چند حقیقت جالب درباره «دمای بدن انسان» که احتمالاً چیزی از آن ها نشنیده اید

دمای بدن انسان یکی از علائم حیاتی آن به شمار می رود و نقش بسیار مهمی در سلامت ما دارد. این دما تحت تأثیر عوامل مختلفی مثل درجه حرارت هوا، بیماری ها و غیره، تغییر می کند. اما نکات جالبی هم در مورد درجه حرارت بدن ما وجود دارد که آگاهی از آن ها می تواند به حفظ سلامت بدن ما کمک کند. در ادامه به ۹ حقیقت جالب درباره ی دمای بدن انسان می پردازیم.

۱- چرا دمای بدن زن ها همیشه پایین تر از مردها است؟

بدن زنان در مقایسه با مردان چربی بیشتری دارد و به همین دلیل گرمای بیشتری را در اطراف مرکز خود حفظ می کند، ویژگی ای که گرچه به حفظ گرمای اندام های حیاتی بدن کمک می کند، اما باعث می شود دست ها و پاها از این گرما بی بهره بمانند. از طرفی، وقتی در دست ها و پاهایتان احساس سرما کنید، در بقیه ی بدن تان هم احساس سرما خواهید کرد. تحقیقات همچنین نشان می دهد زنان در مقایسه با مردان آستانه ی تحمل پایین تری در برابر سرما دارند. وقتی مردان و زنان در میزان سرمای یکسانی قرار می گیرند، عروق خونی درون انگشتان دستان زن ها بیشتر از مردان منقبض می شود. به همین دلیل است که انگشتان آن ها زودتر به رنگ سفید درمی آیند.

۲- دمای بدن ما ۳۷ درجه نیست

این عددی که امروزه از آن به عنوان درجه حرارت استاندارد بدن انسان یاد می شود، دمایی است که کارل رینهولد آگوست وندرلیخ، پزشک آلمانی، در قرن شانزدهم با اندازه گیری دمای بدن هزاران بیمار به آن رسید. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که این عدد اشتباه است. دانشمندان با استفاده از دماسنج های بسیار دقیق تر پی بردند میانگین دمای بدن انسان به ۳۶/۷ نزدیک تر است. اما بعید است که در هر زمان مشخصی دمای بدن شما دقیقاً ۳۶/۷ درجه باشد. چون دمای بدن در طول روز در نوسان است، از حدود دمای ۳۶/۴ درجه در ساعت ۶ صبح گرفته تا ۳۶/۹ در ساعت ۶ عصر. در حقیقت دمای ۳۷/۵ درجه برای بدن کماکان عادی محسوب می شود.

۳- با بالا رفتن سن، دمای بدن پایین می آید

میانگین دمای بدن در تمام طول عمر ما ثابت باقی نمی ماند. از دهه ای به دهه ای دیگر، دمای بدن اندکی افت می کند و این تغییر به ویژه در دوران کهنسالی اهمیت زیادی پیدا می کند. حتی چند درجه افت دما می تواند منجر به غیر قابل تشخیص شدن تب در بدن افراد مسن شود. در تحقیقی مشاهده شد، نیمی از بیمارانی که دچار عفونت بودند، با وجود اینکه به دلیل تب، بدن آن ها تغییرات دمایی قابل توجهی پیدا کرده بود اما باز هم دمای بدن ان ها زیر ۳۸ درجه بود.

۴- ما بیشتر گرمای بدن مان را از سرمان از دست نمی دهیم

حتماً شما هم از مادر یا مادربزرگ تان شنیده اید که آدم از سر سرما می خورد! و بنابراین در هوای سرد باید سرتان را بیشتر از بقیه ی قسمت های بدن بپوشانید و گرم نگه دارید. اما سر ما فقط ۱۰ درصد از بدن ما را تشکیل می دهد. بنابراین سر اگر حتی ۷۵ درصد از گرمای بدن را از دست می داد، به این معنی بود که مقدار گرمایی که به ازای هر اینچ مربع از دست می داد باید ۴۰ برابر بیشتر از هر قسمت دیگری از بدن می بود. اما تحقیقات نشان داده، هر قسمتی از بدن که در معرض هوا قرار بگیرد، به یک میزان یکسان گرما از دست می دهد. علت اصلی اینکه ما از طریق سرمان گرما از دست می دهیم این است که بیشتر مواقعی که در هوای سرد بیرون هستیم، بقیه ی بدن ما تقریباً به طور کامل پوشیده است و بنابراین از سر خود یعنی نقطه ای که چندان پوشیده نیست و بیشتر در معرض هوای سرد قرار دارد، گرمای بدن خود را از دست می دهیم.

