ویروسی که انسان را از پا در می آورد
این بیماری امروز در آستانه ریشه کنی در دنیاست. شواهد زیادی نشان از این مساله دارند که این ویروس تا سال ۲۰۲۲ در تمام دنیا به طور قطعی ریشه کن خواهد شد.
براساس محاسبه های انجام شده طی ۲۰ سال آینده، ریشه کنی جهانی فلج اطفال، حداقل ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار صرفه جویی به همراه دارد.
دکتر بیژن صدری زاده، کارشناس ایران و سازمان بهداشت جهانی با بیان اینکه پیش از شروع برنامه ریشه کنی فلج اطفال، سالانه ۳۵۰ هزار کودک از ۱۲۵ کشور جهان مبتلا به این بیماری می شدند، به سیناپرس گفت: بیماری فلج اطفال سال ۱۹۹۵ در آمریکا، سال ۲۰۰۰ در اروپا، سال ۲۰۰۲ در غرب اقیانوس آرام و سال ۲۰۱۰ در آسیای جنوب شرقی و همچنین در سال ۲۰۱۵ در کشور آفریقا ریشه کن شده است.
این متخصص بیماری های عفونی به وضعیت ایران در ریشه کنی فلج اطفال اشاره کرد و افزود: ویروس بومی فلج اطفال نیز سال ۱۳۷۶ در ایران حذف شد اما سال ۱۳۷۹، ۳ فرد مبتلا به این بیماری از پاکستان وارد ایران شدند.
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران بیان کرد: زمانی می توان اعلام ریشه کنی یک بیماری را کرد که پس از گذشت سه سال هیچ آثاری از آن بیماری در کشورها وجود نداشته باشد. خوشبختانه از آذر سال ۱۳۷۹ تاکنون موردی از فلج اطفال در ایران گزارش نشده است.
به گفته وی، در حال حاضر تنها در دو کشور افغانستان و پاکستان این بیماری به طور کامل ریشه کن نشده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا فلج اطفال همچنان در ایران تهدید کننده است، گفت: تا زمانی که حتی یک کودک آلوده به ویروس در دنیا باقی مانده باشد همه کودکان در معرض ابتلا به فلج اطفال قرار دارند. هم اکنون کشور ایران به دلیل همجواری با دو کشور افغانستان و پاکستان و ورود مهاجران این دو کشور در معرض خطر قرار دارد اما به دلیل برنامه های خوب و پوشش ۹۵ درصدی واکسیناسیون کشور و همچنین سیستم خوب مراقبتی و بیماریابی، احتمال خطر بسیار کاهش یافته است.
وی ادامه داد: هم اکنون واکسن خوراکی فلج اطفال در بدو تولد، ۲ ماهگی، ۴ ماهگی، ۶ ماهگی، ۱۸ ماهگی و ۶ سالگی تجویز می شود.
عوامل و راه های انتقال فلج اطفال
صدری زاده درباره بیماری فلج اطفال گفت: فلج اطفال( پولیو یا پولیومیلیت) یک بیماری عفونی واگیردار است که توسط ویروس فلج اطفال ایجاد می شود. این ویروس عمدتا کودکان زیر ۵ سال را مبتلا می کند.
این متخصص بیماری های عفونی افزود: عامل ایجاد کننده فلج اطفال سه نوع ویروس۲،۱ و ۳ است. درعامل نخست، این ویروس پس از حمله به دستگاه عصبی، می تواند طی چند روز فرد را فلج کند.
وی تب، خستگی، سر درد، استفراغ، سفتی گردن و درد در دست و پا را از جمله علایم و نشانه های این بیماری دانست و اظهارداشت: تقریبا فلج بصل النخاعی بدون اختلال های حسی ( فلج غیر قرینه شل اندام) طی یک بیماری تب دار در یک کودک یا فرد بالغ جوان همیشه دلالت بر فلج اطفال دارد.
این کارشناس ایران و سازمان بهداشت جهانی ادامه داد: این ویروس عمدتا می تواند از طریق دهان و مدفوع و همچنین آب یا غذای آلوده (به نسبت کمتر) از شخصی به شخص دیگر منتقل شود.
دوره نهفتگی این بیماری
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران دوره نهفتگی این بیماری را ۷ تا ۱۴ روز عنوان کرد و گفت: این دوره نهفتگی می تواند از ۳ تا ۳۵ روز نیز تغییر کند.
صدری زاده اظهارداشت: ویروس فلج اطفال در طی دوره نهفتگی و بعد از شروع علایم در گلو و مدفوع بیماران وجود دارد. این ویروس در گلو ۱تا ۲ هفته و در مدفوع بیش از ۳ تا ۶ هفته دوام می آورد.
وی با تاکید بر اینکه بیش از ۹۰ درصد موارد فلج اطفال در کودکان زیر ۵ سال اتفاق می افتد، گفت: معمولا از هر ۲۰۰ مورد آلودگی به ویروس یک مورد آن به فلج غیر قابل برگشت منجر می شود. در این بین ۵ تا ۱۰ درصد از این افراد به علت از کار افتادگی عضلات تنفسی فوت می شوند.
وی افزود: در حال حاضر درمان قطعی برای فلج اطفال وجود ندارد اما این بیماری قابل پیشگیری و کنترل است. در صورت استفاده از واکسن، می توان یک کودک را برای همه عمر محافظت کرد. همچنین برای تخفیف بیماری تنها فیزیوتراپی کار ساز است.
