چرت زدن چه خدمتی به سلامت‌تان می‌کند؟
۱- افزایش هوشیاری
شاید بعضی ها چرت زدن در میانه ی روز را نشانه ی تنبلی بدانند، اما برخی از نوابغ تاریخ مثل آلبرت انیشتین و توماس ادیسون، به چرت زدن معروف بودند! حالا تحقیقات زیادی مزایای چرت زدن و تأثیر خوابی کوتاه بر تجدید نیروی ذهن و بدن را نشان داده است. وقتی درمیانه ی روز دچار خواب آلودگی شدیدی می شویم که گاهی مقاومت در برابر آن غیر ممکن است، این مسأله باعث افت تمرکز و هوشیاری ما می شود. اما بعد از چرت زدن، نیروی از دست رفته ی خود را دوباره به دست می آوریم و هوشیاری و دقت بیشتری خواهیم داشت. طی پژوهش سازمان ناسا بر روی خلبان های جنگی و فضانوردان مشاهده شد یک چرت ۴۰ دقیقه ای عملکرد آن ها را تا میزان ۳۴ درصد و هوشیاری آن ها را تا میزان ۱۰۰ درصد افزایش داد.
با افزایش عملکرد ذهن در اثر چرت زدن، توانایی آن در حفظ اطلاعات کسب شده هم افزایش می یابد. چرت زدن باعث تقویت ارتباطات عصبی ای می شود که خاطرات ما را شکل می دهند. در زمان خواب، نقاطی از مغز که در ابتدا در شکل گیری یک خاطره نفش داشتند، دوباره فعال می شوند. به این ترتیب، خاطرات مستحکم شده و به بخش های ذخیره ی بلند مدت مغز منتقل می شوند.
۳- تقویت سلامت قلب
خواب تنها برای مغز سودمند نیست، بلکه به قلب ما هم کمک می کند. خواب را نوعی «تعطیلات قلبی-عروقی» می دانند چون در جریان یک خواب عمیق و نیروبخش مثل چرت زدن، کاهشی کلی در عملکرد قلبی-عروقی بدن رخ می دهد. در مقابل، عملکرد دستگاه پاراسمپاتیک افزایش می یابد که با عنوان واکنش «استراحت و هضم» هم شناخته می شود. به علاوه کمبود خواب می تواند منجر به افزایش خطر بروز مشکلات قلبی شود.
۴- کاهش اضطراب
خواب آلودگی با افزایش فشار خون و بالا رفتن میزان تولید کورتیزول (هورمون استرس) مرتبط است، بنابراین با چرت زدن می توان فشار ناشی از اضطراب را کاهش داد. در زمان چرت زدن سطح هورمون کورتیزول کاهش می یابد، بنابراین این کار می تواند به مقابله با اثر منفی کمبود خواب شبانه بر تولید این هورمون کمک کند.
۵- کمک به حفظ تناسب اندام
میل شدیدی که بعد از ظهرها به خوردن تنقلات پیدا می کنیم به دلیل آن است که در آن زمان از روز افتی طبیعی در ریتم داخلی شبانه روزی بدن رخ می دهد. این حالت باعث احساس خستگی در ما می شود و ما به دنبال چیزی برای تجدید نیرو می گردیم. اما چرت زدن به ما کمک می کند این میل شدید که منجر به مصرف مواد غذایی ناسالم و در نتیجه افزایش وزن می شود را از بین ببریم. تحقیقات نشان داده است خواب باعث کاهش هورمون گرلین و افزایش هورمون لپتین می شود؛ دو هورمون متابولیکی که گرسنگی و اشتها را تنظیم می کنند. کسانی که به دلیل کمبود خواب شبانه در طول روز کسل هستند، احتمال انتخاب های غذایی نامناسب در آن ها بیشتر است، به ویژه اگر به دنبال چیزی باشند که انرژی آن ها را بالا ببرد، احتمال آنکه از مواد غذایی و نوشیدنی های قندی استفاده کنند بیشتر است.