۵- هنگام بیماری، در اغلب مواقع تب کردن برایمان خوب است

در حقیقت، تب، شیوه ی بدن برای مقابله با میکروب ها است. تحقیقات نشان داده، افزایش دمای بدن به سیستم ایمنی ما کمک می کند که مؤثرتر عمل کند. تب داشتن گرچه برای ما خوشایند نیست، اما تحقیقات مختلفی نشان داده تب کردن بخشی از واکنش ایمنی مؤثر بدن محسوب می شود. پیش از این، دانشمندان تصور می کردند وقتی دچار تب می شویم، میکروب هایی که بدن را عفونی کرده اند دیگر امکان تکثیر پیدا نمی کنند، اما تحقیقات جدید هم نشان می دهد که احتمالاً با بالا رفتن دمای بدن در اثر تب، عملکرد سیستم ایمنی بدن ما به طور موقت تقویت می شود. گرچه دمای بسیار بالا برای بدن خطرناک محسوب می شود و باید کنترل شود، اما این تحقیقات جدید نشان می دهد که احتمالاً باید در نحوه و زمان درمان تب های متوسط تجدیدنظر شود.

۶- دروغگویی می تواند باعث گرم شدن بینی شود

به این حالت «اثر پینوکیو» گفته می شود. دانشمندان برای پی بردن به این مسأله از روش تصویربرداری حرارتی استفاده کردند و متوجه شدند اضطرابی که در اثر دروغگویی در فرد ایجاد می شود باعث بالا رفتن دمای بینی و نواحی اطراف چشم ها می شود.

۷- دمای بدن ما می تواند روی وزن ما تأثیر بگذارد

تحقیقات جدیدی صورت گرفته که نشان می دهد چرا بعضی افراد استعداد بیشتری در چاقی دارند. محققان پی برده اند بین چاقی و کاهش دمای مرکزی بدن در طول ساعات روشنی هوا ارتباط وجود دارد. افراد چاق در مقایسه با افراد لاغر اندام، توانایی کمتری در صرف انرژی بدن شان به شکل گرما دارند، مسأله ای که در طولانی مدت باعث افزایش وزن می شود. پژوهشگران این کاهش دمای مرکزی بدن را نوعی «نقص بیولوژیکی» می دانند که می تواند شخص را مستعد چاقی کند. گرچه به تحقیقات بیشتری در این خصوص نیاز است، اما این یافته می تواند منجر به ایجاد روش های جدیدی برای درمان چاقی شود.

۸- دمای بدن ما می تواند روی خواب ما تأثیر بگذارد

درست قبل از اینکه به خواب برویم، بدن ما شروع به از دست دمای خود به اندازه ی حدوداً ۱ تا ۲ درجه می کند و این تغییر دما احتمالاً در به خواب رفتن ما و تداوم داشتن خواب ما مؤثر است. به همین دلیل است که برای افرادی که دچار بی خوابی هستند پیشنهاد می شود که قبل از خواب، یک دوش یا حمام آب گرم بگیرند. افت دمایی که بعد از بیرون آمدن از حمام تجربه می کنیم، احتمالاً کمک می کند که مغز این پیغام را دریافت کند که وقت خواب فرا رسیده است.

۹- مصرف الکل باعث گرم شدن بدن نمی شود

یکی از باورهای غلطی که در مورد مشروبات الکلی وجود دارد این است که خوردن این نوشیدنی ها باعث گرم شدن بدن می شود. اولین واکنش بدن به سرما، منقبض کردن عروق خونی است تا گرمای خود را حفظ کند، اما الکل تأثیر عکس دارد، یعنی عروق خونی محیطی را منبسط می کند و به این ترتیب، باعث از دست رفتن گرمای بدن می شود. اما گرمایی که بعد از مصرف الکل احساس می شود نوعی حس امنیت کاذب در هوای سرد است. الکل در حقیقت، باعث افت دمای مرکزی بدن می شود، که در موارد حاد می تواند منجر به سرمازدگی شود.