ها تعدادی اسپری سالباتامول را با تجویز پزشک و حتی بدون نسخه می‌دادند اما حالا بدون نسخه اسپری نمی‌دهند و اگر نسخه باشد فقط یک اسپری می‌دهند. یک اسپری فایده ندارد. داروهای ما وابسته به اسپری است، هر بار که نمی‌توانیم سراغ دکتر برویم و هزینه ویزیت دهیم تا برایمان دارو تجویز کند.»
یک میلیون تومان هزینه اجاره یک روز دستگاه اکسیژن
یکی از نزدیکان این بیمار که ساکن شهر اهواز بوده نیز به دلیل بیماری تنفسی و آسم چند بار در بیمارستان بستری و هر بار شرایط سختی را تجربه کرده‌است. او با بیان اینکه بیماران علاوه بر سردرگمی برای تهیه اسپری و داروهای مربوط به آسم، هزینه و نگرانی‌های دیگری هم دارند، در مورد شرایط سخت این بیمار ساکن در اهواز که دچار حمله‌های شدید آسمی می شود، می‌گوید: «بیماری این فرد بسیار شدید است و توانایی مالی خرید دستگاه اکسیژن را هم ندارد. مگر چند درصد ازبیماران می‌توانند دستگاه اکسیژن تهیه کنند؟ قیمت اجاره یک روز این دستگاه حدود یک میلیون تومان است و برای خرید آن باید حدود ۲۰ میلیون تومان پرداخت شود. هزینه بستری دوره‌ای در بیمارستان هم بسیار بالا است.»
این بیمار از فاصله طبقاتی برای رسیدن و تهیه دارو در ایران می‌گوید: «فاصله طبقاتی به تهیه دارو رسیده است. نمونه‌های ایرانی اسپری‌ها مثل «بودفورم» یا «گلدفورم» هم تاثیر چندانی ندارد و دکتر تاکید می کند که برای پیدا کردن نمونه خارجی اسپری‌ها بیشتر تلاش کنیم. اگر بیماری آشنا و پارتی در داروخانه ها داشته و یا پول و بیمه مناسب درمانی و تکمیلی داشته باشد، می‌تواند بدون نگرانی دارو تهیه کند. اما بیماری که پارتی، بیمه و درآمد چندانی ندارد، از امکان رسیدن به داروهای کمیاب و گران قیمت محروم می ماند.»
افزایش میزان نیاز به بستری کودکان در بیمارستان ها
شیوع زود هنگام بیماری و همه گیری آنفولانزا به خصوص در اطفال و همزمان شدن آن با مشکلات دارویی در کشور باعث شده است که نیاز به بستری شدن کودکان بیمار در بیمارستان ها نیز بیشتر شود؛ این جمله را «سید علیرضا مهدویانی»، رییس بخش کودکان بیمارستان «مسیح دانشوری» به خبرنگار شرق می گوید و ادامه می دهد: « به نظر می رسد شدت شیوع آنفولانزا بیشتر از مدت مشابه سال های پیش، قبل از اپیدمی کرونا در کشور بوده است. همه گیری ویروس کرونا طی ۲ سال گذشته باعث شد تا چهره و خطرات آنفولانزا خودش را نشان ندهد در حالیکه امسال با شیوع گسترده آن به خصوص در حیطه اطفال روبه رو شدیم و تمام مشکلات فوق باعث پیچیده شدن مشکلات و گرفتاری های بیماران آسماتیک در بزرگسالان و مهمتر از همه اطفال شده است.»
استیصال پزشکان برای تجویز اسپری های آسم
فوق تخصص آلرژی و‌ایمونولوژی بالینی با بیان اینکه اسپری‌های مربوط به بیماران تنفسی درست در فصل آنفولانزا و سرماخوردگی دچار کمیابی شده و شرایط بیماران آسماتیک را وخیم کرده است تصریح می کند: « متاسفانه بسیاری از اسپری های دهانی و بینی با کمبود مواجه شدند و بیشترین زحمت و گرفتاری های آن در درج نخست به دوش بیمارانی افتاده است که برای تهیه دارو به داروخانه های متعددی سر می زنند، یک اسپری یا دارو را پیدا می کنند و داروی دیگر در همان داروخانه وجود ندارد. در همین رابطه داروخانه داران هم سر درگم می شوند. از طرف دیگر پزشکان هم به عنوان مسئول مستقیم درمان بیماران دچار استیصال می شوند که کدام دارو را بر اساس موجودی داروخانه ها تجویز کنند.»