۶- بهبود روحیه
کمبود خواب شبانه باعث به هم خوردن تعادل هورمون های عصبی-عضلانی و ایجاد احساس خستگی و زودرنجی می شود. چرت زدن، هورمون های دستگاه عصبی-عضلانی را به همان سطحی می رساند که بعد از یک خواب خوب شبانه هستند.
۷- تقویت سیستم ایمنی بدن
کمک به بدن برای مقابله با تهاجم میکروب ها از دیگر مزایای چرت زدن است. کمبود خواب عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل می کند، اما چرت زدن به بازسازی سیستم ایمنی بدن کمک می کند. طبق تحقیقات، کمبود خواب شبانه باعث افزایش سطح گلبول های سفید خون می شود اما چرت زدن و یک خواب شبانه ی هشت ساعته میزان گلبول های سفید خون را به سطح اولیه می رساند. علاوه بر کمک به مقابله با بیماری ها، چرت زدن باعث ترمیم پوست و بافت بدن می شود و به جوان سازی شدن ظاهر ما کمک می کند.
۸- بهبود عملکرد فیزیکی بدن
چرت زدن می تواند انجام ورزش یا حتی مهارت هایی مثل نوازندگی پیانو را تسهیل کند. دستگاه حرکنی بدن بر اثر استفاده ی بیش از اندازه دچار فرسودگی می شود؛ مسأله ای که منجر به کاهش سرعت یا دقت عملکرد دستگاه حرکتی خواهد شد. چرت زدن می تواند فرسودگی دستگاه حرکتی را کاهش دهد و به این ترتیب سرعت و دقت را به آن بازگرداند. چرت زدن قبل و بعد از فعالیت های فیزیکی مزیت هایی دارد. در زمان خواب افزایش سطح هورمون ها متوقف شده و فرصتی برای ترمیم عضلات و بافت همبند (بافت پیوندی حافظ و پشتیبان بافت های دیگر) به وجود می آید. بنابراین چرت زدن بعد از انجام حرکات ورزشی به تسریع فرآیند بازسازی عضلات کمک می کند.
۹- تقویت ادراک حسی
تقویت بسیاری از مهارت های حسی ما بستگی به توانایی مغز در ایجاد ارتباطات عصبی جدیدی دارد که در زمان خواب تقویت و تثبیت می شوند. علاوه بر این، خواب به سیستم های مغزی ما کمک می کند تا اطلاعات حسی منحرف کننده ای که پیوسته در حال بمباران کردن ما هستند را از فیلتر بگذراند. ممکن است حواس ما دچار فرسودگی شوند، اما یک خواب کوتاه میان روزی می تواند به آن ها استراحتی نیروبخشی دهد. این مسأله به ویژه مزیت زیادی برای مهارت های ادراکی دارد، مثل زمانی که یک رادیولوژیست در حال تشخیص تومور در تصاویر پزشکی است یا وقتی که یک موزیسین سعی دارد درجات صوتی مشابه را از یکدیگر تشخیص دهد.
۱۰- افزایش خلاقیت
چرت زدن در مجموع عملکرد ما را ارتقاء می دهد اما این کار می تواند باعث افزایش خلاقیت شود. در زمان خواب، ذهن تجدید می شود و آشفتگی های آن از بین می رود. احتمالا به همین دلیل است که حتی با یک چرت کوتاه در میانه ی کاری که درگیر آن هستیم، یکباره به راه حل ها و ایده های جدیدی دست می یابیم. پژوهش های جدید نشان داده است در زمان چرت زدن، نیم کره ی راست مغز که با خلاقیت مرتبط است فعال است، در حالی که نیم کره ی چپ مغز آرام باقی می ماند. در یکیاز این پژوهش ها مشاهده شد چرت های طولانی تری که فرد را وارد حالت رِم خواب می کرد، باعث بهبود عملکرد افراد در تست های حل خلاقانه ی مسأله می شد. به همین دلیل است که شرکت گوگل اتاقک هایی برای چرت زدن کارکنان خود ایجاد کرده است. برای آنکه بیشترین استفاده را از مزایای چرت خود ببرید، از چشم بند و گوش بند استفاده کنید و ساعت تلفن همراه تان را برای بیدار شدن تنظیم کنید.
منبع: روزیاتو
