پشت پرده تجارت با گوش های ناشنوا/ بازار سمعک در ایران
سمعک به عنوان وسیله کمکی برای افراد کم شنوا یا ناشنوا، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند به کمک افراد ناتوان از شنیدن صداها بیاید. با این حال، موضوعی که این روزها، بیشتر از قبل خودنمایی می کند، وجود انواع سمعک با برندهای مختلف در بازار تجهیزات پزشکی کشورمان است. در جایی که می توان ردپای سمعک های چینی را هم پیدا کرد. اما، در این بین، قیمت سرسام آور برخی از سمعک هایی است که در گوش افراد ناشنوا و کم شنوا کار گذاشته می شود.
بر اساس آمار سال ۹۵ و ابتدای ۹۶، به صورت کلی بار بیماری ناشنوایی در کشور، ۵.۶ درصد گزارش شده است. از نظر سال‌های سپری شده با ناشنوایی نیز این مسئله جزو سومین عامل در دنیا و ایران محسوب می‌شود. در سال‌های ۹۵ و ۹۶، یک میلیون و ۳۰۰ هزار نوزاد در کشور غربالگری شده‌اند که از این میزان ۳۴۰۰ مورد تشخیص قطعی کم شنوایی خفیف تا عمیق گزارش شده است.
میانگین بروز کم شنوایی عمیق در ایران ۲.۷ مورد در هر هزار تولد و بروز کم‌شنوایی خفیف تا عمیق ۴.۷ در هر هزار تولد است. این آمار در برخی استان‌ها به دلیل ازدواج‌های فامیلی و مسائل ژنتیکی از میانگین کشوری بسیار بالاتر است. طبق آمارهایی که در زمینه غربالگری شنوایی در کشور به دست آمده است، شیوع آن به دلیل التهابات گوش میانی که از آن مطلع نمی‌شوند، ۵.۲ درصد اعلام شده است.
سمعک یک کالای پزشکی است که برای درمان کم شنوایی های مختلف به کار می رود و انواع آنالوگ، دیجیتالی و هوشمند دارد و امروزه در مدل های داخل گوشی و پشت گوشی قابل سفارش هستند.
واردات سمعک در ۶ ماهه اول سال ۹۶ حدود ۶ تن بوده یعنی حدود ٢٠ هزار سمعک وارد کشور شده است. یعنی در طول یک سال حدود ٤٠ هزار سمعک وارد بازار شده که این تنها یک دوم ۱۲۰ هزار سمعک مورد مصرف در کشور است. یعنی بیش از دو سوم سمعک ها غیرقانونی وارد کشور می شود. این در حالی است که واردات سمعک توسط تعداد محدودی شرکت تجهیزات پزشکی انجام می شود. البته گزارشات حاکی از این است که تنها برخی از شرکت های وارد کننده سمعک، از طریق قانونی این واردات را انجام می دهند و مابقی شرکت ها، از مسیرهای غیرقانونی برای واردات سمعک اقدام می کنند.
به تازگی اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو، اعلام کرده که برچسب اصالت از سال ۹۷ بر روی سمعک ها نصب خواهد شد که دارای کد اختصاصی برای هر سمعک بوده و تا حدی می تواند جلوی قاچاق کالا را بگیرد. اما، نکته مهم این است که برچسب اصالت تجهیزات پزشکی به سرنوشت برچسب شبنم دچار نشود که شاهد نمونه های جعلی آن در بازار بودیم.
اصولا تجویز سمعک توسط شنوایی شناس ها که در کلینیک های شنوایی مستقر هستند، صورت می گیرد و البته برخی از افراد هم مستقیم به سراغ فروشگاه های تجهیزات پزشکی می روند و متقاضی خرید سمک می شوند که البته نوع دوم، کمتر اتفاق می افتد. این در حالی است که قیمت سمعک، از هیچ دستورالعمل و مصوبه ای تبعیت نمی کند و شاهد بازار گرمی در فروش سمعک به بیماران هستیم تا حدی که سمعک به دو تا سه برابر قیمت واقعی به فروش می رسد.