مهدویانی می افزاید: «زمانیکه لازم است پزشک برای درمان بیماران آسماتیک، نوع خاصی از اسپری را تجویز کند، با محدودیت زیادی روبه رو می شود و با دیدن سختی های بیماران برای تهیه دارو، از روی ناچاری به بیمار می گوید که در حال حاضر فلان اسپری استنشاقی یا دهانی را با هر نام، برند و داروخانه ای که پیدا کردید، تهیه و استفاده کنید. در حالیکه نمی دانیم این شرایط تا چه زمانی ادامه داشته و فقط امیدوار هستیم مشکلات دارویی به زودی برطرف شود.»
تجویز داروهای قویتر برای مبتلایان به آسم به خاطر نبود داروی اصلی
رییس بخش کودکان بیمارستان «مسیح دانشوری» از نایابی داروهای اصلی در بیماری آسم می گوید؛ «به عنوان نمونه در خصوص اطفال، اسپری «فلوتیکازون» به عنوان پایه در درمان آسم تجویز می شود که نمونه های ایرانی یا وارداتی این اسپری در داروخانه ها موجود بود اما متاسفانه این اسپری در حال حاضربه هیچ عنوانی موجود نبوده و مجبور می شویم در حیطه اطفال از اسپری‌های قویتر که ترکیب «فلوتیکازون» با یک مولکول اضافه یعنی «سالمترول» استفاده کنیم که گاهی این ترکیب بیشتر از آن ترکیبی است که پزشک معالج برای بیمار مد نظر داشته و در مراحل بالاتر و شدید تری از حملات آسم تجویز می شود در حالیکه به خاطر موجود نبودن داروی اصلی و پایه مجبوریم داروهای قوی تری را برای بیمار استفاده کنیم.»
«مهدویانی» می افزاید: «حفیقت این است که کمبودهای معضل سازِ دارویی فقط به داروهای خارجی منتهی نشده و داروهای ایرانی هم دستخوش معضل و مشکلات فراوانی هستند؛ اگر زمانی یک بیمار امکان تهیه نوعی اسپری خارجی تجویز شده توسط پزشک را نداشت، حالا همین مشکل را برای تهیه اسپری های تنفسی ایرانی دارد.»
پزشکان در حوزه های مختلف درمانی بی تفاوت نمانند
«درد روزافزون بیمارانی که به خاطر مشکلات معیشتی، گرفتار فقر و تنگدستی هستند از یک سو، نایابی داروهائی که توسط پزشکان برایشان تجویز می‌شود از سوی دیگر بسیار نگران کننده شده است.» این مساله را «مصطفی معین» رییس انجمن آسم و الرژی ایران به خبرنگار شرق می گوید و به مشکلات بیماران برای تهیه انواع دارو اشاره می کند: « این روزها نه فقط بیماران بلکه پزشک معالج نیز با دیدن حال بیمارش که به دلیل نبود دارو و درمان مناسب رو به وخامت می‌رود دچار ناراحتی و افسردگی می شود و پاسخ قانع کننده ای هم برای بیمارانش ندارد.»
او ادامه می دهد: «دفاع از حقوق و منافع بیماران از وظایف مهم اخلاقی و اجتماعی پزشکان است و پزشکان و متخصصان در حوزه های مختلف دارویی و درمانی نباید نسبت به مشکلات فعلی در نظام سلامت و درماندگی بیماران برای تهیه دارو و درمان بی‌تفاوت باشند.»
رییس انجمن آسم و الرژی ایران با اشاره به مشکلات بیمارانی که با مسایل آسم روبه رو هستند تاکید می کند:« در زمینه بیماری‌های تنفسی و آلرژی مانند آسم که بسیار هم شایع هستند شرایط بدی وجود دارد. اکنون در فصل پاییز و شیوع انواع بیماری‌های ویروسی تنفسی بویژه آنفلوانزا هستیم، دمای سرد پائیز هم باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود و بیماران مبتلا به آسم، آلرژی‌های بینی، پوست، سینوزیت و همچنین امراض انسدادی مزمن تنفسی(COPD) در شرایط عدم کنترل و در برخی موارد خطرناک قرار می‌گیرند.»
کمبود دارویی در بسیاری بخش ها نمایان نشده است
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می افزاید: «برای نمونه یک اسپری «سالبوتامول» که از ساده‌ترین و در عین‌حال پرمصرف‌ترین داروهای مورد نیاز در آسم بوده اکنون در بازار داروئی نایاب و یا بسیار کمیاب شده است. این دارو که در پیشگیری از حمله آسم شدید، حاد و یا در درمان فوری آن نقش حیاتی دارد و روزانه در درمانگاه، مطب، اورژانس و بیمارستان مصرف می‌شود به سختی تامین می شود. بسیاری از داروهای استنشاقی تنفسی از نوع «کورتیکواستروئیدی» درگیر همین معضل شدند؛ این داروها خیلی کمیاب یا نایاب هستند و اگر هم پیدا شود با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسند.»
او با اعلام اینکه موضوع دارو و چالش های فعلی آن بسیار جدی بوده، هنوز کمبود جدی برخی از داروها خودش را نشان نداده درحالیکه حوزه دارو نباید با بی‌مسئولیتیِ برخی از مدیرانِ دارویی و درمانی کشور روبه رو شود، ادامه می دهد: «اسپری هایی مثل داروهای سرتاید، بودسوناید، سیمبیوکورت نمونه ای از همین دارو ها است که به خاطر ضعف مدیریتی کمیاب شدند؛ به تازگی طبق گزارش سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت حدود بیش از ۲۰۰ قلم از اقلام دارویی ایران در معرض کمبود هستند که ۸۰ قلم آن در مرحله بسیار پرخطر و مابقی در مراحل بعدی قرار دارند؛ چنانچه تدبیر درست، فوری و جدی اعمال نشده و در بر همان پاشنه بچرخد، کمبود آنها نیز به زودی آشکار شده و بیماران را با مشکلات مضاعفی روبه رو خواهند کرد.»
مگر نماینده های مجلس درگیر تهیه دارو نمی شوند؟
به گزارش شرق، این روزها شاید رسانه ای شدن معضلات دارویی، گرانی، کمبود و نایابی بسیاری از داروها در داروخانه ها باعث شد تا صدای مشکلات بیماران در این حوزه به گوش نمایندگانشان در مجلس برسد و آنها بعد از اینکه بیماران به اندازه کافی برای تهیه یک قلم دارو به سختی و مشقت افتاده و داروخانه داران یا شرکت های دارویی در مورد مشکلات مردم در زمینه دارو مصاحبه کردند، در ارتباط با نابه سامانی های حوزه دارو از وزیر بهداشت طرح سوال کنند. گویا تا قبل از پیگیری این موضوع در مجلس، هیچ کدام از نماینده ها در این زمینه با مشکلی روبه رو نشده، مثل بقیه مردم نسخه شان روی زمین نمانده و در جستجوی یک داروی ساده آنتی بیوتیک، شربت، اسپری استنشاقی و … از یک داروخانه به داروخانه دیگری نبودند.درگیر بیماری فرزند و طفل خودشان یا آشنایان نبودند که اینچنین دیر هنگام در این زمینه بحث و بررسی کردند. بهانه تراشی، عذر خواهی و دادن آمار و ارقام از واردات یا تولیدات جدید، برای بیماران و خانواده هایشان دارو و درمان نشده و باید برای پیش بینی و حل مشکلات بیشتر تدبیر شود.
